Sayıştay'ın 2023 yılı Göç İdaresi Başkanlığı Denetim Raporu: Değer artırıcı harcamalar taşınmazın maliyetine eklenmemiş

Sayıştay'ın 2023 yılı Göç İdaresi Başkanlığı Denetim Raporu'nda, "Taşınmazlara yapılan değer artırıcı harcamaların ilgili taşınmazın maliyetine eklenmediği" ve "Geri Gönderme ve Barınma Merkezleri ödeneklerinin doğrudan giderleştirildiği" tespit edildi.

Sayıştay, 2023 yılı kamu kurumu ve kuruluşlarına ilişkin Denetim Raporunu yayınladı. Raporun, Göç İdaresi Başkanlığı bölümünde tespit edilen hata ve eksiklik bulguları şu şekilde:

"İl Göç İdaresi Müdürlüklerinde taşınmazların değerini, kullanım süresini ve hizmet kalitesini artıracak şekilde kurum bütçesi ve Avrupa Birliği projeleri karşılığı aktarılan tutarlardan yapılan harcamaların, ilgili taşınmazın kayıtlı değerine ilave edilmesi gerekirken ilgili taşınmazın maliyetine eklenmediği tespit edildi.

Osmaniye, Gaziantep, Şanlıurfa, Malatya ve Antalya İl Göç İdaresi Müdürlüklerinde, ilgili Genel Tebliğde belirtilen (Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenen 114 bin TL) limiti aşan, binaların ömürlerini uzatacak ve verimlerini artıracak nitelikte olan ve Avrupa Birliği projesi kapsamındaki hibelerden ödenen toplam 5 milyon 784 bin 211 TL tutarındaki harcamanın 252 Binalar Hesabına’ kaydedilmediği görüldü. Bahsi geçen tutarın, '630 Giderler Hesabına' borç olarak kaydedilerek doğrudan giderleştirildiği; bu nedenle anılan hesaplar itibarıyla Bilanço ve Faaliyet Sonuçları Tablosunda hataya neden olunduğu kaydedildi."

Raporda, "Kamu idaresince, bulgu konusu hususta Osmaniye İl Göç İdaresi Müdürlüğünce düzeltme kaydının 2024 yılında yapıldığı ve bundan sonra yapılacak değer artırıcı harcamaların ilgili hesaba kaydedilmesinin sağlanacağı" ifadelerine yer verildi. "Başkanlığın kullanımında bulunan ve 'Binalar Hesabında' maliyet bedelleri ile kayıtlı olan binaların iyileştirilmesi, ömrünün uzatılması veya veriminin artırılması amacı ile yapılan değer artırıcı harcama tutarlarının bu varlıkların kayıtlı değerlerine ilave edilmesi gerektiği" bildirildi.

Raporda, Göç İdaresi Başkanlığı ve İl Göç İdaresi Müdürlüklerince yapım işlerinin yürütülmesi için Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığına (AFAD), Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlıkları (YİKOB) ile İl Özel İdarelerine aktarılan tutarların "258 Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabında" takip edilmediği "630 Giderler Hesabına" alınarak doğrudan giderleştirildiği görüldüğü kaydedildi.

Göç İdaresi Başkanlığı ve İstanbul Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı ile Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) arasında, "İstanbul İli Arnavutköy İlçesi Hadımköy Mahallesi Geri Gönderme Merkezi Yapılmasına Dair İş Birliği Protokolü" imzalandığı belirtildi.

Buna göre, Göç İdaresi Başkanlığınca, İstanbul Arnavutköy Mahallesi Geri Gönderme Merkezi yapım işi kapsamında AFAD’a aktarmak üzere YİKOB'a; Arnavutköy Geçici Barınma Merkezi, Arnavutköy 2. Etap Geçici Barınma Merkezi yapım işi ile İstanbul Çatalca Geçici Barınma Merkezi yapım işi için AFAD’a; ayrıca Bayburt İl Göç İdaresi Müdürlüğünce de 2023 yılı içerisinde yapımı devam eden Bayburt Geri Gönderme Merkezi Yapım İşi için İl Özel İdaresine ödenek gönderildiği belirtildi. Bahsi geçen ödeneklerin ise "258 Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabında izlenmediği 630 Giderler Hesabında direkt olarak giderleştirildiği dolayısıyla Bilanço Faaliyet Sonuçları Tablosunda hataya neden olunduğu" tespit edildi.

DOĞRUDAN GİDERLEŞTİRİLMİŞ

Raporda, "İl Göç İdaresi Müdürlüklerinde posta pulu ve Hızlı Geçiş Sistemi (HGS) hizmet alımlarının ilgisine göre 180 / 280 Gelecek Aylara / Yıllara Ait Giderler Hesaplarına kaydının yapılıp tüketim gerçekleştikçe giderleştirilmesi gerekirken 630 Giderler Hesabına kaydedilerek doğrudan giderleştirildiği görülmüştür" ifadelerine yer verildi.

"Ankara, Sakarya, İstanbul, Kırıkkale, Nevşehir, Kayseri ve Bilecik İl Göç İdaresi Müdürlüklerinde posta pulu alımlarının; İstanbul, Kayseri ve Kütahya İl Göç İdaresi Müdürlüklerinde ise HGS hesaplarına yatırılan paraların ilgili varlık hesaplarına kaydedilmeden doğrudan giderleştirildiğinin" tespit edildiği raporda, Bilanço ve Faaliyet Sonuçları Tablosunda hataya neden olunduğu görüldü.

Buna göre, bahsi geçen raporda şu ifadelere yer verildi:

"Kamu idaresince bulgu konusu hususun düzeltilmesine ilişkin işlemlere başlanıldığı ilave olarak tüm il müdürlüklerinin yazı ile talimatlandırıldığı ve gerekli kontrollerin yapılacağı ifade edildi. Hemen tüketilmeyip gelecek dönemlerde tüketilmek üzere yapılan bahse konu alımlara ilişkin ödemelerin öncelikle ilgili varlık hesaplarına kaydının yapılıp tüketim gerçekleştikçe giderleştirilmesi gerekmektedir."