Kadınlar regl yoksulluğu yaşıyor

İskoçya, regl ürünlerinin kadınlara ücretsiz sağlanacağı ilk ülke oldu. İngiltere’de 2021 yılından itibaren regl ürünlerine uygulanan KDV tamamen kaldırıldı. Bu gelişmeler ışığında Türkiye’de söz konusu ürünlerin pahalı olması, regl yoksulluğu konusunu yeniden gündeme getirdi. Kadınların her ay düzenli olarak temin etmek zorunda oldukları bu ürünler, Türkiye’deki ekonomik kriz ve yüksek enflasyon nedeniyle yüksek fiyatlardan satılıyor. Marketlerde satılan ortalama bir ped, 30 TL’den başlayıp, kalitesine göre 90 TL’ye kadar ulaşıyor. Günlük pedler ise 23 TL’den başlayıp 60 TL’ye kadar ulaşıyor. Tamponlar ise 35 TL’den 60 TL’ye kadar ulaşıyor.

Yayınlanma: 29.09.2022 - 11:32

Güncelleme: 29.09.2022 - 12:40

Türkiye’de hijyenik ped, tampon gibi tek kullanımlık menstrüel ürünler 2022 yılına kadar yüzde 18 oranında, tüketim ürünlerinden alınan en yüksek katma değer vergisiyle vergilendirildi. 28 Mart 2022’de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, deterjan, sabun, tuvalet kağıdı, peçete, ped gibi ürünlerin KDV’sini yüzde 18’den yüzde 5’e indirme kararını duyurdu. 29 Mart 2022 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan Cumhurbaşkanı Kararı ile hijyenik ped ve tamponlardan alınan KDV oranı yüzde 8’e düşürüldü. Ancak söz konusu indirim, enflasyon nedeniyle ürün fiyatlarına yansımadı. Derin Yoksulluk Ağı’nın 2021 yılında yayımladığı “Pandemi Döneminde Derin Yoksulluk ve Haklara Erişim” raporu, pandemi süresince derin yoksulluk deneyimleyen 103 hanenin yüzde 82’sinin, dışarıdan herhangi bir yardım almadan pede erişemediğini ortaya koydu. Konuşmamız Gerek Derneği’nin raporuna göre ise, iki kişinin regl olduğu bir ailenin aylık gideri 60-65 lira olarak hesaplanıyor.

İKAME EDİLEMEZ

Toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda farkındalık yaratmayı amaçlayan ‘Awen for Us’ adlı sosyal girişimin kurucusu Dr. Aylin Löle, menstrual ürünlerin ikame edilecek ürünler olmadığını söyledi. Löle, “Dezavantajlı bölgelerdeki kadınlar ve kız çocukları regl dönemlerinde ihtiyaç duydukları ped, tampon gibi hijyen ürünlerine ve hijyen için gereken temiz su, temiz tuvalet vb. gerekliliklere erişemediğinde, ‘başka çözüm yolları’ üretiyor. ‘Paçavralar, gazete, yaprak’ vs ile bunu ikame etmeye çalıştığında ciddi enfeksiyon riskleriyle karşı karşıya kalıyorlar. Sadece sağlığı değil eğitimlerini de riske atıyor, çünkü okula devam edemiyorlar” diye konuştu.

Dr. Aylin Löle

‘KADIN+’LAR ‘REGL YOKSULLUĞU YAŞIYOR’

Menstrual ürünler artık lüks ve erişilemez olduğunu belirten Löle, şunları kaydetti:

Yüzde 18 KDV’li yüksek vergiler nedeniyle en önemli ihtiyaçlarımızdan birine erişemezken, işsizlik ve derin yoksulluk artarken, nasıl sağlık ve hijyenden bahsedeceğiz? Bunlar lüks değil, temel ihtiyaç, regl ürünlerine insana yakışır koşullarda erişimin sağlanması gerekiyor. Bu görmezden gelinecek, yok sayılacak, toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin gölgesinde ‘ayıp, pis, tabu’ olabilecek bir şey değil. Aksine bir halk sağlığı sorunu. İskoçya’nın ücretsiz regl ürünlerine erişim veren ilk ülke olması, sadece sosyal devlet olmanın değil toplumsal cinsiyet eşitliği adına da önemli bir kazanımın göstergesi.

Etiketler: #Regl #hijyenik ped #ped