İran İsrail'i bu füzelerle vurdu: Hipersonik füze nedir, ne işe yarar? Balistik füzenin özellikleri ne, hızı ne kadar?

İran-İsrail arasındaki gerilim son safhaya geldi. İsrail'in Lübnan'a düzenlediği hava saldırısının ardından İran, resmi olarak 1 Ekim 20:00'da İsrail'e hava saldırısı düzenledi. Bu gelişmenin ardından hipersonik füze ve balistik füzenin ne olduğu sosyal medyada araştırılmaya başlandı. Peki, Hipersonik füze nedir, ne işe yarar? Balistik füzenin özellikleri ne, hızı ne kadar?

BALISTIK FÜZE NEDİR?

Balistik füze, bir hedefe ulaşmak için atmosferin dışına çıkan ve yerçekimi etkisiyle tekrar yeryüzüne inen bir yörünge izleyen uzun menzilli bir füze. Fırlatıldıktan sonra yakıtını tüketen balistik füze, uçuşunun büyük bir kısmını motor gücü olmadan, yalnızca yörüngesel hareket ve yerçekimi etkisiyle gerçekleştirir. İşleyişi, bir top mermisinin atışına benzer, ancak çok daha uzun menzillere ulaşabilir.

BALISTIK FÜZELERİN ÖZELLİKLERİ NELER?

Yörünge ve Aşamalar: Füzeler genellikle fırlatma aşamasında motorları kullanarak hız kazanır ve ardından hedefe doğru yerçekimi etkisiyle süzülerek ilerler. Bu aşamalar genellikle üç ana bölümde incelenir:

Fırlatma Aşaması (Boost Phase): Roket motoru ateşlenir ve füze atmosferin dışına çıkacak kadar yüksek bir hız ve irtifa kazanır.

Orta Aşama (Midcourse Phase): Füze, yörüngede motoru kapalı halde atmosfer dışında ilerler. En uzun aşamadır ve atmosferin dışında olduğu için hava direnci minimum düzeydedir.

Terminal Aşaması (Terminal Phase): Füze yerçekiminin etkisiyle yeryüzüne geri dönmeye başlar ve hedefe ulaşır.

BALISTIK FÜZE TÜRLERİ NELER?

Balistik füze, bir hedefe ulaşmak için atmosferin dışına çıkan ve yerçekimi etkisiyle tekrar yeryüzüne inen bir yörünge izleyen uzun menzilli bir füzedir. Fırlatıldıktan sonra yakıtını tüketen balistik füze, uçuşunun büyük bir kısmını motor gücü olmadan, yalnızca yörüngesel hareket ve yerçekimi etkisiyle gerçekleştirir. İşleyişi, bir top mermisinin atışına benzer, ancak çok daha uzun menzillere ulaşabilir.

Balistik füzeler menzillerine göre farklı kategorilere ayrılır:

Kısa Menzilli Balistik Füze (SRBM): 1.000 kilometreye kadar menzil.

Orta Menzilli Balistik Füze (MRBM): 1.000 - 3.500 kilometre menzil.

Kıtalararası Balistik Füze (ICBM): 5.500 kilometre ve daha fazla menzil.

Taktik Balistik Füze (TBM): Genellikle daha kısa menzilli ve daha yerel hedefler için kullanılır.

BALISTIK FÜZELERİN KULLANIM ALANI NEDİR?

Balistik füzeler askeri alanlarda stratejik saldırı silahları olarak kullanılır. Çoğunlukla nükleer, kimyasal veya biyolojik savaş başlıkları taşımak üzere tasarlanır. Ancak konvansiyonel (geleneksel patlayıcı) savaş başlıklarıyla da donatılabilirler.

HİPERSONİK (SÜPERSONİK) FÜZE NEDİR?

Hipersonik füze, ses hızının beş katından (Mach 5) daha hızlı hareket eden bir füze türüdür. Bu füzeler, yüksek hızları nedeniyle hava savunma sistemleri tarafından tespit edilmesi ve durdurulması zor olan gelişmiş silah sistemleridir. Hipersonik füzeler, genellikle 5.000 ila 25.000 kilometre/saat hızlarda uçabilir ve manevra kabiliyetleri sayesinde hedeflerine ulaşmada büyük bir avantaj sağlarlar. Bu tür füzeler iki ana kategoriye ayrılır:

Hipersonik Seyir Füzeleri: Atmosfer içinde uçan ve genellikle bir jet motoru veya scramjet motoruyla güçlendirilmiş olan füzeler.

Hipersonik Planör Araçları: Roketle yüksek irtifaya çıkarılıp oradan hedefe doğru süzülen füzeler. Manevra yapabilme yetenekleri ile dikkat çekerler.

Temel Özellikleri:

Mükemmel Hız: Ses hızının en az beş katı (Mach 5) hızlarda uçabilirler. Bazı modeller Mach 10'a veya daha fazlasına ulaşabilir.

Manevra Kabiliyeti: Geleneksel balistik füzelerden farklı olarak, hipersonik füzeler uçuşları sırasında yön değiştirebilir ve manevra yapabilirler. Bu, onları savunma sistemlerinden kaçırmayı kolaylaştırır.

Uzun Menzil: Bazı hipersonik füzeler binlerce kilometre menzile sahip olabilir.