Ülkemiz ekonomisinin gelecek 3 yılı yani, 2024-2026 dönemine ilişkin temel makro ekonomik (enflasyon, istihdam, büyüme… gibi) hedeflerin yer aldığı Orta Vadeli Program (OVP); iş dünyası, bankacılık sektörü temsilcileri ve  ekonomistlerin katıldığı programla Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz tarafından kamuoyu ile paylaşıldı. OVP, 6 Eylül 2023 tarihli Resmi Gazete’nin mükerrer sayısında yayımlanarak yürürlüğü girdi.

OVP’de yer alan bazı temel parametre tahminleri şöyle:

OVP’da açıklanan parametrelerden yıllık enflasyon oranı tahminleri, emekli maaşlarına yapılacak zamlar yönünden önemli. 

OVP’de 2023 yılı tahmini yıllık enflasyon oranı yüzde 65 olarak açıklandı. Yine, Kamu Görevlileri Hakem Kurulu tarafından  memur ve memur emeklileri için 2024 ve 2025 yılları için zam oranı belirlendi. 

Tüm bu tahmin ve açıklamalar çerçevesinde, 2024 yılı Ocak döneminde SSK ve Bağ-Kur emeklileri ile çalışan ve emekli Devlet memurlarının aylık artışlarındaki beklentiler şöyle.

2023 YILI İKİNCİ ALTI AYDA ENFLASYON (TÜFE) NE OLACAK?

Tüm emekli ve çalışan memurlara 2024/Ocak döneminde verilecek zamları hesaplayabilmek için 2023 yılı Temmuz-Aralık yani ikinci altı aylık dönemde gerçekleşecek TÜFE oranını hesaplamak gerekiyor.

2023 yılı Ocak-Haziran döneminde TÜFE oranı yüzde 19.77 olarak gerçekleşti. Açıklanan OVP’de 2023 yılı yıllık TÜFE’nin yüzde 65 olarak gerçekleşmesi tahmin ediliyor. Bu durumda, 2023 yılı  ikinci altı aylık (Temmuz-Aralık) dönemde TÜFE oranının 1.65/1.1977= 1,3776 =) yüzde 37,76 olması gerekiyor. 

SSK VE BAĞ-KUR  EMEKLİLERİNİN 2024 YILI MAAŞ ZAMLARI

Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) internet sayfasında yer alan verilere göre 2023/Haziran ayında aylık alan SSK emekli ve hak sahibi sayısı; 9 milyon 948 bin 250, Bağ-Kur emekli ve hak sahibi sayısı ise 2 milyon 816 bin 248. 

SSK ve Bağ-Kur emekli ve hak sahiplerinin 2023/Temmuz döneminde aylıkları yüzde 25 oranında artırıldı. 2023 yılı ikinci altı aylık dönemde tahmini TÜFE oranı yüzde 37,76 olarak gerçekleşirse, emekli maaşlarının 2024/Ocak ayında yüzde 37,76 oranında artması bekleniyor

Yine, SSK ve Bağ-Kur emeklileri için 2023/Nisan ödeme döneminde 7 bin 500 liraya yükseltilen alt sınır aylığının, 2024 yılında yapılacak yerel seçimler de dikkate alındığında artması yönünde bir beklenti var.  Alt sınır aylığının artırılması belki 2024/Ocak dönemine kalmadan Ekim ayında Meclis açıldıktan sonra yapılabilir. Emekliler 7 bin 500 lira olarak uygulanan alt sınır aylığının en az 10 bin lira veya asgari ücret tutarına  yükseltilmesini bekliyor.

MEMUR VE MEMUR EMEKLİSİ MAAŞ ZAMLARI

SGK verilerine göre, 2023/Haziran’da aylık alan emekli memur ve hak sahibi sayısı 2 milyon 443 bin 289, çalışan memur sayısı ise  3 milyon 657 bin 956. Memur maaş zamlarının belirlenmesinde, SSK ve Bağ-Kur emeklisinde olduğu gibi son altı aylık enflasyon oranı doğrudan kullanılmıyor. İki yıllık süre için yapılan toplu sözleşmeler ile zam oranları belirleniyor.

2023/Temmuz döneminde çalışan ve emekli memurlar yönünden bir ilk yaşandı ve aylık zamları farklılaştırıldı. Memur emeklilerine refah payı ile birlikte yüzde 25 zam verilirken, çalışan memur aylıklarına toplu sözleşme ve enflasyon farkı olarak yüzde 17.55 oranında zam yapıldı ve ayrıca, aylıklarla birlikte ödenmek üzere tüm memurlara 15965 gösterge rakamının, memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunan 8 bin 77 TL ilave ödeme yapıldı. İlave ödeme emekli memurlara verilmedi.

Memur aylıklarına yapılacak zamlar için en son 7. Dönem Toplu Sözleşme görüşmeleri başladı ve 2024 ve 2025 yıllarını kapsayan artışlar için hükümet ve memur sendikaları bir araya geldi. Sendikalar 2024 için aylık artışlarını altı aylık yerine üçer aylık dönemler ve  sırasıyla yüzde 35+10+15+10 şeklinde zam yapılmasını talep etti. 2025 talebi ise yüzde 25+15 oldu. Buna karşın Hükümet kanadı 14 Ağustos'taki ilk teklifinde 2024'ün ilk altı ayında yüzde 14, ikinci altı ayında yüzde 9, 2025'in ilk altı ayında yüzde 6 ve ikinci altı ayında yüzde 5 zam teklif etmişti.

17 Ağustos'ta ise teklifini 2024'ün ilk altı ayında yüzde 15, ikinci altı ayında yüzde 10, 2025'in ilk altı ayında yüzde 6 ve ikinci altı ayında yüzde 5 şeklinde revize etmişti. Ancak, teklifler çok farklı olduğundan, Hükümet ve sendikalar arasında anlaşma sağlanamadı ve zammın belirlenmesi Hakem Kuruluna kaldı. 3/9/2023 tarihli ve 32298 sayılı Resmi Gazete yayımlanan Kamu Görevlileri Hakem Kurulu Kararı ile zam oranları aynen Hükümetin ikinci teklifi doğrultusunda açıklandı. Memurlara 2024 için ilk altı ay yüzde 15, ikinci altı ay yüzde 10; 2025 için de yüzde 6+5 zam yapılmasına karar verildi. 

MEMUR EMEKLİSİ

Memur emeklilerine 2024/Ocak döneminde yapılacak zam şöyle olacak. 2023 yılı ikinci altı aylık dönem için beklenen TÜFE oranı yüzde 37,76, yine aynı dönemde 6. Dönem toplu sözleşme ile memurlara verilen zam oranı yüzde 6. Dolayısıyla yüzde 37,86 enflasyon oranından yüzde 6’lık bölüm düşüldükten sonra 2024/ Ocak döneminde emekli memurlara verilecek enflasyon farkı 1,3776/1,06=1,2996=) yüzde 29,96 olarak gerçekleşecek. Ayrıca 2024/Ocak ayında memurlara yüzde 15 zam verildi. Bu durumda memur emeklisinin 2024/Ocak zammı 1,2996 x 1,15= 1,4945=) yüzde 49,45 olacak. Diğer bir ifadeyle memur emekli aylıkları yüzde 49,45 oranında artırılacak. Memur emeklileri, çalışan memurlara verilen 8 bin 77 liralık ilave ödemenin yani seyyanen zammın kendilerine de yapılmasını istiyor ve böyle bir beklenti var. Ancak, hükümet bunu emeklilere vermeye pek yanaşmıyor.

ÇALIŞAN MEMUR

Hükümet bir seçim vaadi olan en düşük memur maaşını 22 bin liraya yükseltme vaadini gerçekleştirmek için kanun çıkardı ve 2023/Temmuz döneminde çalışan memurlara toplu sözleşme ve enflasyon farkı olarak yüzde 17.55 oranında zam yapıldı ve ayrıca aylıklarla birlikte ödenmek üzere tüm memurlara 15965 gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunan 8 bin 77 TL ilave ödeme yapıldı.

2024/Ocak döneminde yüzde 29,96 enflasyon farkı ve yüzde 15 toplu sözleşme zammı olmak üzere çalışan memurlara, 2023/Temmuz ayında yapılan 8 bin 77 liralık seyyanen zam hariç olmak üzere, aylıklarına yüzde 49,45 oranında zam yapılacak. Diğer bir ifadeyle, memur aylıklarına yapılacak yüzde 49,45 oranındaki zam, 8 bin 77 lira ilave ödeme eklenmemiş aylıklarına yapılacak. Ancak 8 bin 77 lira aynen kalmayacak. Bu tutar da belirlenecek yeni memur maaş katsayısına göre artırılacak. 2024 yılı Ocak ayında belirlenecek memur maaş katsayısı ile 15965 gösterge rakamının çarpımı sonucu, anılan dönemde çalışan memurlara verilecek yeni ilave ödeme tutarıbelirlenecek ve aylıklarıyla birlikte ödenecek. Çalışan memurlara yapılan ilave ödeme 15965 gösterge rakamına bağlandı. Katsayı değiştikçe ilave ödeme tutarı da değişecek. Emekli memurlara böyle bir ilave ödeme maalesef verilmediği gibi, bu tutarlar, çalışan memurların emekli olması halinde, hesaplanacak emekli aylıklarına yansıtılmadığı gibi emeklilik ikramiyelerinin hesaplanmasında da dikkate alınmıyor.