Yaz aylarında doğru hayvan bakımına dair öneriler

Trouw Nutrition'dan yapılan açıklamaya göre, her canlı gibi hayvanlar da iklim koşullarından yoğun bir biçimde etkileniyor. Yaz aylarında yaşanan yüksek sıcaklıkların ise süt sığırlarının performansı üzerinde olumsuz etkileri bulunuyor. 

Yüksek sıcaklıklar nedeniyle meydana gelen radyasyon ve nem gibi çevresel kaynaklar, ruminant hayvanların kendi vücut ısılarıyla da birleşince sıcaklık stresi baş gösteriyor. Sıcaklık stresine maruz kalan süt sığırlarında, yem tüketimi ve buna bağlı olarak süt verimi düşüyor. 

Geviş getirme ve rumen pH seviyesi azalıyor. Uçucu yağ asitleri arasındaki oran değişmesi neticesinde süt yağında düşme ve sütün kompozisyonunda değişmeler gözlemlenebiliyor. Ayrıca, servis periyodu, buzağılama aralığı ve buzağılama ile ilk tohumlama arası sürelerde uzamalar da yaşanabiliyor. 

Yüksek sıcaklık ile şekillenen bu stres, süt sığırlarında hormonal faaliyetleri etkileyerek kızgınlık şiddetinin azalmasına veya hiç görülmemesine, hatta döl verimi kaybına neden olabiliyor. Sıcaklık stresinin tüm bu etkileri göz önüne alındığında yaz aylarında hayvan bakımı özellikle dikkat edilmesi gereken bir konu oluyor.

Açıklamada görüşlerine yer verilen Trouw Nutrition Türkiye Ruminant Teknik Ürün Müdürü Dr. Kazım Bilgeçli, bilimsel çalışmaların, soğuk içme suyunun sıcaklık stresi altındaki süt sığırlarında yüksek yem tüketimine, solunum sayısı ile birlikte rektal sıcaklıklarda düşmelere ve süt üretiminde yüzde 4,8 oranında artışlara neden olduğunu ortaya koyduğunu belirterek, "Bu sebeple yaz aylarında hayvanlarda su tüketimi teşvik edilmeli, bol bol soğuk su temin edilmeli. Ayrıca, sıcaklık stresine maruz kalmış süt sığırlarına uygun gölgelik alanlar sağlanmalı" değerlendirmesinde bulundu.

Bilgeçli, doğru hayvan besleme yöntemlerinin bu dönemde özellikle çok önemli olduğunu vurgulayarak, kaba yemlerin, genellikle daha fazla ısı üretimine yol açtığından sıcaklığın yüksek olduğu durumlarda stresi tetikleyebildiğini aktardı.

Kaba ve kesif yemin yaz aylarında uygun oranlarda karıştırılarak verilmesini önerdiklerini aktaran Bilgeçli, şunları kaydetti:

"Süt sığırı rasyonlarına kuru madde bazında en az yüzde 1,5 potasyum, yüzde 0,45 sodyum, yüzde 0,35 magnezyum ilavesi yapılmalı. Vücutta ürettiği ısı miktarının düşük, ihtiva ettiği kalori miktarının yüksek olmasından dolayı bu dönemlerde bypass yağların kullanımı da tercih edilebilir. Yemlerin etkinliğini artıran katkı maddelerinin kullanılması da yine faydalı sonuçlar doğurabilir. Bu amaçla tampon maddeler, probiyotikler, prebiyotikler, niasin ve mayalar tercih edilebilir."

"SICAKLIK STRESİ ALTINDAKİ SÜT SIĞIRLARINDA ÖNEMLİ MİKTARDA POTASYUM KAYBI DA MEYDANA GELİYOR"

Dr. Kazım Bilgeçli, yaz aylarında düşen yem tüketimi ve kaba yem kalitesindeki olası düşmeye bağlı olarak süt sığırlarının vitamin ve mineral ihtiyaçlarının olması gerektiği düzeyde karşılanamayabileceğini hatırlattı. 

Vitamin ve minerallerin mutlak suretle takviye edilmesini tavsiye ettiklerine işaret eden Bilgeçli, "Bağışıklık ve meme sağlığı üzerinde etkili olan, vitamin A ve E ile çinko ve bakır gibi iz mineraller tavsiye edilen miktarlarda sağlanmalı. Ek olarak sıcaklık stresi, serbest radikallerin artmasına ve buna bağlı oksidatif strese neden olduğundan vitamin E'ye ilave olarak selenyum takviyesi de göz önünde bulundurulmalı" ifadelerini kullandı.

Bilgeçli, sıcaklık stresi altındaki süt sığırlarında önemli miktarda potasyum kaybının da meydana geldiğine dikkati çekerek, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Artan potasyum ihtiyacının karşılanmaması neticesinde süt verimi ve yem tüketimi düşebiliyor. Bu nedenle rasyondaki potasyum seviyesi yüzde 1,2 ya da daha fazla olmalı. İyi kaliteli yonca kuru otunun iyi bir potasyum kaynağı olduğu da unutulmamalı. Bunun yanında rasyon magnezyum seviyesinin yüzde 0,3 ila 0,35 arasında olması verim ve performans açısından fayda sağlayacaktır. 

Sodyum da dikkat edilmesi gereken bir diğer önemli mineraldir. Sodyum bikarbonat gibi tampon maddeler kullanılarak rasyondaki oranı yüzde 0,45 ila 0,55 düzeylerine çıkarılabilir. Sodyum seviyesindeki bu oranların sıcaklık stresi altında süt verimine olumlu etkileri olduğu yapılan çalışmalarla da ortaya konmuş durumda."