Nevruz nedir, neden kutlanır? Nevruz gelenekleri nelerdir? İşte, bahar müjdecisi Nevruz Bayramı'nın tarihçesi...

Orta Asya'dan Balkanlardaki uluslara kadar çok geniş bir bölgede yerel renk ve inançlarla kutlanan Nevruz, her ulusun kendi kültür değerleriyle özdeşleştirip sembolleştirdiği, özü itibariyle baharın gelişinin kutlandığı coşkuyla karşılandığı bir gündür. Peki, Nevruz nedir, neden kutlanır? Nevruz gelenekleri nelerdir?  İşte, bahar müjdecisi Nevruz Bayramı'nın tarihçesi...

NEVRUZ BAYRAMI NEDİR?

Türk coğrafyasında yeni yılın başlangıcı ve baharın müjdecisi olarak kabul edilen Nevruz Bayramı, coşkuyla kutlanıyor. Her yıl 21 Mart'ta kutlanan nevruz, yeni yılın başladığı gündür. Nevruz, Türkiye başta olmak üzere Türk dünyası arasındaki muhtelif Türk boyları arasındaki kültürel bağları güçlendirip kardeşlik ve dostluğu pekiştirmede, bölgesel barışın tesis edilmesinde son derece önemlidir.

Kış aylarından sonra doğanın baharla yeniden canlanmasını sembolize eden nevruz, Orta Asya'dan Anadolu'ya birçok coğrafyada toplumsal birliği, dayanışmayı, yardımlaşmayı sağlayan içeriğiyle yaşatılıyor.

Çin kaynaklarında, milattan önce 3. yüzyılda Hunların bahar aylarında şenlik düzenlediğinin yer alması dolayısıyla geçmişi o yıllara kadar dayandırılan nevruz, Türklerin Ergenekon'dan çıkış günü olarak da kabul ediliyor.

NEVRUZ NE ZAMAN, HANGİ GÜN?

Nevruz Bayramı, ilkbaharın ilk günü olan 21 Mart'ta kutlanır. Bugün ayrıca kuzey yarımkürede bahar ekinoksu (gün eşitliği) gerçekleşir. Güneş ekvatora dik açıyla gelir. Gece ve gündüz birbirine eşitlenir. Ayrıca hem kuzey hem de güney kutbu aynı anda gün doğumu hattındadır ve gün ışığı her iki yarımküre arasında eşit olarak paylaşılır.

Genel olarak 21 Mart günü kutlanan Nevruz, çeşitli ülkelerde 22-23 Mart günlerinde de kutlanabiliyor.

Astrolojik olarak 21 Mart, burçlar sırasında ilk olarak yer alan koç burcunun başlangıç günüdür.

21 Mart günü; Afganistan, Arnavutluk, Hindistan, İran, Kazakistan, Türkmenistan ve Türkiye'nin talebiyle 2010 yılından itibaren Birleşmiş Milletler tarafından resmi olarak 'Uluslararası Nevruz Günü' olarak kutlanıyor.

NEVRUZ NERELERDE KUTLANIYOR?

İlkbaharın habercisi Nevruz Bayramı, Orta Asya ile Balkanlar arasındaki coğrafyada yer alan ülkelerde kutlanıyor. Özellikle Türk devletlerinde ve çeşitli ülkelerin içinde hayat süren Türk topluluklarında Nevruz gelenekleri yaşatılıyor.

Nevruz'un İslamiyet ile bağlantısı olmamasına karşın İran'da önem atfedilir ve şenlik olarak kutlanır. Zira, Nevruz'dan yazılı olarak ilk kez 2. yüzyılda Pers kaynaklarında bahsedilir.

Nevruz Bayramı'nın İran Demirci Kawa Efsanesi'ne dayandığına inanılır. Anadolu ve Orta Asya Türk halklarında da Göktürklerin Ergenekon'dan çıkışı anlamıyla ve baharın gelişi olarak kutlanır.

NEVRUZ GELENEKLERİ NELERDİR?

Bütün bayramlarda olduğu gibi Nevruz Bayramı’nda da temizliğin ayrı bir yeri ve önemi vardır. Nevruz öncesinde evlerde ve sokaklarda genel bir temizlik yapılır. Kutlamalar sırasında insanlar temiz veya yeni kıyafetler giymeye özen gösterir. Nevruzun kutlama alanının adeta bir renk cümbüşü şeklinde süslenmesi, renkli kıyafetlerin giyilmesi, uçurtmaların uçurulması, çeşitli renklerdeki yumurtaların tokuşturulması, insanların büyük bir ateş etrafında toplanması ve ateşten atlaması, Nevruz kutlamalarının karakteristik özellikleri arasında yer almaktadır.

Nevruz kutlamaları sırasında kışın uğurlanmasını ve baharın karşılanmasını konu alan oyunların oynandığı da görülmektedir. Nevruz’da gerçekleştirilen ortak uygulamalardan biri de bir nevi fal olarak adlandırılabilecek çeşitli işaretlerin okunarak gelecek hakkında insanların gerçekleşmesini istedikleri dileklere ilişkin yorumlarda bulunmaktır.