Muğla’da çimento fabrikasına karşı mahkeme önünde adalet nöbeti

Muğla’nın Menteşe ilçesine bağlı Bayır Mahallesi ile Yatağan ilçesine bağlı Deştin Mahallesi sınırındaki Tekağaç mevkiindeki çimento fabrikası, köylülerin karşı çıkmasına ve dokuz bilirkişinin oy birliğiyle aldığı 'ÇED raporu iptal olmalıdır' kararına rağmen devam ediyor. 'ÇED olumlu' kararına karşı yurttaşların açtığı dava kapsamında, 23 Şubat’ta bölgede bilirkişi keşfi yapılmıştı. Raporda, ÇED raporunda eksiklikler olduğuna vurgu yapılarak, fabrikanın kurulması halinde tarımsal alanların, Kazan Göleti ve barajların olumsuz etkileneceği belirtilmişti.

"RAPORUN HALKTAN GİZLENDİĞİ AÇIKÇA BELLİYDİ"

Deştinliler bugün mahkeme sürecinin devam etmesiyle inşaatın da devam ettiğini ve Muğla 2. İdare Mahkemesi’nin bilirkişi raporlarına rağmen yürütmeyi durdurma kararı vermediğini belirterek mahkeme önünde adalet nöbeti başlattı. Deştinlilere 27. Dönem CHP Muğla Milletvekili Burak Erbay'da destek verdi. Çevreciler ve yöre halkının adına basın açıklamasını Deştin Çevre Platformu Eş Sözcüsü Haluk Özsoy okudu.

Bayır ve Deştin ortak sınırına Tekağaç Mevkiine kurmaya çalıştığı Entegre Çimento Fabrikası inşaatının 2022 yılının ocak ayında başladığını hatırlatarak sözlerine başlayan Haluk Özsoy, "Vakit geçirmeden bu inşaatın durdurulması için Menteşe Kent Konseyi, Akdeniz Yeşilleri Derneği ve 8 Deştinli köylü tarafından hem bakanlığın onayladığı Entegre Çimento Fabrikası 2.ÇED olumlu raporuna, hem de Menteşe Belediyesi’nin vermiş olduğu inşaat ruhsatına karşı davalar açıldı. Bu davaları Deştin Tarımsal Kalkınma Kooperatifi’nin ve Muğla Yeşil Yaşam Derneği’nin açtığı ÇED iptal davaları izledi. 2 Nolu İdare Mahkemesi, dava açıldığı dönemde önce bilirkişi keşfi yapılacakmış gibi keşif masraflarını yatırttı sonra da davayı süre aşımı nedeniyle reddetti. Halbuki dava dosyasında 31 Aralık 2014 tarihinde bakanlıkça verilmiş 2. ÇED Olumlu Raporunun halktan gizlendiği, belediyelere ve muhtarlıklara bildirim yapılmadığı açıkça belliydi" diye konuştu.

"İDARE MAHKEMESİ İNŞAATIN DEVAM ETMESİNİ TEŞVİK ETTİ"

Mahkeme süreçini aktaran Özsoy, "Dava Danıştay’da 22-09-2022 tarihinde köylülerin lehine sonuçlanınca 2 Nolu İdare Mahkemesi’nde tekrar görülmeye başlandı ama bu arada 8 ay kaybedildi. Muğla 2 Nolu İdare Mahkemesi adalet dağıtması amacıyla kurulmuş adil bir mahkemenin yapması gerekeni yine yapmayıp çimentocu şirketin inşaat faaliyetini durdurması için verilmesi gereken yürütmeyi durdurma kararını yine vermedi ve inşaatın devam etmesini teşvik etmiş oldu. 23 Nisan 2023’te bilirkişiler tarafından sahada keşif yapıldı. Bilirkişilere önce 30 gün, sonra ilave 60 gün toplam 90 gün süre verildi. Bu süre zarfında tekrar yürütmeyi durdurma talep edildi, kabul edilmedi. Böylece çimentocu şirket 3 ay daha kazanmış oldu. 04 Mayıs 2023 tarihinde bilirkişi, raporunu teslim etti. 9 kişilik bilirkişi heyeti oy birliği içinde 2. ÇED olumlu raporunun iptalini istedi. Mahkeme yine çimentocu şirket için yürütmeyi durdurma kararı vermedi" ifadelerini kullandı.

"EK RAPORUN TESLİM EDİLMESİ GEREKEN TARİHİ 20 GÜN GEÇTİ"

İki farklı ÇED raporu olduğunu aktaran Deştin Çevre Platformu Eşsözcüsü; "İptal edilmiş birinci ÇED raporu ile ikinci ÇED raporu birbirinden iki ayrı rapordur. İkinci ÇED raporu her ne kadar birinci ÇED raporundan kopyala yapıştır şekilde hazırlanmış bir rapor da olsa biri 52 hammadde ocağını ve 36 bin dönüm alanı diğeri 13 hammadde ocağını ve 7751 dönüm alanı kapsamaktadır. Bir kere kapsadıkları alan olarak farklıdır. 2.ÇED raporu ayrıca 1.ÇED raporunun eksiklerinin giderilmiş hali de değildir çünkü 2.ÇED raporu 2015 yılı başında kesinleştiğinde 1.ÇED raporunun 2. bilirkişi heyeti çalışmasını yapıp sunmamış ve 1. ÇED raporu daha iptal edilmemişti. Bütün bunlara rağmen mahkeme çimentocu şirketin istekleri doğrultusunda 1.ÇED ile saptanan eksiklerin giderilip giderilmediğine dair saçma ama bir o kadar tehlikeli bir istekle bilirkişi heyetinden ek rapor istedi ve 2 haftalık süre verdi. Ek raporun bilirkişi heyetine elden teslim tarihi 8 Haziran 2023. Buna 15 gün ilave edersek bilirkişi heyetinin raporu bitirip teslim etmesi gereken tarih 23 Haziran 2023. Yani Kurban Bayramı tatili öncesinde raporun teslim edilmesi gerekirdi. Ama teslim edilmedi. Bugün 13 Temmuz 2023, ek raporun teslim edilmesi gereken tarihi 20 gün geçmiş vaziyette. Gecikme sebebi hakkında tarafımız mahkemece bilgilendirilmemiştir. Çimentocu şirket yürütmeyi durdurma kararı da verilmediği için bunu fırsat bilerek inşaat bitirmek için var gücüyle çalışmaktadır" dedi.

"İKİNCİ ÇED RAPORU İPTAL EDİLENE KADAR DİRENİŞİMİZİ SÜRDÜRECEĞİZ"

Haluk Özsoy sözlerini, "ÇED raporlarının düzenleniş nedeni kurulmak istenen sanayi tesisinin yer seçiminin ve verilen bilgilerin doğru olup olmadığı, çevreye zarar verip vermediği, zarar veriyorsa bu zararın önlenmesi için gerekli tedbirlerin alıp alınmadığı, bu projenin yapılmasında bir kamu yararı olup olmaması hakkında özetle bu sanayi tesisinin bahsedilen yerde kurulup, kurulamayacağını karara bağlayan bir çalışmadır. Bu raporun yanlış olduğuna dair itirazda bulunulmuş ve iptali için dava açılmış ise mahkemenin yapması gereken dava sonuçlanıp, bir karara varıncaya kadar yürütmeyi durdurma kararı vermesidir ama bu yapılmamıştır, mahkeme bu yanlışında direnmektedir. Dava tarihinden bu yana 18 ay yani 1,5 yıl geçmiştir. Bizler mahkemenin bilirkişi raporuna rağmen 1,5 yıldır yürütmeyi durdurma kararı vermemesini tarafgir buluyor ve bu tutumunu protesto ediyor ve bir an ön önce yürütmeyi durdurma kararı vermesini ve bilirkişi heyetinin verdiği raporu da baz alarak ikinci ÇED olumlu raporunun iptalini talep ediyoruz. İkinci ÇED raporu iptal edilene kadar direnişimizi mahkeme önünde sürdürmeye devam edeceğiz" diyerek noktaladı.