Prof. Dr. Arıca: 'Sınav kaygısı hafızayı olumsuz etkiliyor'

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Vefik Arıca, sınava giren öğrenciler için başarıyı artırma ve hafızayı güçlendirme önerilerini paylaştı. Arıca, “Özellikle sınav stresiyle birlikte daha belirgin olan konsantrasyon bozukluğu veya bir başka deyişle odaklanma güçlüğü, günümüzde okul çağındaki çocukların karşılaştığı negatif etkiler içerisinde önemli bir yere sahip” diye konuştu.

BAŞARININ ÖNÜNDEKİ EN BÜYÜK ENGEL ODAKLANMA

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Vefik Arıca, başarının önündeki en büyük engelin odaklanma olduğunu ifade ederek, odaklanmanın önemine değindi. Prof. Dr. Arıca, "Konsantrasyon veya odaklanma, kişinin şu anda üzerinde çalıştığı veya öğrendiği her şeye yönelttiği zihinsel çabayı ifade ediyor. Bu tanım bazen dikkat süresi ile karıştırılıyor ancak dikkat süresi bu zihinsel çabayı değil bir şeye konsantre olabileceğiniz süreyi ifade ediyor. İster deneyimli bir lisans üstü eğitim alan öğrenci olun, ister ilkokula yeni başlayan biri; verimli çalışmak için nasıl odaklanılacağını bulmak hemen hemen herkesin karşılaştığı bir zorluktur” dedi.

SINAV BAŞARISINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER NELERDİR?

Sınav başarısını etkileyen faktörlere ilişkin açıklamalarda bulunan Prof. Dr. Arıca sözlerine şu şekilde devam etti:

"Zaman yönetimindeki eksiklik, sosyal medya, çalışma ortamındaki dış uyarıcılar veya bunların hepsi hem dikkat süresini hem de odaklanma durumunu yani konsantrasyonu değiştirebilen dış etkenlerdendir. Uzaktan eğitimin yüz yüze eğitim sırasındaki iletişim sayesinde öğrencide oluşan motivasyonu sağlayamamasını da sayabiliriz. Ek olarak, sınavlara yüklenen yanlış anlamlar çalışma motivasyonu ve odaklanma üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir. Bu durum, çocuklarımız üzerinde stres oluşturabileceği gibi daha önce karşılaşılmamış sorunları da beraberinde getirebiliyor.

Odaklanma sorunu yaşayan okul çağındaki öğrenciler ve genel olarak insanlar, yenilik, sıklık, zamansal sıra ve olayların süresi gibi zamanla ilgili nitelikleri yargılayabiliyor. Ders dinlerken, alıştırma ve pekiştirme testleri çözerken veya sınav sırasında odaklanma sorunu yaşanması, yukarıda yer alan dış etkenlere bağlı olabileceği gibi bazen sağlık problemlerine de bağlı olabilir."

ODAKLANMAYI ARTIRMAK İÇİN NELER YAPILABİLİR?

Prof. Dr. Arıca, odaklanmayı artırmak için şu önerilerde bulundu:

 "Gün içerisinde birden fazla görevi (örneğin konu çalışma, test çözme veya pekiştirme egzersizi) yerine getirmeyi amaçlayan bir öğrencinin ilk yapması gereken öncelik sıralaması oluşturmaktır. Bu sıralama sayesinde ders yoğunluğunun yaratacağı stres azaltılabilir ve böylece odaklanma artırılabilir. Sorumluluklarını bir plan dahilinde yapma alışkanlığı, öğrencilerin, düzenli ve verimli ders çalışma amacına yüksek konsantrasyon ile ulaşmasını sağlayarak zaman yönetimi açısından öğrenci davranışlarına rehberlik eder. Günümüzde artık küçük yaşlardan itibaren hemen her öğrencinin bir akıllı telefonu var ve yapılan çalışmalar insanların günde geçirdiği zamanın ciddi denebilecek kadarını bu akıllı telefonlarla geçirdiğini gösteriyor.

Akıllı telefonlarla geçirilen bu zamanın farklı aktivitelere ayrıldığında çok daha verimli geçeceğini sanırım hepimiz biliyoruz. Zeka geliştirici aktivite ve oyunların, çocuklarda eğitim söz konusu olduğunda, önemli bir yere sahip olduğu çocuk gelişimi uzmanları tarafından sıkça dile getirilmektedir. Sudoku, yap-boz, bulmaca, satranç veya hafıza oyunlarının yanı sıra boyama aktiviteleri gibi bilişsel egzersizlerin beyin gelişimine oldukça faydası olduğu ve bu bilişsel eğitim müdahalelerini takiben bilişsel yetenekte kazanımlar olduğu yapılan çalışmalar neticesinde bilinmektedir.”

SINAVLARA HAZIRLANAN ÇOCUKLAR NASIL BESLENMELİ?

Prof. Dr. Arıca, odaklanmanın beslenme ile ilişkisine vurgulayarak, sınava hazırlanan öğrencilere şu tavsiyelerde bulundu:

"Acıktığımızda herhangi bir şeye odaklanmanın ne kadar zor olduğunu sanırım hepimiz biliyoruz. Dengeli beslenme sadece fiziksel sağlığımızı değil zihinsel sağlığımızı da etkiliyor. Yetersiz beslenmenin olumsuz etkileri yetişkinler üzerinde dahi gözle görülür sorunlara sebebiyet verirken, maalesef çocuklar için daha da önemli bir sorun haline dönüşebilmektedir. Başta sağlıklı ve dengeli beslenme olmak üzere bazı yiyeceklerin konsantrasyon, bir diğer deyişle odaklanma, yeteneğini arttırdığı bilinmektedir.

Özellikle sınav dönemlerinde, çocuğunuzun ders çalışırken odaklanmakta zorluk çektiğini düşünüyorsanız beslenme rutininde yapacağınız bazı değişiklikler ve gerektiğinde bir uzmandan alacağınız yardımlar bu problemi ortadan kaldırmanızda size yardımcı olabilir."

FOSFATİDİLSERİN, BEYİN GELİŞİMİ VE ODAKLANMAYI DESTEKLİYOR

“Günümüzde, yetersiz beslenme sorununa bir çözüm olarak takviye edici gıdalar ön plana çıkıyor” diyen Prof. Dr. Arıca, sözlerini şöyle noktaladı:

"Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tanısı konulan çocuklarda veya sınav stresi ile odaklanma sorunu yaşayan gençlerde, bir uzman kontrolü ve takibi ile takviye olarak fosfolipidler kullanılabilmektedir. İnsan vücudundaki tüm hücrelerde ve özellikle de beyin hücrelerinde bolca bulunan Fosfatidilserin (Phosphatidylserine) ismi verilen bir fosfolipid bulunmaktadır. Beyin hücre zarının yapı taşı olarak da anılan Fosfatidilserin, hücrelerin enerji metabolizmasını geliştirirken aynı zamanda ruh halinde de kritik bir role sahiptir.

Yapılan çalışmalar, Fosfatidilserin içeren Omega-3 yağ asitlerinin düzenli ve uzun süreli kullanımının okul çağındaki çocuklarda bilişsel gelişim üzerine yararlı etkileri olabileceğini göstermektedir. Yumurta sarısı, balık, sığır karaciğeri ile soya ve ayçiçeği lesitini gibi besinlerin belirli oranlarda ve süt ürünleri ile sebzelerin ise eser miktarlarda Fosfatidilserin içerdiğini belirten araştırmacılar, yetersiz beslenme gibi durumlarda ise Fosfatidilserin’in dışarıdan takviye olarak alınmasının beyin gelişimi ve odaklanma üzerinde olumlu etkileri olabileceğini belirtiyor. "