Soru: 03/11/1986 tarihinde ilk defa çalışmaya başlayıp 15/4/2020 tarihinde 49 yaşında emekli oldum. Emekli maaşıma itiraz dilekçeme verilen cevapta; 15175 göstergeden tarafıma aylık bağlandığı belirtilerek toplam prim ödeme gün sayıma göre hesaplanan aylık bağlama oranı (ABO) yüzde 80 olarak tespit edilmiştir. Neden göstergemin sabit ABO’su yüzde 50 ve neden 240 güne 1 puan veriliyor? Neden 50 veya 60 yada 55 değil? Sıtkı D. 

Sigortalıların 2000 yılından önceki hizmetlerine gösterge sistemi uygulanarak emekli aylığı hesaplanmaktadır. Gösterge sisteminde; gösterge ve aylık bağlama oranının ne şekilde belirleneceği hususu 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu ile belirlenmiştir. Sosyal Güvenlik Kurumu’nca aylık miktarınıza itirazınıza verilen cevapta; göstergenizin 15175, prim ödeme gün sayınızın 12417, ABO’nuzun yüzde 80 olduğu görülmüştür. 15175 gösterge rakamı, üst gösterge tablosunun en yüksek göstergesidir. Üst gösterge tablosunda 100 gösterge olup her bir göstergenin taban aylık bağlama oranı farklıdır. Üst gösterge tablosunun en düşük göstergesi olan 10225 göstergenin taban aylık bağlama oranı yüzde 59.9 olup gösterge rakamı yükseldikçe taban aylık bağlama oranları 0.1 puan düşmektedir. Bu nedenle en yüksek gösterge rakamı olan 15175’in taban aylık bağlama oranı yüzde 50 olmuştur. Normal gösterge tespit tablosundan aylık bağlanması durumunda ise bu tabloda toplam 141 gösterge olup tüm göstergelerin taban aylık bağlama oranı yüzde 60’tır. Gösterge sisteminde aylık bağlama oranı belirlenirken, sigortalıların 5000 günden fazla ödedikleri her 240 gün için belirlenen göstergenin taban aylık bağlama oranına 1 puan eklendiği gibi, sigortalıların aylık talebinde bulundukları tarihte kadın 50, erkek için 55 yaştan sonraki her tam yaş için aylık bağlama oranına 1’er puan ilave, 5000 günden eksik her 240 gün için taban aylık bağlama oranından 1 puan indirim yapılmaktadır. 

Buna göre aylık bağlama oranınız; (12417-5000=7417/240=30.90=) 30 (Artık günler dikkate alınmaz.) puan ilave edilmesi gerekir. Yaşınız 55 yaşın altında olduğundan yaştan artırım alamazsınız. Bu durumda, 15175 göstergenin taban aylık bağlama oranına günden verilen artışı uygulamak gerekir. ABO: Yüzde 50+30= Yüzde 80 olarak doğru şekilde tespit edilmiştir. 

ASKERLİK SÜREMİ BORÇLANSAM PRİMLERİME ETKİSİ OLUR MU? 

Soru: 01/07/2002 tarihinde sigortalı oldum. Özel bir şirkette 12 yıldır çalışıyorum. Bugün itibarıyla prim ödeme gün sayım 6205. Kıdem tazminatı alabilmem için normal şartlarda 7000 prim gün sayımı doldurmam gerekiyor. 23/11/2004-25/02/2006 tarihleri arasında askerliğimi er olarak yaptım. Bu süreleri borçlanmak istiyorum. Askerlik borçlanması sigorta primimi yükseltmemde faydalı olur mu? Veli G. 

Fiili askerlik hizmetinizi 1/7/2002 tarihi olan ilk sigortalılık başlangıç tarihinden sonra yaptığınız anlaşılıyor. Askerlik hizmetinizi borçlanmanız halinde, yaşlılık aylığına hak kazanma koşullarından sigortalılık süresini etkilememekle birlikte, borçlanma süreleri prim ödeme gün sayınıza ekleneceğinden hem prim ödeme gün sayınızı hem de aylık hesabında kullanılan parametrelerden biri olan aylık bağlama oranınızı artırır. 

Askerlik borçlanma süreleri prim ödeme gün sayısına ilave edildiği gibi ilgili yıllara gün ve kazanç olarak da mal edilerek emekli aylığı hesabında da dikkate alınmaktadır. Askerlik hizmetinizi borçlanmanız halinde, borçlanma süreleri askerlik hizmetinizi yaptığınız 23/11/2004- 25/02/2006 süresine hizmet olarak mal edilecektir. 

Sigortalılar, askerlik borçlanma başvuru tarihinde asgari ile azami kazanç arasında olmak kaydıyla istedikleri miktar üzerinden borçlanma yapabilmektedir. Borçlanma miktarı belirlenirken borçlanmanın kazanç olarak mal edileceği yıllardaki asgari/azami kazanç oranına dikkat edilmesi gerekiyor. Kazanç oluşturulacak yıldaki oran, borçlanma talep tarihindeki orandan düşük ise kazanç oluşturulacak yılda geçerli orana göre borçlanma yapılması daha avantajlı. Bu şekilde, daha az prim ödeyerek daha yüksek aylık alınabilir. Askerlik yaptığınız 2004 yılında asgari/azami kazanç oranı 5.67 iken 2005 ve 2006 yıllarında bu oran 6.5’tir. Askerlik borçlanma talebinde sadece tek kazanç beyanında bulunma hakkınız olduğundan azami kazanç üzerinden borçlanmanız halinde ilkinde 2004 yılı için asgari ücretin 5.67, 2005-2006 yılları için ise 6.5 katı üzerinden borçlanma yapabilirsiniz.