8 Aralık 2024 sadece Suriye açısından değil, Türkiye için de yeni bir milat oluşturuyor. 

29 Nisan 2011’de başlayan Suriyeli akınından bu yana en önemli günlerin içindeyiz. 

AKP iktidarına bugüne kadar yaptığı yanlışları düzeltme olanağı doğdu! Bu aşamadan sonra atacağı adımlar her iki ülke yurttaşlarının daha huzurlu bir geleceğe yönelmesine yardımcı olabilir. Elbet tersi de olasılık dahilinde. 

Ne yazık ki ilk izlenimler ikinci olasılığı daha güncel kılıyor! 13 yıl önceki içi boş zafer naralarının bir başka benzerini bugün de görüyoruz. AKP, yıllardır Suriyeliler politikasına yönelik eleştirilerden o kadar dolmuş ki ilk geri dönme ortamı doğduğunda başladılar CHP’ye saldırmaya. 

AKP’nin önünde iki seçenek dursa:

Terör örgütünü ve CHP’yi ortadan kaldırma olanağı doğdu. Sadece bir hakkın var. Hangisini yok edersin?

Tereddütsüz, “CHP bitsin” diyecekler!

Bu kadarına pes!

***

Yazı aramızda 62 kitabımızdan 3’ü Suriye ile ilgili. Cumhuriyet Kitapları’ndan çıkan sonuncusunun başlığı şu:

Göç Dalgası... Suriye Türkiye’ye girdi!

Kitabı yazış sürecinde ve sonrasında pek çok temasımız oldu.

Hafta başında cep telefonumuzun rehberine “Suriye” yazınca 200’ü aşkın telefon sıralandı. On yıldır konuya ilişkin konuştuğumuz insanları kaydederken “Suriye” notunu düşüyoruz: Yanında Suriyeli çalıştırandan sığınmacılarla ilgili araştırma yapanlara, sınıfında Suriye’den gelen öğrenci okutan öğretmenden Halep’ten gelmiş meslek sahiplerine kadar...

Anadolu’nun orta büyüklükteki bir ilinde kurduğu tekstil fabrikasında çok sayıda Suriyeli çalıştıran tanığımıza sorduk:

- Ülkesine dönen oldu mu?

“Bir kişi bile olmadı” dedi.

Ankara’da Suriyeli öğrenci sayısının başa baş olduğu bir okulun öğretmenine sorduk, “Öğrencilerin hemen hepsi eğitimini Türkiye’de devam ettirmekten yana” yanıtını aldık.  

Dönme niyetinde olan var mı diye sorduk, şöyle yanıtladı:

“İleride döneceğiz diyorlar. Ancak o ilerisi ne zaman belli değil. Bazı öğrenciler, aileden birinin, örneğin en büyük ağabeyin gidip duruma bakacağını, ondan sonra karar vereceklerini söylüyor.”

Göç tarihin motorudur. Tarih boyunca coğrafyaların kaderini en çok etkileyen unsurlardan biri olmuştur. Uluslararası araştırmalar şunu gösteriyor:

Ülkeyi terk edenlerin yüzde 60’ı gittiği ilk ülkede kalıyor. Kalan yüzde 40’ı ya geri dönüyor ya da başka bir ülkeye geçiyor!

***

Altını çizelim. 8 Aralık sonrasının ilk düğmeleri yanlış ilikleniyor! Saray, şahsının ideolojik çıkarlarıyla Türkiye’nin yararlarını tarttığında birinciyi tercih ediyor. 

Önümüzdeki günlerde daha ayrıntılı işlemeyi düşündüğümüz fırsatlardan biri şu:

Güneydoğu Anadolu Projesi’nin (GAP) bölge ülkeleriyle ortaklaşa büyütülmesi!

GAP, Avrupa Birliği’nin ilk temellerini oluşturan demir çelik birliği kadar kıymetli bir hazine. Sürekli çoğaltılmaya, genişletilmeye açık!

Türkiye-Suriye sınırının 40 kilometrelik bölümünü Dicle’nin oluşturduğunu anımsatıp devam edelim. Eğer, bölgenin bereketi büyütülüp paylaşılırsa silah sesine değil,  su sesine kulak verilir. 

O zaman Suriyelilerin geri dönüp dönmemesinden öte şeyler konuşulur! 

Bugünkü belirsizlik ortamında böylesi hedefler “çok uzak hayaller” olarak görülebilir.

Ancak bunları hayal etmezsek...

Bölgenin geleceği hayalet!

İçinden geçtiğimiz günlerde ipin ucu tümüyle küresel aktörlere teslim edilirse...

Devamı yeni bir selleşme olur!

Türkiye’de bunları haykıracak, ezber bozacak yeni siyaset üreticilerine gereksinim var.