Soru: 8 Eylül 1999 öncesinde 18 yaşından önce SSK hizmeti olan (1983 doğumlu) ve Mayıs/2008’de devlet memuru olan kişiler EYT kapsamında olabiliyor mu? Enver Ö.

Devlet memurları hakkında gerek EYT kapsamında olma gerek emekli aylığına hak kazanma gerekse aylıkların hesaplanması yönünden şu genel koşullar geçerli:

Öncelikle halen devlet memuru olan bir kimsenin EYT kapsamında olması için 8 Eylül 1999 öncesi SSK, Bağ-Kur veya devlet memuru olarak mutlaka hizmetinin bulunması gerekiyor. Tüm statüler kapsamında ilk defa çalışmaya başladığı tarih 9/9/1999 sonrası olan ve devlet memurluğundan emekli olacak bir kimsenin, borçlanma yapmak suretiyle sigortalılık başlangıç tarihinin 8 Eylül 1999 öncesine çekilmesi, bunu EYT’li olduğu anlamına gelmiyor. 8/9/1999 tarihinden önce mutlaka çalışmanın bulunması gerekiyor.

Buna göre devlet memurunun 8 Eylül 1999 öncesi SSK veya Bağ-Kur kapsamında hizmeti bulunması ve ilk defa devlet memuru olduğu 30/4/2008 tarihinden sonra (1/5/2008 tarihinden itibaren) olması halinde bu devlet memurları;

- EYT kapsamında sayılıyorlar.

- Emekli aylığına hak kazanma koşulları (yaş koşulu aranmaksızın erkeklerde 9 bin gün, kadınlarda 7 bin 200 gününün bulunması) ve emekli aylığının hesaplanması yönünden 5434 sayılı kanun hükümlerine tabiler. 

- Devlet memurluğuna başlama tarihi 15/10/2008 sonrası ise emekli aylığına hak kazanma koşulları yönünden 5434 sayılı kanuna, yaşlılık aylığının hesaplanması yönünden 5510 sayılı kanun hükümlerine tabi oluyorlar. 

Öte yandan sigortalıların SSK kapsamında 18 yaşın altında geçen hizmetleri 2829 sayılı kanuna göre hizmet birleştirmesi kapsamında olup, 18 yaş altı hizmetler prim ödeme gün sayılarına ilave ediliyor. Dolayısıyla sigortalıların 8 Eylül 1999 öncesi 18 yaş altındaki hizmetleri EYT kapsamına girmeleri yönünden dikkate alınıyor.

Diğer taraftan, başka bir statüde hizmeti olmayıp, ilk defa devlet memuru olarak çalışmaya başladığı tarih;

- 1/5/2008 ve sonrası olanlar EYT kapsamında olmayıp, yaşlılık aylığına hak kazanma koşulları yönünden 5510/28. maddeye (kadın 58, erkek 60 yaş ve 9 bin gün veya kadın 61, erkek 63 yaş ve 5400 gün), yaşlılık aylığının hesabında 5434 sayılı kanun hükümlerine tabiler.

- 2008/Ekim sonrası yani 15/10/2008 sonrası olanlar ise gerek yaşlılık aylığına hak kazanma gerekse yaşlılık aylığının hesaplanması yönünden 5510 sayılı kanun hükümlerine tabi oluyorlar.

AYLIĞIMDAN KESİNTİ YAPILIR MI?

Soru: Üniversite tıp fakültesi hastanesinden 67 yaşında yaş haddinden profesör doktor olarak emekli oldum. Özel hastanede kadro dışı geçici görevli olarak çalışacağım. Emekli maaşımdan kesinti olur mu? Herhangi bir şirket ortaklığında (sağlık dışı şirket ortaklığı da olabilir) yine kesinti yapılıyor mu? Prof. Dr. Meral K. Ü.

Devlet memuru emeklilerin emeklilik sonrası;

- Özel sektörde çalışması halinde, (4/a kapsamında yani SSK’li olarak) emekli aylığı kesilmez. Ancak, emeklilik sonrası çalışmalara ilişkin prime esas kazançlar üzerinden sosyal güvenlik destek primi (SGDP) kesilir. SGDP’ye tabi hizmetler emekli aylığının yeniden hesaplanmasında dikkate alınmaz. Yani, emekli aylığının miktarını değiştirmez. SGDP, işyerinde iş kazası geçirilmesi veya meslek hastalığına tutulma halinde bu sigorta kolundan gerekli yardımların yapılmasını sağlar. 

- Şirket ortağı olması halinde (sağlık veya sağlık dışı sektör şirket ortaklığı) yine emekli aylığı kesilmez. Şirket ortaklığı 4/b yani Bağ-Kur kapsamında sigortalı olmayı gerektirmekle birlikte emeklilik sonrası Bağ-Kur kapsamında sayılan bir faaliyette bulunulması halinde, emekli kendisi istemediği sürece 5510 sayılı kanun kapsamında sigortalı sayılmaz ve bu kapsamda prim ödemez. Emeklinin Bağ-Kur kapsamında sigortalı sayılmasını ve aylığının kesilmesini talep etmesi halinde ise emekli aylığı kesilir ve hakkında tüm sigorta kolları uygulanır.