“1 Mart tezkeresinin gizli oturumundan 21 yıl geçtikten sonra tutanaklar hâlâ açıklanmadı. Ret oyu veren AKP’lilerin kamuoyunca bilinmesinden, ifade edilen görüşlerin ortaya çıkmasından korkuluyor.”

AKP iktidara gelir gelmez, ABD’nin Irak’ı işgali için topraklarımızı, limanlarımızı, havaalanlarımızı kullanmasına olanak tanıyan 1 Mart tezkeresinin hazırlıklarına başladı. 6 Şubat 2003’te kabul edilen bir tezkere ile limanlarımızın ve havaalanlarımızın ABD tarafından tamirine ve kullanılmasına izin verildi.

ABD’nin Türkiye üzerinden Irak’ı işgali, elçi Dick Cheney tarafından Başbakan Ecevit’e iletilmiş ancak Ecevit uluslararası meşruiyet yani Birleşmiş Milletler kararı olmadan uygun bulmadığını ifade etmişti.

AKP lideri Recep Tayyip Erdoğan ve Abdullah Gül’ün onayını da alan ABD, savaş gemilerini Akdeniz’e göndermiş, askerlerini İskenderun Limanı’na çıkarmıştı. Durumu yerinde görmek isteyen CHP milletvekilleri, limana sokulmamıştı.

Abdullah Gül başkanlığındaki AKP hükümetinin adım adım ABD askerlerinin topraklarımızda konuşlanmasının yolunu açtığını gören CHP Genel Başkanı Deniz Baykal, muhalefetini ifade etmeye başlamıştı. Grup toplantısında “Türkiye Irak’a müdahalenin bir cephesi olamaz” diye karşı çıkmıştı.

AKP’nin, ABD’nin Irak’ı silahsızlandırma ve Saddam’ı devirme amacıyla başlatılan hazırlıklara destek olmasının nedeni, finansman sorunlarını aşmak ve ABD’nin yanında Ortadoğu’da söz sahibi olmaktı. Hem ABD’den doğrudan borç almaya hem de IMF başta olmak üzere finans kuruluşlarının desteğini almaya çalışıyorlardı.

CHP, muhalif kamuoyu ve medya, topraklarımıza konuşlanacak yabancı askerleri istemiyor ve barıştan yana tavır alıyordu. TBMM’de ve mitinglerde savaş karşıtı konuşmalar yapılarak halk bilgilendiriliyordu.

GİZLİ OTURUM İSTEĞİ

AKP, muhalefete ve kamuoyundaki tepkilere aldırmadan, ABD ile bir anlamda “at pazarlığı” yaparak daha çok para koparmaya çalışıyordu. Sonunda Bakanlar Kurulu tarafından kabul edilen tezkere 24 Şubat 2003 günü TBMM’ye sunuldu. Tezkerede 60 bin askerin ve 255 savaş uçağının Türkiye topraklarında konuşlanması ve Irak’a saldırması öngörülüyordu.

1 Mart 2003 günü tezkere TBMM’nin gündemine geldi. Oturumu, başkan Bülent Arınç yönetiyordu. AKP gizli oturum istiyordu. CHP gizli oturma karşı çıkıyor, konunun halkımızın gözü önünde tartışılmasını istiyordu.

CHP Genel Sekreteri Önder Sav başta olmak üzere CHP sözcüleri, tezkerenin içeriğine ve gizli oturum isteğine karşı çıkıyorlardı. AKP’liler Bülent Arınç’ın muhalefete söz vermesine ve konuşmaların uzamasına hoşgörülü davranmasına karşı çıkıyorlardı.

Gizli oturum öncesi konuşmasında Önder Sav, “ABD’den korkmayın, Allah’tan korkun”, “ABD askerleri geldikleri gibi gitsinler” şeklinde çok alkışlanan sözler söyledi. Gizli oturumda CHP Genel Başkanı Deniz Baykal uzun bir konuşma yaptı. TBMM’ye yeni gelmiş AKP milletvekilleri de konuşmayı dikkatle dinlediler ve etkilendiler.

CHP, tezkereye muhalefetinin uluslararası meşruiyetinin olmayacağı, komşu bir ülkeye topraklarımızdan savaş açılmasının nedensiz olması ve savaş sonrasında yıkılacak kentleri ve ölecek insanları düşünerek karşı çıkıyordu.

TEZKERENİN REDDİ

Başbakan Abdullah Gül, gizli oturumda basında yer alan haberleri tekrarlayan bir konuşma yaptı. CHP grup başkanvekili olarak “Gazete manşetlerini tekrarlamak için mi gizli oturum yapıyorsunuz?” diye müdahale etmiştim.

Sonunda yapılan oylamada tezkere kabul edilmedi. 264 kabul, 250 ret, 19 çekimser oy kullanılmıştı. Ancak anayasanın 96. ve iç tüzüğün 267. maddesine göre zorunlu olan 267 salt çoğunluk bulunamamıştı. AKP’liler kabul oylarını çok sanıp sonucu

alkışlarla karşıladı. Grup başkanı olarak 267 oy çıkmadığı için tezkerenin kabul edilmediğini söyleyerek başkana itiraz ettim. Başkan, AKP Grup Başkanvekili Salih Kapusuz ve beni toplantıya çağırdı. Arınç itirazımı dinledikten sonra tezkerenin kabul edilmediğini söyledi. AKP oylamanın tekrarlanmasını istedi, ben karşı çıkınca Arınç, oturumu açarak tezkerenin kabul edilmediğini açıkladı. Bu kez muhalefet alkışlamaya başladı. AKP’den beş’i bakan olmak üzere 100’e yakın milletvekili tezkereye “Hayır” demişti.

TÜRKİYE’NİN SAYGINLIĞI

1 Mart tezkeresinin kabul edilmemesi üzerine ABD, Türkiye’ye getirdiği silahlarını ve askerlerini alıp gitti. Sonra güneyden Irak’a savaş açarak 1.5 milyon insanın ölümüne neden oldu.

1 Mart tezkeresini savunan bazı çevreler hâlâ, ABD ile birlikte hareket etseydik PKK ile etkin mücadele edebileceğimizi iddia etmeye devam ediyorlar. Oysa ABD ile imzalanan mutabakat muhtırasında Türk askerlerinin 25-30 km sınır boyunda bile, meşru müdafaa dışında PKK yuvalarına ateş edilmeyeceği açık hükme bağlanmıştı.

Tezkerenin reddi Türkiye’nin Arap dünyasında ve Avrupa ülkelerinde saygınlığını artırdı.

ABD, tezkere lehine tavır koymayan Türk Silahlı Kuvvetleri’ne ve tezkerenin reddini sağlayan Cumhuriyet Halk Partisi’ne her türlü kumpası uyguladı. 1 Mart tezkeresine, bir anlamda ABD’ye “Hayır” diyen 22. dönem milletvekilleri büyük bir vatanseverlik gösterdiler.

MUSTAFA ÖZYÜREK

ESKİ CHP GRUP BAŞKAN VEKİLİ