İYİ Parti'nin köprü, otoyol ve tünel ücretlerine yapılan zamlarına ilişkin verdiği grup önerisi AKP ve MHP oylarıyla reddedildi

İYİ Parti'nin köprü, otoyol ve tünel ücretlerine yapılan zamların ekonomik ve sosyal etkilerinin tespit edilmesi, enflasyonla mücadeleye uyumlu bir fiyatlandırma politikası geliştirilmesi ve yurttaşların alım gücünü koruyacak önlemlerin alınması amacıyla verdiği grup önerisi AKP ve MHP milletvekillerinin oylarıyla TBMM Genel Kurulu'nda reddedildi.

Önerinin gerekçesini açıklamak üzere söz alan İYİ Parti Muğla Milletvekili Metin Ergun, şunları söyledi:

"Karayolları Genel Müdürlüğü 13 Ocak 2025 itibarıyla köprü, otoyol ve tünel ücretlerine yüzde 44 zam yapıldığını açıklamıştır. Bu zam son bir yılda yapılan 3'üncü zamdır. Boğaziçi Köprüsü'nde 47 liraya, Yavuz Sultan Selim Köprüsü'nde 80 liraya, Osmangazi Köprüsü'nde 795 liraya, 1915 Çanakkale Köprüsü'nde 790 liraya çıkmıştır. Bu zamlarla İstanbul'dan İzmir'e giderken sadece otoban ve köprü ücretlerinin toplamı 1.965 lira tutmaktadır. Yakıt maliyeti de dikkate alındığında, İstanbul-İzmir arası tek gidiş maliyeti 3 bin lirayı, gidiş dönüşün toplam maliyeti ise 6 bin lirayı aşmaktadır. Yine, son bir yılda 4 kez zam yapılan, yürüseniz neredeyse 60 adımlık bir mesafe olan Muğla'daki Göcek Tüneli'nden geçiş ücreti de yüzde 400 zamla 60 liraya yükselmiştir. Hâl böyle olunca, yalnızca son bir yıl içinde bu geçiş ücretlerinde Türk lirası bazında yüzde 213'e, döviz bazında ise yüzde 160'lara varan bir artış yaşanmıştır; resmî enflasyon oranlarının çok üzerindedir ve ciddi bir ekonomik maliyet yaratmaktadır bu durum.

Türkiye son yıllarda yüksek bir enflasyon yaşamaktadır. Bu enflasyonun temel sebebi, iktidarın ekonomik tercihleridir fakat sanki bu enflasyonu emekliler, memurlar ve asgari ücretliler yaratmış gibi davranılmaktadır. Emeklilere, asgari ücretlilere, memurlara enflasyon farkını verirken son derece cimri davranan iktidar, iş yandaş müteahhitlere, yandaş şirketlere ve hazine garantili projelere gelince son derece bonkör davranmakta ve yılda birkaç kez zam yapmaktan geri durmamaktadır. İktidarın fahiş bir maliyetle yandaşlara yaptırdığı köprülerin geçişlerinden yine fahiş bir ücret alınmaktadır. Osmangazi Köprüsü, on sekiz yıl boyunca tüm maliyetleri 2,8 milyar dolar olmasına karşın 14 milyar dolar gelir garanti edilen bir köprüdür. Sözleşmesinde araç başına garantili geçiş 57 dolardır; 57 doların 22 dolarlık kısmı vatandaştan alınmakta, 35 doları ise hazineden ödenmektedir. Bu, bilinçli ve kasıtlı bir politikadır; milletin bu yükü daha fazla taşıyabilecek dermanı kalmamıştır."

“KÖPRÜ ZAMMI DEMEK, DOMATESE, SALATALIĞA, EKMEĞE ZAM DEMEKTİR”

İktidarın maaşlara ve otoyol-köprü ücretlerine yaptığı zamları karşılaştıran Yeni Yol Partisi Tekirdağ Milletvekili Cem Avşar, şöyle konuştu:

"Vatandaşın cebinden bu hizmetler için ne kadar para çıkıyor? Bu yap-işlet-devret projeleri, köprüleri, otoyolları artık bütün memleketin malumu ki astarı yüzünden pahalıya gelmiş vaziyette. Yılda 3-4 kere zam yapılmasını geçin 31 Aralık 2023 tarihinden bugüne tuttuğumuz zaman son bir yıl bir ay içerisindeki beşinci zamdır bu. Asgari ücrete zam yüzde 30 açıklandı, memura yüzde 11,5 zam açıklandı, emekliye yüzde 15,75 zam verildi, Karayolları Genel Müdürlüğü de bu yıl 13 Ocak itibarıyla yüzde 40 diye bir zam oranı açıkladı. 

Bakınız, Sayın Cumhurbaşkanı bugün kürsü konuşmasında söyledi, 'En büyük mücadelemiz enflasyonladır' dedi, doğru ama değerli milletvekilleri, bakın, enflasyon kâğıt üzerinde düşüyor. Reelde düşen vatandaşın bütçesindeki enflasyonun payı hâlâ yüksek çünkü köprü zammı demek, köprü zammı demek değildir; köprü zammı demek, domatese zam demektir, salatalığa zam demektir, ekmeğe zam demektir, kıymaya zam demektir çünkü bu ürünlerin hepsi, vatandaşın mutfağında yangını çıkaran ürünlerin hepsi hanelere ulaşmak için bu yolları kullanmakta ve hem fırsatçılar hem de bu ürünleri bize sağlayanlar bu süreçte fiyatlarını artırmakta. Bütün bunlar düşünüldüğünde, bu hizmetlerin hazine eliyle yapılmasının bugün ne kadar daha kıymetli olduğunu anlamış bulunuyoruz."

“BERBAT ETTİĞİNİZ EKONOMİNİN FATURASINI HALKA ÇIKARIYORSUNUZ”

DEM Parti Kocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu, iktidarın ekonomi politikasını eleştirerek otoyol ve köprü ücretlerindeki zamma tepki gösterdi:

"Köprülere, otoyollara inanılmaz zamlar yaptınız. Şimdi, ben size buradan AK Parti-MHP cumhur zulüm ittifakı dediğimde kızıyorsunuz ama tam bir zulüm tablosu bu, hiç kızmayın, tam bir zulüm tablosu. Enflasyon kaç diye açıkladınız? Yüzde 44. Peki, Fatih Sultan Mehmet ve 15 Temmuz Şehitler Köprüsü'ne bir yıl içinde 3 zam yapılmış ve toplamda yüzde kaç zam yapılmış biliyor musunuz? Yüzde 313. Enflasyon yüzde 44 iken yüzde 313 zam yapıyorsunuz. Adalet bu mu arkadaşlar? Bir cevap verin ya, bir cevap verin Allah için. Bitmedi, Osmangazi Köprüsü'ne bir yılda yüzde 274 zam yapmışsınız. Peki, asgari ücrete yüzde kaç yaptınız? Yüzde 30. 

İşte, sonunuz bu, acı son bu. Batırdığınız, berbat ettiğiniz ekonominin faturasını halka çıkarıyorsunuz. Rakamlar apaçık ortada, itiraz edebilir misiniz, reddedebilir misiniz arkadaşlar? Buyurun, şu rakamlara itiraz edin, var mı itiraz edebilecek? Buradan meydan okuyorum. Niye başınızı önünüze eğiyorsunuz? Bu, vatandaşı çöktürme planıdır; tam bir çöktürme planı yaptınız, tam bir zulüm planı yaptınız. Ya 'TÜİK' diyorsunuz... ENAG 'yüzde 83' derken siz 'yüzde 313' diyorsunuz; rakamlar ortada arkadaşlar, bu ne hâldir? Şimdi, ben size tekrar buradan soruyorum: Bu halka yaptığınız zulüm yetmez mi ya? Mahvetmişsiniz, bitirmişsiniz ekonomiyi; halkın sırtına yükü vuruyorsunuz. Yüzde 313 zam nedir ya, olacak iş midir?"

“BUNUN ADI DÜPEDÜZ SOYGUNDUR”

CHP Manisa Milletvekili Ahmet Vehbi Bakırlıoğlu, zamları soygun olarak niteledi ve geçiş garantili köprülere yapılan hazine ödemelerinin de yurttaştan çıktığına dikkat çekerek şunları söyledi:

"Otoyollara, köprülere yapılan zamlar hakikaten de gündemde. Buna göre 15 Temmuz Şehitler Köprüsü ve Fatih Sultan Mehmet Köprüsü'nün ücreti 33 liradan 47 liraya çıkmış, Osmangazi Köprüsü 555 liradan 795 liraya, Yavuz Sultan Selim Köprüsü 70 liradan 80 liraya, 1915 Çanakkale Köprüsü de 585 liradan 795 liraya çıkmış yani yüzde 40 ile 44 arasında bir artış söz konusu ama kazın ayağı öyle değil. Son bir yıldaki artışlara baktığımız zaman, 1 Ocak 2024 tarihinde 15 Temmuz Köprüsü ile Fatih Sultan Mehmet Köprüsü'ndeki ücret 15 liraymış, bugün yeni yapılan zamla 47 liraya çıkmış; tam 3 katına çıkmış. Benzer şekilde, Osmangazi Köprüsü 2024'ün 1 Ocağında 290 liraymış, bugün 795 liraya çıkmış; neredeyse 3 katlık bir artış var. Esasında, bakıldığı zaman, bir yıl içerisinde ortalama yüzde 300'lük bir zam söz konusu. Buna zam diyemeyiz, bunun adı düpedüz soygundur arkadaşlar.

Bildiğiniz gibi, Çanakkale Köprüsü yap-işlet-devret modeliyle bir kamu-özel iş birliği projesi ve bunlara geçiş garantisi veriliyor; geçiş ücreti de veriliyor, fiyat garantisi de veriliyor. Garanti edilen fiyat geçiş ücreti 20,7 euro, bugünkü kurla 756 lira. Şimdi, zam yapmaktan hızınızı o kadar alamamışsınız ki geçiş ücretinin üzerinde bir zam yapmışsınız, 795 lira yani arada 39 liralık bir zam söz konusu.

Bizim ödediklerimiz yetmiyor, verilen garantilerden dolayı her yıl hazineden bu kamu-özel iş birliği projelerine para aktarılıyor. 2025 yılında aktarılacak olan para 202 milyar lira, üç yılda 678 milyar lira kaynak aktarılacak buralara. Peki, hazineyi kim dolduruyor? Hazineyi de dolduranlar belli; hazineyi dolduranlar bu ülkenin emekçileri, bu ülkenin emeklileri, esnafı, çiftçisi. Peki, bu hazineden para kime aktarılıyor? Kamu-özel iş birliği projelerine, bir avuç varsıla, yandaşa aktarılıyor. Peki, bunlar vergi ödüyor mu? Baktığımız zaman 44 tane proje var, bu 44 tane projeden sadece 7 tanesi vergi ödüyor, geri kalan vergi ödemiyor. Arkadaşlar, bu düzenin adını koymak lazım. Bu düzenin adı harami düzenidir ve elbet bir gün bu düzeni hep beraber yıkacağız."