Erdoğan Toprak, Millet İttifakı oyunun yüzde 57’yi bulduğunu açıklayarak anketçilere yanıt verdi (tabii bana da). CHP yönetimi ile hiç polemiğe girmem. Toprak, yüzde 61’i bulduk dese bile. Cumhur İttifakı’nın oyununun yüzde 43 olmasının, Millet İttifakı’nı otomatik olarak yüzde 57 yapmadığını da bilmek gerekir.

Politikacılar her şeyi diyebilir... Bizim ise zerre öyle lüksümüz yok. Hele adı “Bilim ve Siyaset” olan bu köşenin! Amacımız nesnel gerçeğe yaklaşmak.. Önerilerde bulunmak. Ülke için iyisini aramak. Gerisi parti ve seçmenlerin işi.

Toprak’ın oklarını yönelttiği ve “oylarının yüzde 17- 18’e indiğini yayarak üzerlerinde algı operasyonları yaptıklarını” söylediği şirket İstanbul Ekonomi Araştırma’nın müdürü Can Selçuki, pazar günkü yazımda adı geçtiği için aradı ve bazı bilgiler paylaşacağım dedi.

‘Siz kimsiniz?’

Tanımadığım için “Siz kimsiniz” diye sordum. CHP gençlik kollarında başkanlık, uluslararası araştırmalar - işler yapmış, ekonomist. 4 yıldır da şirketiyle ağırlıklı olarak ticari şirketlere araştırmalar yapıyor. Raporlarını müşterilerine yıllık abonelik üzerinden veriyor. Ayda iki kez de kendi finansmanlarıyla siyasi ve sosyal araştırmalar yapıyor.

Bilgisayar destekli telefon görüşmeleriyle yapıyorlar soruşturmayı ve kararsızları nispi olarak partilere dağıtmıyorlar. Ham oyları açıklıyor. Diğer anketler kararsızları dağıtıyor deyince, “Biz doğru bulmuyoruz, çünkü kararsızların nasıl dağılacağı bilinmez. Kararsızları partilere nispi dağıtma yöntemi, daha çok iki partiye dayanan Anglo Amerikan ülkelerde geçerli. Biz çok partili yapıyız, kararsızlar ağırlıklı olarak en çok oyu almış partiye gitmeyebilir” dedi.

Neden CHP sizde az?

CHP’nin oyu sizde az gözüküyor? Diğerlerinde ortalama yüzde 23 - 25 arası iken? Ham oyu CHP’nin yüzde 17.4. Bir önceki araştırmasında ise 19.2 gözüküyor.

Mesela MetroPoll’un ağustos ayı anketi, kararsızlar dağıtılmadan yine, CHP 21.2 görülüyor.

Selçuki’nin AKP oyu Eylül 2020’de yüksek: 37.2. MetroPoll’un ise yine ağustosta yüzde 31.3. Selçuki’nin 10 Ekim araştırmasında AKP’nin oyu yüzde 35’e düşmüş. Ama hemen hemen aynı yöntemle araştırma yapan iki şirket arasında AKP oylarında büyük farklılık var, CHP konusunda fark azalıyor ama yine de anlamlı açık fark var. Yanılma payları yüzde 2.5.

İYİ Parti ve CHP

Selçuki’nin ekim anketinde çok belirgin olarak, İYİ Parti’de bir yükseliş var. 9.7’den 13.7’ye yükseliş, 4 puan. Ağustos MetroPoll’de ise İYİ Parti 7.6 gözüküyor.

 İYİ Parti’de bu yükseliş neden? “Sorunlar karşısında açıklamaları daha doyurucu ve tutarlı” diyor, ama bu açıklama tatmin edici değil.

Onun yerine şu gözlemim daha tutarlı olabilir: Meral Akşener sahada durmadan dolaşıyor, halkla esnafla ve kurduğu ilişkiler daha anacan, halk dili...

CHP’deki kayıp, İYİ Parti’deki yükselişi açıklıyor gibi. Anketinde Meral Hanım’ın ekonomiyi düzelteceğine ilişkin inanç, mayısta yüzde 4’ten bugün yüzde 8’e çıkmış.

“CHP’yi düşük gösterdiğiniz inancı sizi olumsuz etkilemez mi, mesela CHP’li belediyeler size iş vermezler” diyorum.

Yanıtı, “Bu tür belediye anketleri işlerinin, toplam işlerimiz içindeki payı yüzde 8 gibidir. Anketlerimizdeki sonuçları tutarlı olarak açıklamak bizim için en büyük itibardır. Siyasi ve toplumsal anketleri kendi paramızla yapıyoruz” oluyor.

CHP ne hata yapıyor?

Yanıt: “CHP ittifakı korumak veya ittifak politikası adına pek çok konuda sessiz kalma politikası izliyor. Mesela Ayasofya konusu, seçmeninde oy kaybına neden olmuştur. Yani kendi seçmenini tatmin edici ve beklentilerine yanıt verici bir söylem eksikliği de var. Bu sessiz kalmanın bir maliyeti olacaktır.” 

Ayasofya meselesi CHP tabanında ciddi bir maliyet yarattı mı emin değilim!

Ama başka bir şey söylüyor Can Bey: “Bir düzenli ve tutarlı program açıklaması yok. Mesela Böke bazı özel şirketlerin kamulaştırılabileceğinden bahsediyor. Ama gerisi yok. Nasıl yapacaklarına, buna ilişkin programları yok, gerisi gelmiyor. Bunun da seçmen üzerinde bir maliyeti var, programsızlık, devamlılık yok.”

Esnaf raporu açıklıyorlar, ama diyorum.

Yanıt: “Rapor açıklamanın seçmen üzerinde bir etkisi olmaz. Önemli olan bu raporu esnafla, sokakta görüşerek ve Türkiye çapında bir kampanya ile açıklamak. Yüz yüze. Dahası, raporu ülkenin çeşitli bölgelerinde farklı yönleriyle açıklamak... Tekrarlamadan.”