İliç altın madeninin genişletilmesiyle ilgili TMMOB'nin açtığı davada yürütmeyi durdurma kararı: 'Dava üç yıldır sürüyordu'

TMMOB Genel Sekreteri Dersim Gül konuyla ilgili değerlendirmesinde kapasite artışıyla ilgili davanın üç yıldır sürdüğünü ve "şirketin mahkeme kararını beklemeden kapasite artışı işlemlerinin büyük çoğunluğunu bu süre zarfında" tamamladığını söyledi.

Erzincan'ın İliç ilçesindeki Çöpler Madeninde ikinci kapasite artışı için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından 2021'de verilen ÇED olumlu kararına karşı birliğin açtığı davada mahkeme yürütmeyi durdurma kararı verdi.

TMMOB'nin işletmenin açık ocak genişleme projesi için geçen yıl verilen "Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) gerekli değildir" kararına karşı açtığı davada da mahkeme yürütmeyi durdurma kararı aldı.

Anagold Madencilik, Çöpler Madeninde ikinci kapasite artışı için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına başvurmuştu. Bakanlık tarafından Ekim 2021'de ÇED olumlu kararı verilmişti.

Ağustos 2023'te ise "Çöpler Kompleks Açık Ocak Genişleme" projesi için "ÇED gerekli değildir" kararı verilmişti.

TMMOB, başvurusunda kapasite artırımıyla ilgili bazı itirazlar şunlardı:

• Proje alanında siyanür kullanıldığının,
• Çevreye ciddi zararlar vereceğinin,
• Asit maden drenajının topraktaki birçok minerali yok edeceğinin,
• Dava konusu proje alanında mera, orman ve tarım arazilerinin bulunduğu arazilerin amaç dışı kullanılacağının,
• Proje alanının Çöpler ve Sabırlı köylerine 250 metre mesafede olmasının,
• Proje aşamasında çevresel etki sürecine katılım ilkesinin yok sayıldığının, raporun eksiklikler ve hatalarla dolu olduğunun,
• Yöre halkının bilgilendirilmediğinin tespit edilmesi.

Bilirkişilere mahkemeye soru sormak üzere üç gün tanındı.

"BU KARAR BİR OYALAMA"

TMMOB Genel Sekreteri Dersim Gül, mahkemenin yürütmeyi durdurma kararıyla ilgili açıklamasında kapasite artışına ilişkin davanın üç yıldır sürdüğünü söyledi.

Gül, yürütmeyi durdurma kararını vermenin "uygulama bakımından herhangi bir karşılığı" olmadığını belirtti:

"Bir taraftan da bilirkişilere mahkemeye soru sormak üzere üç gün tanıdı. Bilirkişinin raporu geldikten sonra mahkeme esastan görüşecek.

"Yalnız bu karar bir oyalama... Bu kararın esastan verilmesi gerekiyor. Bütün ruhsatların iptal edilmesi gerekiyor.

"Kapasite artırımı projesine karşı Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın vermiş olduğu yanlış karar ‘ÇED olumlu’ kararının iptal edilmesi gerekiyor.

"Mahkeme kararını beklemeden açık ocağını genişleten, üretimi arttıran, atığını arttıran bu şirkete de bir an önce yaptırımların uygulanması gerekiyor.

"Çevre ve Şehircilik Bakanlığı açıkça mahkemeden bilgileri gizliyor. Bu bilgi ön bilirkişi değerlendirilmesinin ve Çevre İzin Lisansının iptal işlemine dayanak olan bilgi değerlendirme ve belgeleri istiyor… Bakanlık bu bilgileri paylaşmıyor."

NE OLMUŞTU?

Erzincan’ın İliç ilçesinde Anagold Madencilik'in 2010 yılı Aralık ayından itibaren altın üretimi yaptığı Çöpler Madeni'nde 13 Şubat Salı günü liç yığınının bulunduğu yerde heyelan meydana gelmişti.

Maden ocağındaki dokuz işçi bu kütlenin altında kalmıştı. İşçileri arama kurtarma çalışmaları yeni heyelan riski nedeniyle durdurulmuştu.

Arama çalışmalarının devam etmesi için heyelan riski oluşturan 5 milyon metreküplük kütlenin mermer ocağına aktarıldığı açıklandı.

Olayla ilgili soruşturma kapsamında son olarak maden şirketinin idarecilerinden 2 mühendis tutuklandı.

Soruşturma kapsamında böylelikle toplam 8 kişi tutuklandı. 3 zanlı ise adli kontrol şartıyla serbest bırakılmıştı.

Maden daha önce de zehir sızıntısı haberleriyle gündeme gelmişti.

Erzincan Valiliği Haziran 2022'de siyanür taşıyan boru hatlarında meydana gelen bir arıza nedeniyle 20 metreküplük bir sızıntı yaşandığını duyurmuştu. Bunun ardından şirketin faaliyetleri geçici süreliğine durdurulurken 16 milyon 441 bin TL ceza kesilmişti.

GÖÇÜK ALTINDAKİ İŞÇİLERLE İLGİLİ NELER BİLİNİYOR?

Bağımsız Maden İşçileri Sendikası göçük altında kalan işçilerden Abdurrahman Şahin ve Hüseyin Kara'nın taşeron Kar-Sa Şirketi’nde borulama ekibinde, Şaban Yılmaz'ın taşeron Asil Çöpler Şirketi’nde kepçe operatörü, Fahrettin Keklik'in ana firma Anagold Madencilik’te idari işler personeli, Ramazan Çimen ve Kenan Öz'ün ana firma Anagold Madencilik’te kırıcı süpervizörü, Adnan Keklik'in ana firma Anagold Madencilik’te ADR kıdemli süpervizörü, Uğur Yıldız'ın taşeron Çiftay Şirketi’nde kamyon şoförü, Mehmet Kazar taşeron Asil Keklik Şirketi’nde operatör olarak çalıştığını açıkladı.

Sendikanın 13 Şubat sonrasında yayımladığı Anagold gözlem raporunda, "Bu tablo hem taşeronlaşmanın sonuçlarını hem de maden sahası ve çevresinde çalışan bütün işçilerin taşeron ya da ana firma fark etmeksizin risk altında çalıştığını göstermektedir" ifadelerine yer verildi.

İSİG MECLİSİ: ŞUBAT AYINDA EN AZ 144 İŞÇİ HAYATINI KAYBETTİ

Türkiye'de işçi ölümlerini izleyen İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisine (İSİG) göre Şubat ayında en az 144, her gün "en az" 5 işçi "iş cinayetlerinde" hayatını kaybetti.

En fazla işçinin hayatını kaybettiği üç iş kolu, İnşaat, yol (39 işçi); taşımacılık iş kolu (17 işçi); madencilik iş kolu (13 işçi) olarak sıralanıyor.

Rapora göre Şubat ayında 18 yaş altında 6 çocuk işçinin hayatını kaybetti. Çocuk işçi ölümlerinin yarısından fazlasının meydana geldiği sektör tarım.