Dünyanın en büyük buzdağı yeniden harekete geçti: Felaketlere neden olabilir!

Dünyanın en büyük buzdağı olan A23a, uzun süredir Weddel Denizi’nde sıkışmış bir halde bekliyordu. 1986’da Filchner–Ronne Buz Sahanlığı’ndan koparak okyanusa karışan bu dev buzdağı, geçtiğimiz aylarda bir girdaptan kurtuldu ve Güney Okyanus’a doğru sürüklenmeye başladı. Araştırmacılar, A23a’nın yolculuğunun deniz ekosistemine ve okyanuslardaki besin döngüsüne nasıl bir etki yapacağını merakla takip ediyor.

A23a'NIN BİTMEK BİLMEZ YOLCULUĞU

A23a, 1986 yılında Antarktika Yarımadası yakınlarındaki Filchner–Ronne Buz Sahanlığı’ndan kopmuş ve kısa bir süre sonra Weddel Denizi’ne oturmuştu. Yaklaşık 30 yıl boyunca yerinde sabit duran buzdağı, 2020 yılında erimenin etkisiyle hareket etmeye başladı.

2024 yazına kadar kuzeye doğru sürüklenen buzdağı, Güney Orkney Adaları yakınlarında bir okyanus girdabına (Taylor Column) yakalandı ve aylarca bu girdapta dönmeye devam etti. Ancak A23a, sonunda bu girdaptan kurtularak Güney Okyanusu’na doğru ilerlemeye başladı.

A23a NEDEN İZLENİYOR?

British Antarctic Survey’den oşinograf Andrew Meijers, A23a’nın tekrar hareket ettiğini görmenin heyecan verici olduğunu belirtiyor:

Meijers konu hakkında “Bu devasa buzdağının diğer Antarktika buzdağlarının izlediği rotayı takip edip etmeyeceğini merak ediyoruz. Ayrıca bu hareketin yerel ekosisteme nasıl bir etkisi olacağını anlamak istiyoruz.” dedi.

Araştırmacılar, buzdağın okyanustaki besin döngüsüne katkıda bulunduğunu ve geçiş yaptığı sulara zengin mineraller sağladığını düşünüyor. Ancak her buzdağının etkisinin, boyutu ve oluşum kaynağına bağlı olarak farklılık gösterebileceği belirtiliyor.

KÜRESEL ISINMA ERİMESİNE NEDEN OLACAK

Şu anda dünyanın en büyük buzdağı olan A23a, 2023’te 1.062 mil kare büyüklüğünde ölçülmüştü. Ancak, daha sıcak sulara doğru ilerledikçe parçalanması ve erimesi bekleniyor.

British Antarctic Survey araştırmacısı Laura Taylor, A23a’nın okyanustaki karbon dengesi üzerindeki etkilerini araştırdıklarını belirtti:

“Bu buzdağları, geçtikleri sulara besin sağlayarak daha az verimli bölgelerde ekosistemler yaratabilir. Ancak, A23a gibi devasa bir buzdağının bu süreçteki rolünü tam anlamıyla keşfetmemiz gerekiyor.”

ANTARTİKA'NIN ERİYEN BUZLARI

Antarktika, tarihte görülmemiş bir hızla buz kaybediyor. Nature dergisinde yayınlanan 2018 tarihli bir araştırma, Antarktika’nın 1992’den 2017’ye kadar yaklaşık 3 trilyon metrik ton buz kaybettiğini ortaya koydu. 2012’den sonra yıllık buz kaybının 76 milyar tondan 219 milyar tona çıktığı belirtiliyor. Bu erime, küresel deniz seviyelerinde önemli bir artışa neden oluyor.