Başta karbondioksit olmak üzere sera gazlarının güneş ışınlarını tutarak Dünya’yı ısıtması sonucu oluşan iklim değişikliği, ulusal güvenliğe de tehdit oluşturmaktadır. Bugün Dünya’nın ısısı, Sanayi Devrimi’nin başladığı 1850 yılındakinden 1 derece fazladır. Her on yılda 0,2 derece artmaktadır.

DÜNYA ISINIRSA NE OLUR?

Bir yandan Dünya ısınırken, öte yandan nüfus artmakta, bu da sorunu büyütmekte, ulusal güvenliğe de tehdit oluşturmaktadır. Şöyle ki:

•Bozulan iklim nedeniyle tarımsal üretim azalacak, gıda pahalanacak, enflasyon artacak, köylerden şehirlere göç artacak, ekonomi durgunluğa girecek, dünya ticaret hacmi daralacak, bu da sosyal ve siyasi krizlere neden olacaktır.

•Bozulan ekonomi nedeniyle savunmaya ayrılan kaynaklar azalacaktır.

•TSK doğal afetlerde yardım görevleri ile daha sık karşılaşacaktır.

•Nüfusları artan Ortadoğu ve Orta Asya ülkeleri iklim değişikliğinden daha çok etkileneceğinden buralardan ülkemize veya ülkemiz üzerinden Avrupa’ya göçler artacak, bu durum güvenlik sorunlarına neden olacaktır.

•Doğal afetler ve bozulan ekonomi nedeniyle komşularımızda istikrarsızlıklar ve ayrılıkçı hareketler artacak, bölgemizdeki güvenlik ortamı bozulacaktır. 

•Bazı kıyı kentleri, limanlar, deniz üsleri ve sanayi tesisleri (nükleer santraller dahil) su altında kalacaktır.

•Kuzey Kutbu’nun deniz ulaşımına açılmasıyla halen doğu- batı (veya batı-doğu) istikametindeki deniz rotaları, daha kısa olan ve Kuzey Kutbu’ndan geçen deniz rotasına kayacaktır. Süveyş Kanalı ve Akdeniz’in önemi deniz ulaşımı açısından azalacaktır.

•Artan kuraklık ve nüfus artışı nedeniyle suyun önemi artacak, su savaşları gündeme gelebilecektir. 

•Fırat ve Dicle sularının paylaşımında sorunlar yaşanacaktır.

Bunlar felaket senaryosu değildir, bilimsel veriler ışığında öngörülerdir.

İklim değişikliğini her boyutuyla değerlendirmek, öngörüleri, alınacak önlemleri geliştirmek, gelecek kuşaklara karşı sorumluluğumuzdur.

NE YAPMALI?

•Küresel ısınma tüm dünyayı etkilediğinden uluslararası yaklaşımı zorunlu kılmaktadır. Bu alandaki uluslararası çabalara etkin olarak katılmalı, taahhütlerimize uyulmalıdır.

•Konu bir bakanlığa bırakılamayacak kadar çok boyutludur. Bilim insanlarının, ilgili kurum ve kuruluş temsilcilerinin katılımıyla özel bir örgüt kurulmalı, bu örgüt iklim değişikliğiyle ilgili öngörüleri ve alınacak önlemleri saptamalıdır.

•Dünyada bu konuda yapılan bilimsel çalışmalar izlenmelidir.

•Karbondioksit salımını azaltacak, yenilenebilir enerji kaynaklarına ağırlık veren bir enerji politikası uygulanmalıdır.

•Üniversiteler sürece aktif olarak katılmalı, bilimsel çözümler üretmelidir.

•Kamuoyunda konu ile ilgili farkındalık oluşturulmalıdır. 

•Konu, okullarda müfredata dahil edilmelidir.

•İklim değişikliğinin etkilerinden gelecek kuşakları koruyacak masrafları karşılamak üzere şimdiden bir  “iklim değişikliği fonu” oluşturulmalıdır.

DR. CİHANGİR DUMANLI

E.TUĞGENERAL