'Milli Piyango İdaresi izinsiz oyun kullandı' iddiası: Şirket davalık oldu

İş insanı Sadullah Başçı, Milli Piyango’nun bugünkü oyunlarından Çılgın Sayısal Loto’nun, kendi tasarladığı ‘Mega Oyun (Joker)’ isimli oyun olduğunu, Milli Piyango’ya 12.12.2016 ve 02.01.2017 tarihlerinde e-posta olarak gönderdiğini iddia etti.

Röportajlık.com'dan Ercan Küçük'ün haberine göre, Başçı iddiasını yargıya taşıdı. Eserin kurum tarafından izinsiz kullanımının FSEK’nın 14,15,21 ve eserde değişiklik yapılmasını yasaklayan 16. Maddeye aykırılık oluşturduğu suçlamasıyla İstanbul Anadolu 2. Fikri ve Sinan Haklar Hukuk Mahkemesi’nde görülen dava 22.06.2021’de başladı. Milli Piyango İdaresi (MPİ) yetkilisinin de katıldığı davada mahkeme, Sisal Şans Oyunları’na tartışmaya konu olan Çılgın Sayısal Loto isimli oyunun Başçı’nın oyunuyla aynı olup olmadığı ve haklarının alınıp alınmadığına dair belgeleri istedi, belgeler gelince de bilirkişiye tevdi etme kararı verdi.

MPİ yetkilisi duruşmada MPİ’nin devredildiği Türkiye Varlık Fonu ile Sisal Şans arasında imzalanan sözleşmeyi hatırlatarak, şans oyunlarının artık MPİ tarafından oynatılmadığını vurguladı. Davacı taraf ise anlaşmanın bir lisans devri olmadığı, şans oyunları oynatma ve lisans verme hakkının MPİ’de olduğunu savundu. Tartışmaya konu olan Çılgın Sayısal Loto’nun ilk çekilişinin anlaşmanın yapılmasından hemen 2 gün sonra yapıldığı vurgulanarak bu kadar kısa bir sürede alt yapısını nasıl hazır edildiği de sorgulandı. Sisal Şans mahkemeye gönderdiği yazıda 2 oyun arasında davacının iddialarının aksine benzerlik bulunmadığını bildirdi. Dosya, FSEK ve matematik uzmanlarından oluşacak bir bilirkişi heyetine tevdi edildi.

BİLİRKİŞİ RAPORU: OYUNLAR AYNI DEĞİL

Bilirkişi 26.01.2023 tarihinde hazırladığı raporda davacı tarafın iddialarının aksine 2 oyunun farklı oyunlar olduğu, FSEK kapsamında ise Başçı’nın Mega Oyun’un eser niteliği bulunmadığına ve haklarının ihlal edilmediği şeklinde görüş belirtti. Rapora hem davacı hem de MPİ itiraz etti. MPİ’nin itirazında “sözleşme tarihi olan 01.08.2020 öncesinde İdaremiz tarafından oynatılan oyunlarda ise davacının tasarladığı beş rakam artı joker oyunu ya da bu oyuna benzer herhangi bir oyun oynatılmamıştır” denilerek davanın reddi talep edildi. Başçı ise itirazında asıl konunun 5+1 joker uygulaması olduğunu belirtti, 2 oyundaki benzerlikleri savundu, Çılgın Sayısal Loto’ya sonradan getirilen Süperstar özelliğine dikkat çekti. 

BAĞIMSIZ UZMAN GÖRÜŞÜ: İNTİHAL SEVİYESİNDE KULLANIM

Bilirkişi raporuna itiraz eden Davacı taraf bağımsız bir Fikri Sinai Haklar Uzmanı’ndan uzman görüşü aldı. Hazırlanan bu uzman görüşünde Başçı’nın hazırladığı oyun ‘Eser’ olarak vurgulandı. “2 oyunun mantığının neredeyse aynı işleyiş ve devamında aynı sonuca varma mantığı ile çalıştığı görülmektedir” denildi. Raporun sonuç kısmında Başçı’nın hazırladığı Mega Oyun 5+1’in bir eser olduğu, bu oyunun davalı tarafından ‘Çılgın Sayısal Loto’ olarak kullanıldığı, intihal seviyesinde kullanım olduğu ve 5848 sayılı yasaya muhalefet şartlarının oluştuğu ifade edildi.

Yaklaşık 3 yıl süren davada İstanbul Anadolu 2. Fikri ve Sinai Haklar Hukuk Mahkemesi 30.11.2023’te kararını verdi. Alınan bilirkişi kararlarına değinilen gerekçeli kararda 2 oyun arasında benzerlik tespit edilemediği, davacının herhangi bir hak talebinde bulunamayacağı anlaşılarak davanın reddine karar verildiği belirtildi.

İSTİNAFA GİTTİ

Kararı beğenmeyen davacı Başçı, süreci istinaf mahkemesine taşıdı. Başçı’nın avukatı Serpil Gökçınar yaptığı itirazlarının dikkate alınmadığını vurguladı. Av. Gökçınar şu ifadeleri kullandı:

“Tarafımızdan alınan, Fikri ve Sınai Haklar Uzmanı bilirkişi raporunda; müvekkilimin tasarladığı oyunun eser niteliğinde ve tam intihal olduğu beyan edilmesine rağmen mahkeme tarafından ve gerekçeli kararda kesinlikle dikkate alınmamıştır.

Tüm bu haklı nedenlerden dolayı Müvekkilimin ortaya çıkardığı oyunun, davalı kurum tarafından izinsiz kullanılmasının FSEK’nin 68. Maddesi gereğince, müvekkilimin eser üzerindeki telif haklarına tecavüz oluşturduğu çok açıktır.”

İŞTE O OYUNLAR

Bilirkişi raporunda da yer alan bilgilere göre davaya konu olan 2 oyunun kuralları şu şekilde:

Çılgın Sayısal Lotoda oyuncu 90 sayı arasından 6 adet sayı seçer. Çekiliş esnasında ise 6 adet sayı çekilir ve ilave olarak 1 adet joker sayı çekilir. Oyuncular oynadığı 6 adet sayı ile 6 bilerek 1. kategori büyük ödülü kazanabilir. Ancak çekiliş sonucu oyuncu, 5 adet sayı bilmiş ve oynadığı 6 sayı ile çekilişte belirlenen joker sayıyı bulmuş ise, 5+1 bilerek 2. kategoride ödül kazanır. 6. sayı bilen ve 5+1 sayı bilenlerin kazandığı ödül farklı kategorilerde olup, farklı tutarlardır. Ayrıca çekiliş sonucunda 5 bilen, 4 bilen, 3 bilen ve 2 bilen ödül kategorileri bulunmakta olup, 4+1, 3+1, 2+1 bilenler için belirlenen ayıca bir ödül kategorisi bulunmamaktadır. Örneğin 4 bilen oyuncu, +1 jokeri bilmek suretiyle 5 bilen kategorisinde ödül kazanamayacaktır.

Mega Oyun (Joker ) mantığı: sırasıyla 11’er sayı halinde kolonlara dizilmiş, 51 adet sayı arasından toplam 3 adet de joker sayı seçer. Çekiliş esnasında 6 adet sayı çekilir. 6,5,4 ve 3 bilen oyuncular ödül kazanır. Oyuncu çekilen 6 adet sayı arasından 5’ini bilmişse seçtiği jokerler devreye girer ve çekilen 6 sayı da oyuncunun seçtiği jokerlerden biri ile aynı ise oyuncu 6 bilen kategorisinde ödül kazanır. Aynı uygulama 4,3 bilenler için de uygulanır. Jokeri bilen oyuncu ödül kategorisini bir üst kategoriye taşıyarak ödüle hak kazanmaktadır.