Kartal Tibet ölümünün ikinci yılında anılıyor: Kartal Tibet'in sanat ve özel yaşamı...

"Senede Bir Gün", "Karaoğlan-Altay'dan Gelen Yiğit", "Bir Millet Uyanıyor", "Fatih'in Fedaisi", " Küçük Hanımefendi", "Tarkan" ve "Yumurcak"ın da aralarında olduğu 200 kadar film ve dizide rol alan Kartal Tibet'in ölümünün üzerinden 2 yıl geçti.

KARTAL TİBET KİMDİR?

Usta oyuncu, yönetmen ve senarist Tibet, öğretmen anne-babanın çocuğu olarak 27 Mart 1939'da Ankara'da dünyaya geldi. Henüz 10 yaşındayken Ankara Çocuk Radyosu'nun temsillerine katılan sanatçı, Radyo Çocuk Kulübü'nde "Ayşe Abla" piyeslerinde başrol konuşmaya başladı. Ardından Devlet Tiyatrolarındaki yetişkin oyunlarında çocuk rollerinde sahneye çıktı.

Sanatçı, okuduğu şiirle ilk, orta, lise ve üniversitelerarası düzenlenen yarışmalarda Ankara birincisi oldu.

KARTAL TİBET'İN SANAT YAŞAMI

Ankara Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Tiyatro Bölümüne giren sanatçı, mezun olduğu 1960'ta Albert Camus'un yazıp, Mahir Canova'nın sahneye koyduğu bir oyunda rol aldı.

Sanatçı, 1961'de kuruluşunda yer aldığı Ankara'nın ilk özel tiyatrosu Meydan Sahnesi'nde 4 piyes yönetti, 20 oyunda rol aldı. Bu yılları "Kendi işimi kendi yapma arzum vardı. Çünkü daha gençtim ve başarılı olamazsam Devlet Tiyatrosu beni bekliyordu." ifadeleriyle aktaran Tibet, Suat Yalaz'ın teklifiyle "Karaoğlan: Altay'dan Gelen Yiğit" adlı filmde Yeşilçam'a adım attı.

Dönemin jönlerinden Cüneyt Arkın'ın çizgi roman karakterleri "Malkoçoğlu" ve "Kara Murat" olarak seyircinin karşısına çıkması, bu tür macera filmlerinin popülerliğini artırdı.

Karaoğlan'ın Orta Asya'da başlayan serüvenleri, Kartal Tibet'in başrolü üstlendiği 1966 yapımı "Karaoğlan: Baybora'nın Oğlu", "Karaoğlan: Camoka'nın İntikamı", 1967 yapımı "Karaoğlan: Bizanslı Zorba", "Karaoğlan: Yeşil Ejder" ve 1972 yapımı "Karaoğlan Geliyor" adlı filmlerle devam etti.

Usta oyuncu daha sonra Sezgin Burak'ın çizdiği "Tarkan" karakterinin, 1969'da çekilen sinema uyarlamasında rol aldı. Tarkan'ı canlandıran sanatçı, 1970'te "Tarkan: Gümüş Eyer", 1971'de "Tarkan: Viking Kanı", 1972'de "Tarkan: Altın Madalyon" ve 1973'te "Tarkan: Güçlü Kahraman" filmlerinde oynadı.

KARTAL TİBET'İN YÖNETMENLİK KARİYERİ

Kartal Tibet, 1977'de "Tosun Paşa", filminde yönetmen koltuğuna oturdu ve başrolünde Kemal Sunal'ın oynadığı 20'nin üzerinde filme imza attı.

Toplam 56 yapımı yöneten sanatçı, verdiği bir röportajda, "Yönetmenlik, dramatik yapıyı anlayıp sahneyi halka en basit anlayacağı şekilde anlatabilmektir. Yani kamerayı çarpıtmak, oraya buraya koymak, birtakım oyunlarla farklı yönlere döndürmek, dolly kullanmak (kameranın ileri-geri, sağa ve sola doğru bir mekanizma aracılığıyla kaydırılması) gibi teknikleri kullanınca seyirci 'Ne güzel film.' demiyor. Bana göre sinemada bir numaralı önemli şey, hikayenin doğru olmasıdır. Ne anlatıyorsun, nasıl anlatıyorsun? Yönetmen bunun için önemli. Halk hikaye seyreder, konusu ne diye sorar."

Genelde toplumsal sorunlara eğilen Tibet, ahlaken yozlaşmış politikacılara ve haksızlıklara başkaldıran basit insanların komik hikayelerini işleyen filmler yönetti.

Şener Şen ve Kemal Sunal ile 1980'lerin ikinci yarısından itibaren komik ancak dram yönü ağır basan toplumsal içerikli filmlere imza attı.

Kartal Tibet, gişe rekorları kıran filmlerin ardından 1990'larda televizyon döneminin başlamasıyla, çok sevilen "Süper Baba", "Yasemince", "Emret Komutanım" ve "Ah Bir Zengin Olsam" adlı dizilerin yönetmenliğini üstlendi. 2000'li yıllarda, Türk sineması klasiklerini yeniden canlandırma isteğiyle "Hababam Sınıf Merhaba" (2003) ve "Dünyayı Kurtaran Adamın Oğlu" (2006) filmlerini yönetti.

Hülya Koçyiğit yaptığı bir açıklamada, Tibet'in yönetmenliğinden övgüyle söz ederek, "Kartal Tibet, oyuncuyu çok iyi tanır, karaktere nüfuz etmesini sağlar. Çok başarılı ve eğitmen bir kişiliktir." değerlendirmesinde bulunmuştu.

KARTAL TİBET'İN ÖZEL YAŞAMI

Gündüz Sencer ile 1963'te evlenen sanatçının, 1964'te Kanat, 1973'te Kumru adını verdiği çocukları dünyaya geldi.

Tibet, eşinin ilk evliliğinden olan tiyatrocu Civan Canova'nın da üvey babası...

Sanatçıya, Antalya Altın Portakal Film Festivali'nde 2002'de "Yaşam Boyu Onur Ödülü", 2006'da ise "Yıldırım Önal Anı Ödülü" verildi.

KARTAL TİBET NE ZAMAN ÖLDÜ?

Kartal Tibet, ölümüne kadar son 3-4 yıl boyunca kronik obstrüktif akciğer hastalığı ile mücadele etti. 1 Temmuz 2021'de 82 yaşında hayatını kaybetti.

Senaryosunu yazdığı filmler; "Gol Kralı", "Davaro", "Çarıklı Milyoner", "Şabaniye", "Sosyete Şaban", "Şendul Şaban", "Deli Deli Küpeli", "Arkadaşım ve Ben", "Öğretmen", "Uyanık Gazeteci", "Duygu Çemberi" olurken, filmleri ve dizilerden bazıları şöyle:

Karaoğlan: Altay'dan Gelen Yiğit (1965) - Karaoğlan

- Hıçkırık (1965)

- Ölmeyen Aşk (1966)

- Çalıkuşu (1966)

- Karaoğlan Baybora'nın Oğlu (1966)

- Kanunsuz Yol (1966)

- Fatih'in Fedaisi (1966)

- Bir Millet Uyanıyor (1966)

- İnsan Bir Kere Ölür (1966)

- Karaoğlan Camoka'nın İntikamı (1966)

- Siyah Gül (1966)

- Parmaklıklar Arkasında (1967)

- Osmanlı Kabadayısı (1967)

- Kader Bağı (1967)

- Ölünceye Kadar (1967)

- Paşa Kızı (1967)

- Sefiller (1967)

- Dokuzuncu Hariciye Koğuşu (1967)

- Aşka Tövbe (1968)

- Kanun Namına (1968)

- Benim De Kalbim Var (1968)

- Sarmaşık Gülleri (1968)

- Sevemez Kimse Seni (1968)

- İngiliz Kemal (1968)

- Deli Murat (1969)

- Tarkan (1969)

- Yumurcak (1969)

- Boş Çerçeve (1969)

- Kızım ve Ben (1969)

- Seven Ne Yapmaz (1970)

- Küçük Hanımefendi (1970

- Fadime (1970)

- Düşman (1973)

- Erkekler Ağlamaz (1974)

- Şabaniye (1984) - Kendisi

Yönetmenlik yaptığı filmlerden bazıları:

- Tosun Paşa (1976)

- Sultan (1978)

- Hababam Sınıfı Dokuz Doğuruyor (1978)

- Şark Bülbülü (1979)

- Umudumuz Şaban (1979)

- Zübük (1980)

- Gırgıriyede Şenlik Var (1981)

- Davaro (1981)

- En Büyük Şaban (1983)

- Çarıklı Milyoner (1983)

- Şabaniye (1984)

- Bir Sevgi İstiyorum (1984)

- Ortadirek Şaban (1984)

- Sosyete Şaban (1985)

- Şendul Şaban (1985)

- Şaban Pabucu Yarım (1985)

- Talih Kuşu (1989)

- Gülen Adam (1989)

- Bizim Aile (1995)

- Yasemince (1997)

- Keloğlan-Süperoğlan (2000)

- Sınır (2000)

- Borsa (2000)

- Emret Komutanım (2005)

- Dünyayı Kurtaran Adam'ın Oğlu (2006)

- Amerikalılar Karadeniz'de 2 (2006)

- Zoraki Koca (2007)

- Hayat Güzeldir (2008)