Orhan Bursalı
Orhan Bursalı obursali@cumhuriyet.com.tr Son Yazısı / Tüm Yazıları

Bölge savaş cehennemine mi?

15 Ekim 2023 Pazar

İçlerine Hitler kaçan İsrailli savaş ağaları, tabii Netanyahu başta, kadın, çocuk, hastane, gazeteci, üniversite, okul, kaçan Gazzeli konvoylar, her şeyi bombalıyor. Siyonizmin ve katliam alçaklığının tarihini yazıyor. Şüphesiz AB ve ABD’nin kesin güvencesi altında. Hamas çok masum kaldı.

Savaş yayılır mı? Ve giderek topyekûn bir savaşa dönüşür mü?

Buna yazı sonunda yanıt vereceğim.

***

Dün, dünya savaşlarının odağı Avrupa idi. Birinci Savaş, Avrupalılar arasında dünyayı paylaşım savaşıydı. Paylaşılacaklardan biri de Osmanlı İmparatorluğu. Afrika, Ortadoğu, Kafkasya, Rusya dahil...

İkinci Savaş’ın odağında da Avrupa vardı. İlkinin bitmemiş hesabı.

İlk savaş klasik silahlarındı. İkinci Savaş’ı bitiren ise başta uçaklar vb. ama savaşın sonuna yetiştirilen iki atom bombası oldu.

Bu kitlesel katliamın onur madalyasını Amerikalılar göğüslerinde taşıyor. Nagasaki ve Hiroşima büyük başarılarının iki gururu.

Mahvolmuş bir Avrupa, Japonya ve epey Rusya’nın, onlara dünya imparatorluğunun kapısını araladığını gördüler. Belki de atomu, fazla kayıp vermeden bitirici güç olarak bu amaçla kullandılar. Savaştan zaferle çıkmaları onları dünyanın başına her yönüyle bela etti. Savaşları bölgesel olarak dünyanın her tarafına yaydılar. Türkiye, Latin Amerika dahil askeri darbeler; Vietnam, Ortadoğu savaşları...

ABD egemenliği altında, Üçüncü Savaş’a gerek yoktu. Fakat o zamanki Sovyetler Birliği de atom bombası, uzay... hızla karşı dengeyi oluşturdu.

Acaba bugün 9 ülkede (İsrail dahil) var olan atom bombalarının yarattığı dehşet dengeleri mi üçüncü dünya savaşını önledi?

Fakat bence üçüncü büyük savaşı önleyen, ABD’nin dünya çapında piyasa, bilim-teknoloji, askeri alanlarda yakın zamana kadar süren kesin egemenliğiydi.

Ama bu dönemin sonuna geldik, ABD’nin hırçınlığı, telaşı, eyvah yıkılıyorum galiba gerçeğiyle karşılaşması, bugünkü gerilimin ana kaynağı. Çünkü Çin ABD’nin tüm alanlardaki küresel hegemonyasını adım adım yıkmaya başladı.

ÜÇÜNCÜ SAVAŞIN ODAĞI NE

Üçüncü savaş Avrupa odaklı olur mu yine? Mesela Avrupa-Rusya? Hayır, Avrupalılar kaybedecekleri çok şeyleri olduğunun bilincindeler.

Gerilimin esas kaynağı Çin-ABD ilişkileri. Her alanda ve her açıdan: Bilim, teknoloji, ekonomi, askeri, kültürel, diplomatik, siyasi...

ABD ve Batı, büyük kitlesel ucuz üretim, yüksek kazançlar, büyük sermaye birikimi ve bu yolla dünya piyasalarını büyük küreselleşme döneminde istila etmek için Çin’i kullandı. Ucuz üretim merkezi olarak.

Çin bu fırsattan müthiş yararlandı. Neredeyse 30 yıldır zaten planlı programlı teknoloji ve bilim politikalarının temelini atmıştı. Kapitalizmin silahlarını da kullandı. Küresel piyasalara her açıdan entegre oldu; bugün ABD’yi pek çok alanda geride bıraktı.

BUGÜN BİR NUMARALI GÜÇ

Çin’in muazzam döviz biriktirme ve müthiş seri kalkınma yılları, uzay, büyük askeri güç, dünyada ekonomik yayılma politikası, Afrika, Latin Amerika, dünyayı saran/birleştiren Kuşak-Yol politikası için kesenin ağzını açması...

10 yıl önceki tahminler 30’lu yıllarda ABD’yi geçeceği yönündeydi. Şimdi 30’lu yıllara varmadan bunu gerçekleştiriyor. Amerikalı pek çok etkin yazar, Çin’i önlemenin mümkün olmadığını ve ABD’nin gerilemeye mahkûm olduğunu yazıyor.

Yani bir savaş potansiyeli barındırıyor bu gerilim...

Kissenger, ABD-Çin gerilimini bir işbirliği çerçevesine oturtarak yumuşatmak peşinde. Yayımladığı bir makaleden, sonra bahsedeceğim.

Özetle İsrail’in saldırganlığından kaynaklanacak ve oradan genişleyecek bir savaş olasılığı zayıf.

İsrail bunun bilinciyle davranıyor. Tabii yanı başında Doğu Akdeniz’de uçak gemisi ve 7 savaş kruvazörü de teminatı.

Şimdilik İsrail’i dizginlemeye çalışmak ve cinayetleri durdurmak zorunda vicdanlı dünya!



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları


Günün Köşe Yazıları