Nüzhet Gökdoğan kimdir, nereli? İlk Türk astronom Nüzhet Gökdoğan ne zaman öldü? Nüzhet Gökdoğan'ın hayatı...

Nüzhet Gökdoğan, Google doodle çalışması ile gündem oldu. Google'da Prof. Dr. Nüzhet Gökdoğan kimdir sorusu yanıt aramaya başladı. Peki, Nüzhet Gökdoğan kimdir, nereli? İlk Türk astronom Nüzhet Gökdoğan kaç yaşında öldü? Nüzhet Gökdoğan'ın hayatı... İşte ayrıntılar...

NÜZHET GÖKDOĞAN KİMDİR?

Türkiye’nin ilk kadın gökbilimcisi Nüzhet Gökdoğan, 14 Ağustos 1910’da İstanbul’da dünyaya geldi. Nüzhet Gökdoğan, Erenköy Kız Lisesi’nde yatılı olarak okudu. 1928 yılında mezun oldu, sonra burs kazanarak Fransa’ya matematik ve fizik alanında okumak için gitti. Astronomi alanına yönelmek isteyen Nüzhet Gökdoğan önce 1932’de Lyon Üniversitesi’nde matematik lisansını tamamladı. 1933 yılında Paris Üniversitesi’nde fizik öğrenimi de görmüş, Paris Gözlemevi’nde staj yaptı. Paris Gözlemevi Nüzhet Gökdoğan’a kalmasını teklif etti. Ancak Gökdoğan yurda döner ve Kandilli’ye çalışmak üzere başvurdu. Ancak Kandilli Gözlemevi müdürü Fatin Gökmen Nüzhet Gökdoğan’ı kadın olması sebebiyle reddetti.  

Nüzhet Gökdoğan, 29 Ekim 1934’de İstanbul Üniversitesi Astronomi Enstitüsü’ne doçent olarak atanır ve burada ilk kadın doçent oldu. Nüzhet Gökdoğan, daha sonra Yüksek Mühendis Mektebi ( İstanbul Teknik Üniversitesi)’ne müderris muavini olarak atanmış olup buranın ilk kadın çalışanı oldu. Astronomi Enstitüsü’nin kurucusu Ord. Prof. Dr. F. Freundlich’in danışmanlığında doktora tezini hazırladı. Yurtiçinde ve yurt dışında çalışmalarına devam eden Gökdoğan, 1954 yılında Fen Fakültesi Dekanlığına seçildi. Çalışmalarına devame den Nüzhet Gökdoğan, yurt dışından Lyot filtresini almış ve Türkiye’de Güneş gözlemlerinin kapsamının genişletilmesini sağladı. Astronomi çalışmalarını sürdürürken yurt içinde pek çok uluslararası Astronomi kongresi ve etkinliğinin düzenlenmesini sağladı. Bununla birlikte, Gökdoğan, yurt dışındaki gözlemevlerini kapasitelerini bilmekte, yurt içinde de ise yetersiz kaldıklarının farkındaydı. 1997’de kurulan Ulusal Gözlemevi’nin kurulması fikrinin gündeme geldiği 1978’deki 2. Astronomi Kongresinde Türkiye’de uluslararsı nitelikli ve büyük bir gözlemevi kurulması gerektiğini vurgulamış ve bu fikri büyük ilgi gördü. 

Nüzhet Gökdoğan, 1948 yılında Cahit Arf, Mustafa İnan ve Nazım Terzioğlu gibi meslektaşlarıyla Türk Matematik Derneği’ni kurdu. 1954 yılında kurulan Türk Astronomi Derneği’nin de kurucuları arasındadır. 1974 yılına kadar Türk Astronomi Derneği başkanlığını yürüttü. Bununla birlikte Nüzhet Gökdoğan, diğer alanlarda uzmanlaşan bilim kadınları ve akademisyenler olan Süreyya Ağaoğlu, Sara Akdik, Şevket Fazıla Giz, Remziye Hisar, Nebahat Karaorman, Müfide Küley, Türkan Rado, Pakize Tarzi, ve Beraat Zeki Üngör’le birlikte Türk Üniversiteli Kadınlar Derneği (TÜKD)’ni kurdu. 

Nüzhet Gökdoğan ayrıca Lise edebiyat ve fen sınıfları için Astronomi ve Spektroskopiye giriş konusunda ders kitapları yazdı.