İngiltere’de, Jeremy Corbyn’in, Fransa’da Melenchon’un deneyimleri sosyalist sol açısından, bir paradigma sorununa işaret ediyor.

KISACA CORBYN

Corbyn (1949) tüm yaşamı boyunca sosyalist gruplarla, savaş, ırkçılık karşıtı, göçmenlerin haklarını savunan kampanyalarla dayanışma içinde oldu. Rakipleri bile Corbyn’in, dürüst, sosyalist kimliğinden taviz vermeyen “otantik” bir siyasetçi olduğunu kabul ediyordu.

İşçi Partisi’nde, 2015 yılında, sağcı adaylar arasından sıyrılarak başkan seçilen Corbyn, sosyalist fikirleriyle ülke politikasını ve partiyi canlandırdı. İP’nin üye sayısı yüzde 100 artarak 600 bine ulaştı. İP, Corbyn liderliğinde, 2017’i genel seçimlerinde, oylarını tarihinde görülmemiş oranda artırarak yüzde 40’ı yakaladı. Corbyn seçimleri kazanmadı ama sonuçlar egemen sınıflarda, İP’nin Blair’ci kanadında büyük panik yarattı. Corbyn’e karşı çok güçlü bir kampanya başladı. 

Geçen hafta öğrendik ki, aslında kampanya daha önce başlamış. Seçimlerden önceki son “parti başkanları TV tartışmasının” ardından yapılan bir YouGov anketi Corbyn’in tartışmayı açık farkla kazandığını, Muhafazakâr Parti seçmeninin bile, Corbyn’in sosyal politikalarından etkilendiğini göstermiş. Ancak, şirketin Muhafazakâr Parti’den milletvekili, sahibi bu sonuçları açıklattırmamış. Bir sonraki seçimlerde İP hezimete uğradı, Corbyn parti başkanlığını daha sonra da parti üyeliğini kaybetti. Kısacası, bir sosyalist liderin hükümet kuracak noktaya ulaşmasına “kapitalist demokrasi” izin vermedi.

VE “PARADİGMA SORUNU”

Deneyimli bir sosyalist olan Melenchon’un, “Baş Eğmeyen Fransa” adlı grubun deneyimi farklı bir olasılığa işaret ediyor. Melenchon, 2017 seçimlerinden de farklı olarak bu kez başkanlık seçimlerinde 2. tura kalma şansını, solun geri kalanının oyunu alamadığı için kıl payı kaybetti, ama solun en çok oy alabilen siyasetçisi olduğunu kanıtladı. Bu durumu değerlendiren, Melenchon hem sosyalizme geçme projesini rafa kaldırdı, NATO’ya, ABD’ye ve Fransız “seçkinlerine” yönelik eleştirileri yumuşattı; işçi sınıfının ekonomik taleplerini, ekolojik sorunları öne çıkararak “klasik düzenlemeci bir sosyal demokrasi” projesini benimsedi; solu bir araya getirmek için, sol içi görüşmelerde daha uzlaşmacı siyaset izledi. 

Fransa solu (SP, FKP, AntiKapitalist, Yeşiller vb.) meclis seçimlerine giderken “Yeni Ekoloji ve Toplumsal Halk Birliği” (NUPES) adı altında ve Melanchon’u desteklemek için bir araya geldi. Meclis seçimlerinin ilk turunda NUPES/Melenchon, Macron’un partisinden daha fazla oy aldı. Böylece Fransa’da sosyal demokratik sol yeniden canlanıyordu. Pazar günü Melenchon, meclis çoğunluğunu yakalayarak başbakan olmayı başaramasa bile, NUPES ana muhalefet partisi konumuna oturabilecek. Mecliste saflar, bir tarafta NUPES, karşı tarafta muhafazakârlar ve Le Pen’in faşist partisi olarak belirlenecek. Fransa’da siyasetin, yıllar sonra ilk kez sınıf tercihleri temelinde, düzen içi kutuplaşması, muhafazakâr yorumcuların da kabul ettiği gibi “demokrasiyi (toplumsal istikrarı-EY) güçlendirecek.” 

Bugün, kapitalist sınıfların kimi kesimleriyle uzlaşarak hem halkın yaşam koşullarını iyileştirmeye hem de ekonomik kriz yönetmeye uygun politikalar geliştirmek olanaklıdır. Bu, sosyal demokrasinin paradigmasıdır ve yeterince oy alabilirse, hükümete olma şansı vardır! 

Sosyalistlere gelince onların, “kapitalist demokrasi” içinde hükümet olma şansları yoktur! Onların, hem sosyal demokrasinin halktan yana önerilerini destekleyerek bu duruma uyum sağlamanın, hem de kapitalizmin ufkunun ötesine bakmanın, örgütsel ve programatik (kapitalizmin, yeni siyasi, ekonomik, teknolojik hallerine uygun taktik ve stratejik) yolunu acilen bulmaları gerekiyor.