İnsanlar kış uykusuna yatmıyor ancak kışın uyku ihtiyacı artıyor

Çeviren: Nilay Kamu/Cumhuriyet Gazetesi

İster gece kuşu olun isterseniz standart döngüler içinde uyku düzeni olan birisi, mevsimler değiştikçe uykuya olan ihtiyacınız da o oranda değişebiliyor. Bilim insanları da konuya yönelik bir çalışma yapmaya karar vererek, özellikle kentte yaşayan ve uyku sorunu çeken kişileri odağa aldılar. 

MEVSİMLER DEĞİŞTİKÇE UYKU İHTİYACI DA DEĞİŞİYOR

Yapılan çalışmaya katılan insanların uyku sorunlarının kış mevsiminde ekstradan arttığı ve buna bağlı olarak kışın artan uyku isteği anlamlandırılmaya çalışıldı. 

Diğer bir yandan insanların kendi uykularını değerlendirdiği araştırmalarda kış aylarında uyku süresinin arttığı öne sürülüyor. Ancak bilimsel olarak mevsimlerin uykuyu tam olarak nasıl etkilediğine yönelik bir çalışma yoktu. 

Frontiers in Neuroscience'da yeni yayınlanan bir makelede konuya değinen bilim insanları, kişilerin kışın yaza oranla daha uzun REM uykusu( Rapid eye movements- Hızlı Göz Hareketleri) ve sonbaharda daha az derin uyku yaşadıklarını gösteren verileri aktardı.

Berlin'de St. Hedwig Hastanesi Sleep & Chronmedicine(Uyku ve Kronotıp) kliniğinden aynı zamanda makalenin sorumlu yazarı Dr. Dieter Kunz konu hakkında, ''İnsan evrimindeki en değerli başarımlardan biri mevsimselliğin davranışsal düzeyde etkilerinin neredeyse görünmez olmasıdır" diyor. 

Daha önce uyku araştırmalarına katılmış 292 hastayla tekrar çalışmalara başlayan ekip, uyku sorunu yaşayan hastalar üzerinde, çalar saat olmadan doğal bir şekilde uyumalarının istendiği ve uyku süresinin yanı sıra uyku kalitesi ve diğer değişkenlerin izlenebildiği özel bir ortam oluşturarak, gözlemlerini yaptı.

Yıl boyunca izlenen bu uyku durumlarını değerlendiren araştırmacılar bazı hastaları araştırmanın dışına da çıkartmak zorunda kaldı. Dr. Kunz'un Berlin Charité Tıp Üniversitesindeki çalışma grubunda yer alan Aileen Seidler liderliğindeki bilim insanları, özellikle uykuyu etkilediği bilinen ilaçları alan kişileri araştırmadan çıkarttı ve 188 kişi kaldı. 

İncelemeler sonucunda koyulan tanıların büyük çoğunluğu mevsimsel bir sonuç göstermedi ancak uykusuzluk daha yaygın olarak yıl sonuna doğru gözlemlendi. 

Ancak çalışmanın en önemli kısımlarından biri de şüphesiz, REM uykusunun kışın daha fazla görülmesiydi. 

Dr. Kunz çalışmanın daha sağlıklı olarak yorumlanması için farklı hastalarla tekrarlanması gerek diyor. 

Çalışmalarda, havasının neredeyse tüm yıl kirli olduğu kentlerde yaşayan insanların kışın toplam uyku süresinin yaz ayına kıyasla 1 saat daha uzun olduğu gözlemlendi. Öte yandan bir diğer sonuçta REM uykusu kışın yaz mevsimine kıyasla 30 dakika daha uzundu. 

REM uykusunun değişen ışık koşullarından etkilendiği ve sirkadiyen saatle doğrudan bağlantılı olduğu biliniyor. 

Araştırma ekibi, elde ettikleri sonuçların uyku sorunu yaşamayan bir popülasyonla doğrulanması gerektiğini de kabul ediyor. Çünkü sağlıklı uyku düzenine sahip kişilerde mevsimlerin etkisi daha net bir şekilde görülebilir.