Gazi Karşıyaka Kız Muallim Mektebinde

02 Şubat 1931 günü öğleden sonra, Cumhurbaşkanı ve beraberindekiler ve diğer görevlilerle birlikte Karşıyaka’ya gelmişlerdir. Halkın sıcak ve sevgi dolu gösteriler arasında İzmir Kız Öğretmen Okulu’nu ziyaret eden Cumhurbaşkanı, okul müdürü ve öğretmenler tarafından karşılanmıştır, öğretmenin anlattığı dersi dinlemiş ve sınıftan memnun bir biçimde ayrılmıştır.

Cumhurbaşkanı’nın yaptığı ziyaret, ‘Anadolu Ajansı’ haberlerine şöyle yansımıştır: 

“Cumhurbaşkanı Hazretleri dün İzmir Kız Öğretmen Okulu’nu gezmiş ve bazı derslere girmiştir. Bundan sonra okulun müdür odasında dinlenerek öğretmenlerle sohbette bulunmuştur. Sohbet konularından biri, Türk kadınına tam anlamıyla tüm siyasi hakların verilmesiydi. Vatandaşın oy vermesinin bir hak olduğu tekrar edildikten sonra erkek ve kadın için bireysel ve siyasi haklara sahip olması için her vatandaş gözünde şeref ve haysiyet hakkı ve bir vatan borcu olan askerlik görevini resmen yapabilmesi olağan görüldü. Demokrasinin asıl noktalarından biri olan eşitlikçiliğin de ancak bu şekilde gerçekleşebileceği vurgulandı. Kadının vücut yapısı, tabiatı, ruh hali askerlik gibi görevleri yapmaya alışkın almaması tartışıldı. Türk köylü kadınının en ağır işleri yapmakta erkeklerle olan işbirliği ve dayanıklılığı değerlendirildi. Türk tarihinde ve yakın devrim tarihinde Türk kadının yaptığı fedakârlık, doğrudan doğruya savaş meydanlarında yapabileceği hizmetlerin kanıtları ortaya konuldu. Sonuç olarak, Gazi Hazretleri görüşmeyi özetleyerek, bugün için kadının askerlik yapması söz konusu olmasa bile, bütün kızların vatanın ve milletin yüksek menfaatlerini her şekilde ve her araçla müdafaa ve muhafaza edebilecek yetenekte yetiştirilebilmesinin milli terbiyeye mazhar edilmesi gerektiğini açıklayarak şu cümleleri ettiler:    

‘Türk kadınının aslında ne kıymette olduğuna şüphe yoktur. Onun içindir ki, Türk kadınları, memleketin kaderini millet adına idare eden siyasi zümreye katılma arzusunu göstermekle memleketin, milletin, vatandaşlara yüklediği görevlerin hiçbirinden kendilerinin uzak tutulamayacağını düşünemezler. Çünkü görev karşılığı olmayan hak mevcut değildir!’”   

O gün, Cumhurbaşkanı, İzmir Kız Öğretmen okulunun hatıra defterine şunları yazmıştır:

“Karşıyaka Kız Öğretmen Okulunu ikinci kez geliyorum. Çok memnun oldum. Bundan sonraki ziyaretlerimde, daha çok memnun olacağıma kanaat ettiğim ilerlemeler gördüm.”

Cumhurbaşkanı, öğrencilerin coşkulu ve sıcak alkışları arasında ‘Yaşa Gazi, Yaşa Büyük Kurtarıcı’ tezahüratlarıyla okuldan uğurlanmıştır. 

Gazi’nin, İzmir seyahatlerinde okul gezileri çok önemli bir yer tutar. Bornova Ziraat Mektebini; 4 kez, Kız Muallim Mektebini;3 kez, İzmir Sanatlar Mektebini; 3 kez gezmiştir. Bu yazım, onun önemsediği yarınların öğretmenlerinin okuduğu kız muallim mektebidir. Okul gezen yöneticilerin çoğalması özlemimle... 

15 Ocak 2023

Ahmet Gürel

Atatürk Araştırmacısı