Orhan Bursalı
Orhan Bursalı obursali@cumhuriyet.com.tr Son Yazısı / Tüm Yazıları

Üçüncü ittifak? Boş laflar..

27 Mart 2022 Pazar

Altı parti bugün yeniden toplanıyor. Gündemlerini herhalde yeni seçim yasası oluşturacak. Buna göre yeni bir tartışma öne sürüldü: Küçük partiler üçüncü ittifak yapsın. Yani dört parti, aralarına, başında bir hanedan olan ve ne olduğu konusunda türlü söylentilerle şişirilen Refah’ı da alsınlar, ortak bir liste ile seçimlere ayrı girsinler. 

İttifak yapsalar diyelim ki toplu olarak yüzde 7’yi aşarlar, ama listede yer alan partilerin hiçbiri gerekli çoğunluğu sağlayıp tek milletvekili çıkaramazlar. Çünkü oylar ayrı ayrı her partiye sayılacak. Belki belirli yerlerde bir iki tane. 

Üçüncü ittifakı ileri sürenler bu hesabı da mı yapamıyorlar, bilemiyorum, ama laf olsun torba dolsun.

Tek yapacakları, aralarında bir parti seçip, onu çatı parti olarak kabul edip, hepsinin bu partiden aday olmaları. Yüzde 7 barajını aşarlar, kentlerdeki oy dağılımına göre beş on milletvekili çıkarma olasılıkları olabilir... O da belki.. Boş çekme olasılıkları da var. Tabii hangi partiden aday olacakları da ayrı bir kavga konusu...

KÜÇÜKLERİN TEK ŞANSI

Diyeceksiniz ki, Millet İttifakı’na katılacak dört küçük partinin de milletvekili çıkarma olasılığı mı var? Yok. Hepsi barajı aşmış olacak ama milletvekili çıkaracak kadar oy almaları mümkün olmayacak. Çünkü milletvekilleri AKP, CHP, İYİ Parti, HDP ve MHP, beş parti arasında dağılır.

Aslında eski seçim yasasına göre de küçük partilerin milletvekili çıkarma olasılığı yoktu, yenisine göre de yok.

Yeni seçim yasası ittifaktaki büyük partilerin milletvekilleri sayısını, eski yasaya göre, belki 5-10 azaltır. Çünkü ittifaktaki küçük partilerin aldıkları oylar bu kez kendi hanelerine yazılmayacak.

Bunun da bir etkisi olacağını sanmıyorum, çünkü bu seçimlerde muhalefetin bir oy patlaması yapma olasılığı yüksek. Seçim yasası üzerine küçük hesaplardan iktidarın kazanacağı bir şey yok.

BÜYÜKLERİN LİSTESİNDEN ADAY

Eskiye göre de yeniye göre de, küçük partilerin milletvekili çıkarmak için tek şansları, CHP ve/veya İYİ Parti listelerinden aday gösterilmeleri. Bu açıdan aslında değişen bir şey yok. Üçüncü ittifak kurup seçime giderlerse, aslında rahatlayacak olan CHP ve İYİ Parti olur. 

Ama listelerinde dört küçük partiden aday gösterirlerse, şüphesiz bir seçmen sinerjisi yaratırlar ve ittifakın oyları artar, bu sinerji ile daha çok milletvekili çıkarırlar, Meclis’te çoğunluk elde etmenin birinci derecede önemli olduğu düşünülürse, tüm muhalefetin işine yarar.

İKTİDARA GİZLİ - AÇIK DESTEK

6’lı ittifak içinde bir üçüncü ittifakın çıkması hayali kuranlar, dahası, küçük partiler bunu ciddi ciddi düşünüyorlar diyenler, oyların ve sinerjinin parçalanıp iktidar partilerinin değirmenine su taşıma telaşı içindeler veya bunu bilinçsizce yapıyorlar.

Neden büyük partilerin kuyruğuna takılsınlar, çok çalışsınlar, milletvekili çıkarsınlar, ayrıca başka partilerin listesinden aday olmaları etik değil, biçimindeki lafların bir anlamı yok. Sistem buna izin veriyorsa sorun yok.. Ülke baştan sona etiksizlikler denizinde boğulurken, küçük partilerin bu yolla Meclis’e girmeleri mi etik sorun yaratacakmış.

Etikten bahsedeceklerse, Cumhurbaşkanı’na devletin imkânlarını sonuna kadar kullanma (örtülü dahil) olanağı sunan, yeni seçim maddesindeki bu ahlaksızlığı eleştirsinler.

Eğer yüzde bir-üçlük oy potansiyelleri varsa, başka partiler üzerinden Meclis’e girmeleri, seçim barajı ile kısmen gasp edilen millet iradesinin de gerçekleşmesine hizmet eder.

Zaten bugünkü ittifak toplantısında herhalde üçüncü ittifak gibi gerçekle bağdaşmayan konu tartışılmayacaktır.

KOŞUN AYOL, YETER BU KADAR

İttifakın yapması gereken, bir an önce ülkeyi milleti düze çıkaracak ciddi bir programla, vaatlerle seçmen karşısına çıkmaktır.

Tek parti programı gibi.

Zaman daralıyor, millet kavruluyor, muhalefet ayak sürüyor ve durumdan yararlanamıyor.



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları


Günün Köşe Yazıları