Türkiye’de bir ilk: Baraj üzerinde yüzer enerji santrali

Ankara nüfusunun içme ve kullanma suyunu sağlayan, kanal ve altyapı işlerini yürüten ASKİ Genel Müdürlüğü, Başkentte “Yüzer GES Sistemi”ni hayata geçirmeye hazırlanıyor.

ASKİ Genel Müdürü Memduh Aslan Akçay, ASKİ’nin elektrik ihtiyacının bir kısmının Yüzer GES Sistemi ile sağlanacağını kaydederek, AR-GE Dairesi Başkanlığı bünyesinde yürütülen proje için Mamak ilçesindeki Bayındır Barajı’nın “model uygulama” alanı olarak seçildiğini açıkladı.

SU TASARRUFU SAĞLIYOR

Akçay, projeye ilişkin olarak geçen haziran ayında lisanssız elektrik üretim başvurularının tamamlandığını, 26 Temmuz 2023’te ise zemin sondaj işlemlerinin yapıldığını aktardı. Akçay, Bayındır Barajı üzerinde 990 kWp fotovoltaik panel kapasitesine sahip on grid yüzer uygulamalı GES kurulumunun Aralık 2023’e yetişmesinin planlandığını söyledi.

Projeyi anlatan Akçay, şunları kaydetti: 

“Verilere göre Temmuz 2023’te Türkiye’deki toplam kurulu gücümüzün yaklaşık yüzde 9,9 kısmı güneş enerji santrallerinden sağlanmıştır. Göller, arıtma tesisleri ve sulama havuzlarında kurulabildiği için araziye ihtiyaç duymayan ve bu sayede maliyet giderlerini oldukça düşüren Yüzer GES Uygulaması ise standart bir güneş projesine göre yılda yüzde 15 elektrik verimini artırıyor. Ayrıca sistem havzada biriktirilen su yüzeyinin güneş ile direkt temasını kestiği için kurulu olduğu alanda buharlaşmayı yüzde 55 azaltarak su tasarrufu da sağlıyor.”

Yüzer GES kurulumu için gerekli ortalama alan dikkate alındığında Ankara yakınında yaklaşık 33,7 GWp gücünde kurulu kapasite bulunduğunu kaydeden Akçay, “Ancak tabii her yerde bu sisteme izin verilmiyor. Yüzen bir mimariye sahip olduğu için suyun kaldırma kuvvetinin yardımıyla işlev gören bu özel uygulamayı, ilerleyen süreçte prosedüre uygun olan başka sahalara da taşımak istiyoruz. Çünkü arazilerimiz yerine atıl durumda olan su yüzeyleri kullanılarak enerji ihtiyacımızın önemli bir kısmını karşılayabiliriz. Sistemin en önemli katkılarından biri de kurulum süresinin karada kurulan sabit GES’lere göre daha kısa olması. Bu sayede kısa sürede yatırım tamamlanıp üretim çıkışı sağlanabilir” dedi.

TÜRKİYE’DE İLK OLACAK

Dünyada Çin, Japonya, ABD, İngiltere, Hollanda, Almanya, Güney Kore ve Fransa gibi ülkeler Yüzer GES kurulumuna öncelik veriyor. İlk Yüzer GES 2006 yılında ABD’nin Kaliforniya eyaletinde bir üzüm bağında kullanıldı. Böylece güneş santrali inşa edilmesi planlanan yerde üzüm ekimi yapılarak yılda 150 bin dolar kazanç elde edildi.

2011’de yaşanan Fukuşima Nükleer Santral kazasından sonra ise Japonya Yüzer GES kurulumu için teşvik verdi. Türkiye’de ise söz konusu sistem denemelerine 2017 yılında başka belediyeler tarafından başlandı ancak santral kar ve rüzgâr yüklerinin ektin şekilde hesaplanamamasından ötürü ne yazık ki kullanılamadı. Bu nedenle ASKİ’nin hayata geçireceği proje, Türkiye için ilk olmuş olacak.