Karl Marx kimdir? Ne zaman öldü, hangi ideolojiyi savunuyordu? Komünizmin fikir babası

İnsanlık tarihindeki en etkileyici figürlerden biri olan Karl Marx, bir süre iştigal ettiği gazetecilik mesleğinin ardından iktisadi ve beşeri konularda eleştirel fikirler ve tespitler ortaya koydu. 1841 yılında 'Demokritos'un ve Epikuros'un Doğa Felsefelerinin Farklılıkları' adlı doktora tezinde, dinin maddecilik açısından eleştirisini yaptı.

Karl Marx'ın ekonomi alanındaki çalışmaları günümüzde emek-sermaye ilişkisini ve bunları takip eden ekonomi düşüncesini kavramanın büyük bir kısmı için temel oluşturdu. Sosyoloji ve sosyal bilimleri başlatan isimlerden biri oldu. 'Komünist Manifesto' (1848) ve 'Kapital' (1867-1894) ile dünyaya iz bırakan Karl Marx, hakkında en fazla eser yazılan kişiler listesinde ilk sırada bulunuyor.

• İnsanlığın en etkin kurtuluş reçetesi: Komünist Manifesto

KARL MARX'IN HAYAT HİKAYESİ

5 Mayıs 1818 tarihinde Almanya'nın Trier kentinde, Yahudi bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Ortaöğretimini Trier'de okudu. Bonn ve Berlin üniversitelerinde hukuk öğrenimi görürken tarih ve felsefeyle ilgilendi.

1836 yılında da nişanlandığı Jenny von Westphalen ile 1843 yılında evlendi. 1844-1857 yılları arasında Marx çiftinin 7 çocuğu olsa da bunlardan 4'ü çeşitli hastalıklar nedeniyle kısa sürede hayatını kaybetti.

Karl Marx bir süre Köln'de gazete editörü olarak çalıştıktan sonra 1843 yılında eşi Jenny von Westphalen ile birlikte Paris'e taşındı. İlk günden itibaren kentteki işçiler ve sol düşünürlerle sıkı ilişkiler geliştirdi. Orada hayatı boyunca arkadaşı olacak olan devrimci Friedrich Engels ile tanıştı. Fransa'dan sınır dışı edildikten sonra 2 yıl boyunca Brüksel'de kaldı ve bu süreçte Friedrich Engels ile dostlukları pekişti.

Karl Marx ve Friedrich Engels, 1848 yılında yayımlanan Komünist Manifesto ile insanlık tarihinin, sınıf mücadeleleri tarihi olduğunu ve bu mücadelenin işçi sınıfının zaferiyle sonuçlanacağını savundu.

Aynı yıl Avrupa'yı sarsan toplumsal hareketler, iktidarları tehdit eden bir boyuta ulaştı. Avrupa'da daha iyi hayat şartları ve siyasi reform talebiyle başlayan toplumsal hareketler çoğu ülkede başarısızlıkla sonuçlandı ve bastırıldı. Fakat aynı zamanda Avrupa toplumlarında önemli izler de bıraktı.

Jenny von Westphalen ve Karl Marx / 1866

KARL MARX, KAPİTAL'İ NE ZAMAN YAZDI?

Fransa'daki 2 Aralık 1804 darbesinin ardından '18. Brumaire' eserini kaleme aldı. Siyasal ekonomi çalışmaları ilk meyvelerini vermeye başladı ve 1859 yılında 'Kapital: Bir Ekonomi Politikası Eleştirisi' adlı daha sonra kült olacak eseri yayımlandı.

Günümüze kadar yapılmış ve yapılacak olan tüm sosyalizm çalışmalarının ana kaynağı olarak görülen 'Kapital', işçi sınıfını destekledi.

Sermaye ve emek ilişkisini inceleyen ilk eser olan 'Kapital; fazla mesai, kadın ve çocuk emeklerini de ele aldı.

Karl Marx yaptığı çalışmaların yanı sıra işçi hareketlerine de katıldı. İşçi Derneği'nin kurucuları arasında yer aldı.

Sağlığının bozulmasından dolayı 'Kapital'in kalan iki bölümünü tamamlayamadı.

Karl Marx, 14 Mart 1883 tarihinde Londra'da bronşit ve plörezi nedeniyle 64 yaşında hayatını kaybetti.

KARL MARX HANGİ İDEOLOJİYİ SAVUNUR?

Kalr Marx'ın toplum, ekonomi ve siyaset hakkındaki teorileri, insan toplumlarının sınıf savaşımı (üretimi kontrol eden yönetici sınıf ile üretim için gereken emeği sağlayan mülksüz bir emekçi sınıf arasındaki çatışma) ile ilerlediğini iddia eder.

Karl Marx, devletlerin yönetici sınıf tarafından idare edildiğini ve devletin ortak kamu çıkarı adına hareket eder gibi yapıp yönetici sınıfın çıkarları doğrultusunda yönetildiğini düşünür ve daha önceki sosyoekonomik sistemler gibi kapitalizmin de kendi yıkımına ve yeni bir sistem olan sosyalizmin onun yerini almasına neden olacak iç gerilimler ürettiğini öngörür.

Kapitalizmin içinde burjuvazi (üst sınıf) ve proletarya (alt sınıf) arasındaki sınıf çelişkilerinin, çalışan kesimin siyasi zaferi ve bunun sonucu kurulacak sınıfsız bir toplumun, özgür üreticiler birliği tarafından yönetilen bir toplumun ortaya çıkacağını iddia eder.

Karl Marx düşüncelerinin hayata geçmesi için etkin bir mücadele verdi. Emekçi sınıfın, kapitalizmin yıkılması ve sosyo ekonomik bir değişimin geçirilmesi için düzenli bir devrim hareketini yürütmek zorunda olduğunu savundu.

KARL MARX ESERLERİ

1844 - 1844 Elyazmaları

1845 - Kutsal Aile

1845 - Feuerbach Üzerine Tezler

1845-1846 - Alman İdeolojisi

1847 - Felsefenin Sefaleti

1847-1848 - Komünist Manifesto

1848-1849 - Ücretli Emek ve Sermaye

1850 - Fransa'da Sınıf Savaşımları

1852 - Louis Bonaparte'in 18 Brumaire'i

1857-1858 - Grundrisse

1859 - Ekonomi Politiğin Eleştirisine Katkı

1862-1863 - Artı-Değer Teorileri

1867 - Das Kapital 1. Cilt (2. cilt, 1885 yılında ve 3. cilt 1894 yılında Karl Marx'ın taslaklarına uygun olarak onun ölümünden sonra Friedrich Engels tarafından düzenlenerek yayımlandı)

1871 - Fransa'da İç Savaş

1875 - Gotha Programı'nın Eleştirisi

Friedrich Engels, Karl Marx ve Jenny von Westphalen, çocukları Laura ve Eleanor

KARL MARX SÖZLERİ

* Metalar dünyası büyüdükçe insanlar dünyası küçülür.

* Toplumun kalabalıkları ve onlar gibi düşünenler benim kitabımı okumasınlar; hem ben, ona hiç el sürmemelerini alışkanlıklarına uyarak eserimi yanlış anlamalarına yeğ tutarım.

* Kitaplarım, onları yazarken içtiğim tütünün bile parasını karşılamadı.

* Lanetlenmeyi göze almayan bir insan, hiçbir şey yapamaz.

* Kapitalizm gölgesini satamadığı ağacı keser.

* Toplumlar üstesinden gelemeyecekleri sorunları gündeme getirmezler.

* İnsanlar tarihlerini kendileri yaparlar, ama onu serbestçe kendi seçtikleri parçaları bir araya getirerek değil, dolaysızca önlerinde buldukları, geçmişten devreden verili koşullarda yaparlar. Tüm göçüp gitmiş kuşakların oluşturduğu gelenek, yaşayanla?ın beyinlerine bir kabus gibi çöker.

* Anlatılan senin hikayendir.

* Eğer dış gö?ünüş ve şeylerin özü aynı olsaydı, o zaman bilime gerek kalmazdı.

* Yaşamı belirleyen bilinç değil, ama bilinci belirleyen yaşamdır.

* Madem ki insanı biçimlendiren yaşadığı koşullar; koşullar en insanı şekilde biçimlenmelidir.

* Açıklanması gereken ya da tarihi bir sürecin sonucu olan şey, canlı ve etkin insanın doğa ile metabolik alışverişinin ve dolayısıyla doğayı mülk edinişinin doğal, inorganik koşullarıyla birliği değil, etkin insanla bu insanın varoluşunun koşullarının birbirinden ayrılmasıdır; ve bu ayrılış tam anlamıyla ilk kez ücretli emekle se?mayenin ilişkisinde kendisini ortaya koymuştur.

* Cimri aklını kaçırmış bi? kapitalisttir, kapitalist ise aklı başında bir cimri.

* Dünyayı anlamak yetmez, onu değiştirmek gerekir.

* İşe fiilen başlar başlamaz, artık, emeği onun olmaktan çıkmıştır ve bunun için de bu emeğin şimdi işçi tarafından satılması sözkonusu olamaz.

* Aşacağımız son kapitalist, muhtemelen bize asma halatını satan kişi olacaktır.

* Dünyanın kurtuluşu sosyalizmdedir.

* Filozoflar dünyayı yalnızca çeşitli biçimlerde yorumlamışlardır; oysa sorun onu değiştirmektir.

* İnsanların varlığını belirleyen onların bilinçleri değildir; tersine insanların bilinçlerini belirleyen onların varlıklarıdır.

* Görünen, gerçek olsaydı bilime gerek kalmazdı.