ABD’nin İran’ı kuşatması, bu ülkeyi hedef almasından ibaret değildir. ABD İran’ı kuşatırken Çin’le ve AB’yle de çatışmaktadır.
İncelemeye ABD’nin hamlelerini sıralayarak başlayalım: ABD; 1) Obama döneminde İran’la imzalanan nükleer anlaşmadan çekildi; 2) İran’a ekonomik ambargo ve yaptırım uygulamaya başladı; 3) Kudüs’ü İsrail’in başkenti ilan etti; 4) İsrail’in işgal ettiği Suriye toprağı olan Golan Tepeleri’ni İsrail toprağı olarak tanıdı; 5) İran Devrim Muhafızları’nı terör listesine aldı; 6) İran’dan petrol alan ülkelere uyguladığı muafiyeti kaldırdı; 7) Irak- Suriye sınırında kullanmak üzere PYD’yi tahkim ediyor; 8) bölgeye uçak gemisi, ağır bombardıman uçakları ve Patriot bataryaları sevk etti.

1. Hedef İran
ABD bu hamlelerle öncelikle İran’ı ablukaya almaya çalışıyor: PYD’yi Irak-Suriye sınırında kullanarak İran-Suriye bağlantısını kesmek istiyor; Golan Tepeleri ile Suriye-Lübnan bağlantısını, dolayısıyla İran-Lübnan bağlantısını kesmek istiyor; bölgeye uçak gemisi göndererek Hürmüz Boğazı’nın kontrolünde denge oluşturmaya çalışıyor; İran’a karşı İsrail- Körfez ittifakı örüyor.
ABD bu hamlelerle aynı zamanda İran’ı petrol gelirinden etmeye çalışıyor. Böylece İran’ın ciddi ekonomik krize gireceğini, bunun da yönetime karşı ayaklanma doğuracağını hesaplıyor.

2. Hedef Çin
ABD’nin bu kuşatmada İran’dan sonra en önemli hedefi Çin! Zira Çin, İran petrolünün en büyük alıcısı...
Daha önce bu köşede incelemiştik: ABD Malaka Boğazı’nı tutarak Arap/Fars Körfezi’nden Çin’in doğu limanlarına ulaşan önemli ticaret yolunu kesme gücünü elinde tutuyor. Çin, ABD’nin bu gücünü boşa çıkaran bir hamle yapmıştı: Çin-Pakistan Ekonomik Koridoru.
Pakistan’ın Umman Denizi’ndeki Gwadar Limanı’nı satın alan Pekin yönetimi, bu limanı Pakistan karayolu ile Çin’in batısına bağlıyor. Böylece İran’dan petrol alıp Hürmüz Boğazı’ndan çıkan bir tanker ABD denetimindeki Malaka Boğazı’na girmeden, Umman Denizi’ndeki Gwadar’a petrolü boşaltıyor ve petrol karadan/boru hattı ile Çin’e ulaşıyor.
Çin-Pakistan Ekonomik Koridoru’nun Çin ayağı Kaşgar eyaletidir; yani Sincan- Uygur Özerk Bölgesi’nin batı komşusu... Bölgedeki ABD merkezli kışkırtmaların nedeni elbette ABD’nin Uygur sevgisi değil, işte bu stratejik hattır!
Şimdi koridorun güneyinde terör saldırıları başladı! Belucistan Özgürlük Ordusu, Gwadar’da Çin’in işlettiği Pearl Continental Oteli’ne saldırı düzenledi. Aynı örgüt geçen ay da Gwadar’a gitmekte olan 14 Pakistanlı güvenlik görevlisini öldürmüştü.

3. Hedef AB
Trump, İran’la nükleer anlaşmayı iptal ettiğinde, bu anlaşmanın bir parçası olan AB anlaşmayı sürdürme kararı aldı. Dahası, AB, ABD’nin yaptırım kararlarını devre dışı bırakarak İran’la ticareti sürdürebilmek için “ortak ödeme mekanizması (Instex)” bile kurdu.
ABD’nin İran Devim Muhafızları’nı terör örgütü listesine alması, AB’yi sıkıştıran bir hamle. Zira Devrim Muhafızları sadece bir ordu değil, onlarca şirketi olan bir ekonomik yapı. ABD bu şirketlerle ticareti teröre destek sayarak AB’yi sıkıştırmayı planlıyor.
Diğer yandan ABD’nin İran’dan petrol alan ülkelere uyguladığı muafiyeti kaldırması AB’yi de etkiliyor. Çünkü muaf olan 8 ülke içinde İtalya ve Yunanistan da var. Dahası AB ülkeleri toplamda İran’ın Çin ve Hindistan’dan sonra üçüncü büyük petrol müşterisiydi.
Tahran ise AB’nin ABD’ye baskı kurmasını sağlamak amacıyla karşı-hamle yaptı ve nükleer anlaşmanın bazı maddelerini uygulamaktan vazgeçtiğini ilan etti!

İpek Yolu çatışması
Tüm bu gelişmelerin bağlandığı yer ise Çin’in “Kuşak ve Yol İnisiyatifi” dediği modern İpek Yolu projesidir. Zira bu proje, esas olarak AB’yi Çin’e, Çin’i AB’ye bağlayan stratejik bir projedir.
ABD’nin İran’ı kuşatması Çin’den AB’ye uzanan yolu kesme hedefiyle ilgilidir.
Mümkün mü? Hegemonyası zayıflayan ABD’nin bu ataklarından istediği sonucu alamayacağı görülüyor...