Prof. Dr. Orhan Öztürk’ü 29 Kasım 2023 günü 97 yaşındayken kaybettik. Ülkemiz bilim dünyasının, özellikle psikiyatri biliminin en değerli temel taşlarından birisidir Orhan Öztürk.

Kendisinin gerek çağımız bilim evreninde insanın ruhsal yaşantısının anlamlandırılması ve sağıltımında; gerekse ülkemizin Aydınlanma ve uygarlaşma sürecinde çok önemli bir yeri ve özgün katkıları bulunmaktadır.

Prof. Dr. Orhan Öztürk, kişilik yapısında taşıdığı çalışkanlık, sorumluluk duygusu, öz disiplin, öğrenme itkisi ve öğretme yetkinliği, yaptığı işi ciddiye alma gibi olumlu birçok özellik nedeniyle genç hekimler ve ruh sağlığı çalışanları için vazgeçilemez bir yol gösterici, eğitici ve yeri doldurulamaz bir özdeşim örneği olmuştur. Kendisi 1964-1993 yılları arasında Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilimi Dalı’nda öğretim üyesi olarak çalışmış ve bu saygın, üretken ve örnek kişiliği ile benim de aralarında bulunduğu çok sayıda hekim ve psikiyatri uzmanının mesleki kimliklerinin oluşumunda unutulmaz izler bırakmıştır.

Prof. Öztürk, alanındaki hekimler ve bilim insanları ile ortak amaçlar doğrultusunda buluşarak karşılıklı paylaşılan bir etkileşim ortamında psikiyatri uzmanlık alanının çalışma ilkelerini belirleme, hekimlik uygulamalarını daha yüksek standartlarına ulaştırma ve yine hekimlik etik değerlerini öne çıkarma ve bu alanda oluşabilecek olan sorunlara çözüm getirme, bilimin niteliğini yükseltme gibi amaçlarla sivil toplum örgütlenmesinin işlevsel anlamını kendi yaşamındaki deneyim ve çalışma alanına taşımış; bu bağlamda çeşitli ulusal ve uluslararası kurum ve derneklerde yönetim kurulu üyeliği ve başkanlık görevlerini üstlenmiştir.

Açık ve anlaşılır yapıtlar

Prof. Dr. Orhan Öztürk, Dünya Sağlık Örgütü Yürütme ve Danışma Kurulu üyeliği, Dünya Sosyal Psikiyatri Birliği Yönetim Kurulu üyeliği yapmıştır. Kendisi ayrıca, Türkiye Psikiyatri Derneği’nin kurucu başkanlığı ve Türkiye Sinir ve Ruh Sağlığı Derneği Başkanlığı görevlerinde bulunmuştur.

Prof. Dr. Orhan Öztürk, çok yönlü bir bilim insanıdır. Sanat ve edebiyat özel ilgi alanları arasında önemli bir yer tutar. Öztürkçe, dil kullanımı ve hekimlik dilinin Türkçeleştirilmesi ağırlık verdiği konulardan biridir. Bir bilim insanının kendi dilinde, açık, anlaşılır bir dille yayın yapmasının, bir ülkede ana dilde bilim üretilmesinin, o ülkenin uygarlaşması ve Aydınlanması açısından önemli olduğunu benimsemiştir. Kendisinin Türk Dil Kurumu, Dil Derneği üyelikleri bulunmaktadır.

Toplum yararını gözetmek

Prof. Dr. Orhan Öztürk, Türk Psikiyatri Derneği’nin kurucusudur ve psikiyatri alanında bir okul olan bu derginin 13 yıl boyunca yayın yönetmenliğini yürütmüştür.

Türkiye Bilimler Akademisi şeref üyesi olan Prof. Dr. Orhan Öztürk’ün ülkemizde psikiyatri uzmanlığı alanında çok değerli bir başucu kitabı olan “Ruh Sağlığı ve Bozuklukları” başlıklı kitabı yanında “Psikanaliz ve Psikoterapi” ve “Özerk Benlik, Kul Benlik” adlarını taşıyan üç kitabı, ulusal ve uluslararası alanda yayımlanmış pek çok yayını vardır.

Prof. Dr. Orhan Öztürk, üniversite akademisyenliğini, toplum yararına açarak; toplumun aydınlatılması, bilinçlendirilmesi, çağdaş uygarlık düzeyine erişebilmesi yönünde sorgulamalar içeren bir bilimsel yaklaşımın gerekliliğine inanmaktaydı. “Biat Toplumunun Ruhsal Kökenleri, Özerk Benlik-Kul Benlik” başlıklı kitabı bu yöndeki yaklaşımının bir örneği, bir ürünüdür.

Umut ışığı olmak

Psikoterapi dediğimiz süreç, insanın özgürleşmesi, kendisini sınırlayan, engelleyen, içsel ve dışsal baskılarıçatışmaları aşabilme sürecidir. Bir toplumun özgürleşmesi de ancak bu toplumu oluşturan bireylerin özgürleşmesi ile gerçekleşebilir.

Prof. Dr. Orhan Öztürk, gerek bireysel gerekse toplumsal özgürleşmenin, sağlıklı insanlardan oluşan uygar, demokratik, eşitlikçi, baskılara boyun eğmeyen, tartışarak doğruyu arayan bir toplum kurmanın da ancak, özerkleşme ile olanaklı olabileceğini belirtmiştir.

Günümüz Türkiye’sinde her alanda çağdaş ve uygar bir toplum olabilme yolunda engeller, eksiklikler, olumsuzluklar yaşarken değerli bilim insanı Prof. Dr. Orhan Öztürk’ün iz bırakan varlığı bizler için, yaşama ve bilime yönelik tutumu, onurlu ve üretken kişiliği, aktardığı değerler ve doğrular, yaşamı ve mesleğini yorumlayış ve uygulayış biçimi ile yönümüzü belirlememizde önümüzü açan bir umut ışığıdır.

Anısı önünde saygıyla eğilirim.