Tarihi Elektrik Fabrikası için mücadele kararı

İzmir Tarihi Elektrik Fabrikası’nin Hazine ve Maliye Bakanlığı Özelleştirme İdaresi tarafından mevcut imar planlarını “kültürel tesis” statüsünden “Ticaret-Turizm Alanı” olarak değiştirilmek istenmesine Konak Belediyesi’nden sonra İzmir Büyükşehir Belediyesi ve TMMOB Mimarlar Odası da karşı çıktı.

Yazılı bir açıklama geçerek tarihi yapının ranta açılmaması için hukuksal mücadele verileceğini bildiren büyükşehir yapının korunması gerektiğini bildirdi. Yapılan yazılı açıklamada, elektrik fabrikasının da tıpkı eski Havagazı Fabrikası, eski Tekel fabrika ve binaları, eski Sümerbank Fabrikası alanı ve eski antrepolar gibi endüstri mirası niteliği taşıyan kültür varlıkları ve korunarak yaşatılması gereken değerler arasında olduğu aktarılarak, “İzmir Elektrik Fabrikası, inşa edildiği dönemin (1929) endüstri yapısı teknolojisi, malzeme özellikleri ve mekân kurgusunu yansıtan, işletmede kaldığı uzun yıllar boyunca kentin iktisadi, sosyal, kültürel ve mekânsal gelişmesinde önemli rolü olmuş çok özgün bir endüstri arkeolojisi kültür mirasıdır. Bu gerekçelerle de İzmir I Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu'nun 08.01.1998 tarih ve 7003 sayılı kararı ile "2. Grup Yapı" olarak tescil edilerek koruma altına alınmıştır” denildi.

"TESCİLLİ YAPININ SİLUETİ BOZULACAK"

Özelleştirme İdaresi’nin 16 Nisan 2019 tarihindeki ihalesini büyükşehirin iktisadi teşekkülü olan Grand Plaza’nın kazandığı ancak ihalenin geçersiz sayıldığı hatırlatılan açıklamada, Hazine ve Maliye Bakanlığı Özelleştirme İdaresi’nin yeni “Ticaret-Turizm Alanı”  kullanım kararına göre 30 kat imar verildiği aktarıldı. Açıklamada, “Bu kararla tescilli kültür varlığının gabarisinin çok üzerinde yapı yüksekliği önerildiği, bu durumun tescilli yapının siluetini olumsuz yönde etkileyeceği, yapılaşma koşulları ve plan kararları ile bölgeye zarar verileceği açıkça görülmektedir. Yeni Kent Merkezi olarak adlandırılan imar planı çalışmalarında; söz konusu tescilli Elektrik Fabrikası’nın batısında yer alan ve hâlihazırda kültürel etkinlik kapsamında işlevlendirilen eski Havagazı Fabrikası ile bütünlüklü yaklaşımla ele alınarak her iki kültürel mirasın da liman arkasının girişi niteliğinde simgeleşmesi amaçlanarak planlamıştır. Bu alanlarda yeni yapılaşma önerilmemiş mevcut yapıların restore edilerek kullanılması yeterli görülmüştür.  Yeni Kent Merkezi sınırları içerisinde kamuya ait kentin bütünü için son derece önemli bir konumda, kültür varlığı olarak tescilli endüstri mirası olan yapının kültürel kullanıma yönelik bir anlayış yerine, özel kullanımı içeren bir anlayış ile turizm ve ticaret amaçlı planlanarak kamunun kullanımından çıkarılması amaçlanmaktadır” ifadeleri kullanıldı.

“MÜCADELEMİZİ SÜRDÜRECEĞİZ”

Açıklama, “İzmir Büyükşehir Belediyesi olarak; tescilli kültür varlığı niteliği taşıyan eski Elektrik Fabrikası’nı mevcut plan kararlarıyla kültürel mirasımızı koruyarak faaliyetlerini sürdürmek üzere ve öncelikle kamu yararı esas alınarak gelecek kuşaklara aktarmak, çağdaş bir anlayışla tarih ve kültür odağı olarak İzmir’e kazandırmak için gerekli mücadelemizi sürdüreceğimizi kamuoyuna duyururuz” denilerek noktalandı.

MİMARLAR ODASI: KABUL EDİLEMEZ

Planlara karşı çıkan TMMOB Mimarlar Odası İzmir Şube Başkanı Uğur Yıldırım , “Özelleştirme İdaresi Geçtiğimiz günlerde kurumlara görüş almak amacıyla gönderdiği raporlar tarafımıza kurumdaki meslektaşlarımız aracılığıyla iletildi. Ve yaptığımız değerlendirmede korunması gereken bu nadide alana dair  rant odaklı birtakım  planlama çalışmaları yapıldığını tespit etmiş bulunmaktayız. İncelediğimiz plan raporunda planlamaya esas gerekçelerini aktarımı sırasında hazinenin tasarruf tedbirleri kapsamında  gerçekleştirdiği adımlar var. Alanın  bu bağlamda hazineye bir getiri sağlaması planlanmış. Kamuya ait olan bir kültürel miras yapısın kamusal özelliğinin kaybedilmesi ve yapı-parsel ilişkisinin bozularak özgün niteliklerinden uzaklaştırılması kabul edilemez. Mevcut yapının değerini gözetmeden yapılacak tüm planlamaların karşısında yer alacağız” diye konuştu.