Kelimeler kendi başlarına pek çok şey ifade eder, ancak kavramları doğru kullanmamız son derece önemlidir. Darbe, iktidara yakın insanların (genellikle kıdemli askeri temsilcilerin) hükümeti devirmek ve bir başka gücü iktidara getirmek için kanuna meydan okudukları bir seçkinler eylemidir. Bu sebeple, 6 Ocak 2021 Çarşamba günü ABD Kongre binasında yaşanan olaylar bir darbe girişimi değildi.

Silahlı Kuvvetlerin, Biden yönetiminin iktidarı devralmasını önlemek için 20 Ocak'ta yönetime el koyması bir darbe örneği olabilirdi. Neyse ki, böyle bir şeyin yakınına bile yaklaşmadık. Trump, 20 Ocak'ta kendisini iktidarda tutmaya çalışırsa ki bu bir darbe teşebbüsü olabilir; ordu, Trump'ın emirlerini yerine getirmeyi reddedecek ve kesin olarak yasal iktidar devrini destekleyecektir; fakat bu da, gelecekte böyle bir şeyin hiç gerçekleşmeyeceği anlamına gelmiyor.

AYAKLANMA

Örneğin, Trumpizm, Trump iktidardan düştükten sonra da devam eder ve hatta Cumhuriyetçi Parti saflarında büyür ve gelişirse; bu görüşe sempatiyle yaklaşan yeterli sayıda insan da askeri hiyerarşinin üst sıralarına tırmanmayı başarırsa, bu kişiler bir müddet sonra bir darbe girişiminde bulunabilir. Ancak henüz o noktada değiliz. O halde, Çarşamba günü ülkenin başkentinde tam olarak neler oldu?

Cumhuriyetçi Senatör Mitt Romney'nin de ifade ettiği gibi bu, Birleşik Devletler başkanı tarafından, demokratik bir seçimin sonucuna karşı kışkırtılan bir ayaklanmaydı. Kongre binasına giren Trump yanlıları polisten sayıca üstündü; Meclis ve Senato üyeleri, güvenlikleri için olay yerinden sıvıştı ve sırf bu sebeplerle ayaklanma, gerçekte olduğundan çok daha tehlikeli ve kötü görünmekteydi. Fakat buna rağmen isyancılar ne ABD hükümetini devirecek ne de kaybettikleri seçimin sonucunu değiştirebileceklerdi. Bu nedenle eylemleri esasen sembolik anlamda kötüydü.

ÇÖKEN EMPERYAL HEGEMONYA

Siyasette semboller şüphesiz çok önemlidir. Öyle ki politik sembolizmin gücü, dünyanın her köşesinde anlık olarak atılan tvitler, viral olarak paylaşılan TikTok klipleri ve YouTube videoları dünyasında hiç bu kadar büyük olmamıştı. Joe Biden ve arkadaşları, "Oradakilerin bizi yansıtmadığı" konusunda teselli edici beylik laflar söyleyebiliyorlar, ancak artık dünya tam olarak kim olduğumuzu biliyor. Biz, ana demokratik kurumu olan ulusal yasama organı bizzat başkan tarafından kışkırtılan kızgın bir kalabalığın saldırısına uğramış ve birkaç üzücü saat boyunca kendisini yeterince savunamamış bir ülkeyiz. Gerçekte oldukça dik bir sarmalın içinde giderek gerileyen ve güçsüzleşen eski bir emperyal hegemonyadan farksızız. Ancak bu da tanık olduğumuz şeyi anlatmak için yetersiz...

Sağ görüşlü medya yorumcuları son otuz yılda, Cumhuriyetçi seçmenlerin bir kesimine şiddetli bir anti-liberalizm aşıladı. Söz konusu seçmen kitlesi, sosyal medya aracılığıyla sanal topluluklar içinde bir araya gelip büyüdükçe, ideolojilerini doğrulayan medyayı yarattıkları artı değer ile besledi. Donald Trump'ın 2016'daki ilk seçim zaferi ise bu anti-liberal birikimin gücünü ve yoğunluğunu büyük ölçüde artırdı. Kasım seçimlerinden bu yana tanık olduğumuz şey de şimdiye kadarki en yoğun patlamayı sembolize ediyor.

Çarşamba günü yapılan bir YouGov anketinin de ortaya koyduğu gibi, Cumhuriyetçi seçmenlerin kabaca yüzde 45'i o gün öğleden sonra Washington'da olanları onaylıyor. Ayaklananlar da şüphesiz onların bir bileşenidir. Cumhuriyetçi Parti ve onun medyadaki müttefikleri, bu canavarı kişisel çıkarları uğruna ve ülkenin özyönetiminde yol açtığı kötü sonuçlara aldırış etmeksizin yarattılar. Canavar, bir çeşit tiranlık hayalinde olan Cumhuriyetçi seçmenlerin bir hizipidir.

ABD’NİN GELECEĞİ

Pek ala, özellikle birileri politik kazanç uğruna onu kırmızı et parçalarıyla beslemeye devam ederken canavarı evcilleştirmek için çok mu geç? Söylemesi zor, ancak işlerin artık geri döndürülemeyecek bir noktaya ulaşmış olmasından şüpheleniyorum. Öyle ki Twitter, Facebook ve diğer sosyal medya platformları, Donald Trump'a yönelik kısıtlamaları genişletirse, isyancılar, Amerikan tarihinin en yetenekli ve yıkıcı demagoguna erişimden büyük ölçüde mahrum kalabilir. Ancak bir başkası da pek ala onun yerini doldurabilir. Hatta Trump taraftarları alternatif bir sosyal medya platformu bile kurabilir.

Uzun vadede neler olabileceğini söylemek şimdilik zor. Ancak Kongre'de yaşanan tüyler ürpertici baskın bizlere ABD'nin geleceğine dair güçlü bir fikir veriyor ve demokrasiye meydan okuyan sembolik jestlerin korkunç sonuçlara yol açabileceğini gösteriyor.

YAZAN: DAMON LINKER, THE WEEK

ÇEVİREN: M. BİROL GÜGER