Sinemanın Hizmetçi Kız'ı, tiyatronun Suna Abla'sı: Suna Pekuysal

Türk tiyatrosunun "Suna Abla"sı, Yeşilçam'ın "hizmetçi kız"ı, Belgin Doruk filmlerinin vazgeçilmezi, usta oyuncu Suna Pekuysal, ölümünün 15. yılında yad ediliyor.

SUNA PEKUYSAL KİMDİR?

Asıl adı "Suna Belener" olan sanatçı, 24 Ekim 1933'te İstanbul'da doğdu. Eğitimine 1949’da İstanbul Belediye Konservatuvarı Şan ve Bale Bölümünde devam eden Pekuysal, ilk olarak İstanbul Şehir Tiyatroları'nın çocuk bölümünde Kadri Ögelman'ın "Artist Aranıyor" adlı oyununda rol aldı.

SUNA PEKUYSAL SANAT YAŞAMI

Usta sanatçı, Cahide Sonku, Bedia Muvahhit, Vasfi Rıza Zobu, Hazım Körmükçü, Talat Artemel, Reşit Gürzap, Mahmut Moralı ve Şevkiye Mav'ın öğrencisi oldu. İstanbul Şehir Tiyatroları dram bölümü kadrosuna 1952’de geçen Pekuysal, aynı yıl "Vahşi Kız" oyunundaki "hizmetçi kız" rolünde tek cümlesi olmasına rağmen izleyicinin beğenisini kazandı.

Suna Pekuysal, 1954'te Elmer Rice'ın "Sokakta", 1956'da Henrik Ibsen'in "Peer Gynt", 1959'da Noel Coward'ın "Ne Umurum", 1961'de Flers-Caillavet'nin "Yufka Yüreklinin Biri", 1964'te Hidayet Sayın'ın "Topuzlu", 1965'te Haldun Taner'in "Eşeğin Gölgesi", 1968'de Shakespeare'in "Romeo ile Juliet" ve 1976'da "Kısasa Kısas" oyunlarında rol aldı.

Hayal ettiği tüm oyunlarda oynadığını aktaran başarılı oyuncu, yaptığı bir açıklamada, "Aslında iyi oyun çıkarabilmek için üstlendiğin kimliği sevmen, benimsemen şart. Aksi halde vasatın üzerine çıkamıyorsun. 'Kadınlar', 'Çatıdaki Çatlak', 'Haydi Öldürsene Canikom', 'Lüküs Hayat', 'Ahududu', 'Keşanlı Ali', 'Tırpan'daki rollerimi çok sevdim mesela." ifadesini kullanmıştı.

Pekuysal, oyunculuğun yanında Arkası Yarın adlı radyo tiyatrosunda seslendirmeler de yaptı. Sanatçı, radyo temsillerine duyduğu özlemi, "Bak şunun altını çizerek söylüyorum, radyodaki o temsiller vardı ya bir ömürdü onlar benim için. Bugün çağırsalar, ‘Haydi gel Suna Pekuysal.’ deseler, koşarım yine. Koşmak ne kelime, uçarım, uçarım." sözleriyle dile getirmişti.

Türkan Şoray'ın rol aldığı, "Güzeller Resmi Geçidi" adlı 1961 yapımı filmde de seslendirme sanatçısı olarak katkıda bulunan sanatçı, 1964’te oyuncu Ergun Köknar ile evlendi. Çiftin, Sait Ali adını verdiği oğlu 1973’te dünyaya geldi.

SUNA PEKUYSAL'IN ÖDÜLLERİ

Pekuysal, eşiyle kurduğu Üsküdar Oyuncuları topluluğunun oyunlarında 1970-1973 ‘te rol aldı, Fakir Baykurt'un uyarlaması "Tırpan"daki rolüyle 1980 Avni Dilligil ve Ulvi Uraz ödüllerine değer görüldü.

Ekrem Reşit Rey'in 1933'te kaleme aldığı, Cemal Reşit Rey'in bestelerini yaptığı, İstanbul Şehir Tiyatroları'nda 1984'te sahnelenen ve Haldun Dormen'in sahneye koyduğu "Lüküs Hayat" operetinde uzun yıllar Zihni Göktay ile aynı sahneyi paylaşan sanatçı, bu rolüyle 1986 Sanat Kurumu ve 1987 İsmail Dümbüllü ödüllerini kazandı.

Sanatçı ayrıca,1998 Afife Tiyatro Ödülleri-Nisa Serezli Aşkıner "Yaşam Boyu Başarı Ödülü", 2000 "Belkıs Dilligil Onur Ödülü", 2001 38. Antalya Altın Portakal Film Festivali "Yaşam Boyu Onur Ödülü" ve 2003 "Muhsin Ertuğrul Tiyatro Emek Ödülü"ne değer görüldü.

Emekli olduktan sonra Şehir Tiyatroları'nda Joseph Kesselring'in yazdığı ve Çetin İpekkaya'nın yönettiği "Ahududu" adlı oyunda konuk sanatçı olarak rol aldı.

"Yeter Anne", "Kadın Savcısı" ve "Ekmek Teknesi" adlı dizilerde de oyunculuk yapan Suna Pekuysal, 75 yıllık hayatının 50 yılında 250'den fazla oyunda ve 100'e yakın sinema filminde başrol ve yan rollerde oynadı.

İstanbul'da 22 Temmuz 2008'de yaşama veda eden sanatçı Pekuysal'ın rol aldığı filmlerden bazıları şöyle:

Can Yoldaşı (1952), Halıcı Kız (1953), Yaprak Dökümü (1958), Bir Bahar Akşamı (1961), Otobüs Yolcuları (1961), Zavallı Necdet (1961), Cilali İbo Zoraki Baba (1961), Minnoş (1961), Hayat Bazen Tatlıdır (1962), Küçük Hanımın Kısmeti (1962), Küçük Hanım Avrupa'da (1962), Küçük Hanımın Şoförü (1962), Aşk Güzeldir (1962), Neşemizi Bulalım (1962), Yedi Kocalı Hürmüz (1963), Kiralık Koca (1963), Şoförler Kralı (1964), Yalancının Mumu (1965), Çalıkuşu (1966), Trafik Belma (1967), Kadın Değil, Baş Belası (1968), Kanlı Nigar (1968), Ayşecik-Yuvanın Bekçileri (1969), Küçük Hanımın Şoförü (1970), Keloğlan Aramızda (1971), Hayat Sevince Güzel (1971), Keloğlan (1971), Keloğlan ve Can Kız (1972), Ben Bir Garip Keloğlanım (1976), İnşaat (2003), Hırsız Var (2005)

SUNA PEKUYSAL'IN HASTALIĞI NEDİR?

 Ankilozan spondilit halk arasında Suna Pekuysal’ın hastalığı olarak biliniyor. İtihaplı bel romatizması yani ankilozan spondilit kelimesi kemik ya da diğer sert dokuların birbirine kaynaması anlamına gelirken spondilit kelimesi ise omurga (spine) kemiklerinde iltihaplanma olması manasına geliyor.