Yapay zeka randevunuzun nasıl geçtiğini tahmin edebilir

Çeviren: Nilay Kamu/Cumhuriyet Gazetesi

Bir görüşmenin nasıl geçtiğini düşündüğünüzde muhtemelen afallayabilir, tam olarak çıkarım yapamayabilirsiniz. İşte bu durumu çözmek adına bilimsel çalışmalara ve yapay zekaya başvuran araştırmacılar fiziksel senkronizasyona odaklanarak yeni bir çalışmaya imza attı. IEEE Transactions on Affective Computing dergisinde yayınlanan çalışmaya göre yapay zeka insanların fizyolojisine dayanarak bir konuşmanın yönlerini tanımlayabilir. Yüzde 75 oranında doğruluk içeren bu tahminler ilerleyen dönemler için büyük önem taşıyor. 

Cincinnatti Üniversitesindeki mühendislerin çalışmasına göre önümüzdeki dönemde bir uygulama sayesinde ilk randevunuzun nasıl geçtiğini dahi öğrenebilirsiniz. 

Solunum, kalp atış hızı ve terlemeyi ölçen giyilebilir teknolojilerden elde edilen gelişmiş verileri kullanan bilgisayarlar, yalnızca fizyolojik tepkilere dayanak iki kişinin ne tür konuşmalar yaptığını belirlemek üzere eğitildi. Fizyolojik senkronizasyon olarak bilinen, kalp atış hızları, solunum ve diğer otonom sinir sistemlerinin tepkilerini ölçen araştırmacılar, iki kişinin derin bir sohbete girdiğinde ya da bir görevde yakın iş birliği yaptığı durumları inceledi. 

Çalışmanın ortak yazarı ve doçent Vesna Novak, insanların Zoom üzerinden konuşurken bile fizyolojik olarak senkronizasyon ortaya çıkarttığını söylüyor. 

Yapay zekayı yalnızca katılımcıların fizyolojisine dayalı bir konuşmanın yönlerini nasıl tanıyacağı konusunda eğiten araştırmacılar dört farklı konuşma senaryosunda başarı gözlemledi. Yapay zeka yüzde 75'e varan doğrulukta dört farklı konuşma senaryosunu doğru ayırt edebildi. 

Türünün ilk örneği olan araştırmada doktora öğrencisi Iman Chatterjee, bir bilgisayarın size randevunuz ya da kendiniz hakkında dürüst geri bildirimlerde bulunabileceğini aktarıyor. Chatterjee, '' Bilgasayar sıkıcı biri olup olmadığınızı anlayabilir'' bile diyor. 

Geliştirilen sistemin değiştirilmiş versiyonu, iki kişi sohbet ederken bir diğerinin ne kadar ilgi gösterdiğini, iki kişinin ne kadar uyumlu olduğunu ve diğer kişinin sohbete ne kadar dahil olduğunu ölçebilir.

"Sonuçlar kesinlikle tedadüf değil" diyen Chatterjee, "Sadece ölçtüğümüzde fizyolojik senkronizasyonu fark ediyoruz ancak muhtemelen daha iyi bir koodinasyon seviyesi yaratıyor." 

Öte yandan 'fizyolojik senkronizasyon' hakkında daha önce çok önemli çalışmalar yapılmıştı. Yapılan çalışmalar iki kişinin bir görevi başarmak için birlikte ne kadar iyi çalışabileceğini gözler önüne seriyor. Bir hastanın doktoruyla olan ilişkisinin tespitinde bile kullanılabilecek bu yöntemin önemine vurgu yapan Novak, duygusal bilgi işlemenin bu yönünün eğitimciler, terapistler ve hatta otistik olanlar için bile gerçek zamanlı geri bildirim sağlama konusunda büyük bir potansiyeli olduğunu söyledi.

Bilgisayara beş fizyolojik göstergeye dayalı olarak dört tür konuşmanın nasıl tanınacağı öğretildi. Göğüs ve burun solumunu, elektrokardiyogram, cilt iletkenliği ve periferik cilt sıcaklığı. Bu ölçümler kendi başına kişilerarası ilişkiler hakkında pek bir şey söylemese de her fizyolojik sinyal istatistiksel olarak ele alınabiliyor ve yorumlandığında sonuçlara ulaşmayı sağlayabiliyor.

16 çiftin kaldığı deneyde, dört farklı sohbete başlamadan önce üzerinde hem fikir olabilecekleri ve aynı fikirde asla olmayacakları olası konular üzerinde tartıştılar. 

-Benzer bir görüşü paylaştıkları bir konu hakkında mutlu bir şekilde konuştukları olumlu bir sohbet,

-Mutsuz bir şekilde üzerinde anlaşamadıkları bir konuyu tartıştıkları olumsuz bir konuşma, 

-Her katılmcının tartışmaya hakim olduğu, kabul edilebilir bir konu hakkında iki konuşma. 

Yapay zeka, dört seferin üçünde bir, yalnızca katılımcıların vücutlarının makineye anlattıklarına dayanarak konuşmanın türünü (tek taraflı, çift taraflı, olumlu veya olumsuz) tanımlayabildi.

Ortaya çıkan bulgular, bilgisayarların kişilerarası ilişkiler hakkında bize bazı şeyler söyleyebileceğine işaret ediyor.