Denize kıyısı olmayan Afrika ülkesi Çad’la askeri işbirliği anlaşması Meclis’e geldi

Türkiye ile Çad arasında 2019’da imzalanan Askeri İşbirliği Çerçeve Anlaşması onay için TBMM Dışişleri Komisyonu’na sunuldu. Ayrıntıları ortaya çıkan anlaşmadaki askeri işbirliği alanları arasında askeri eğitim ve öğretim, savunma sanayisi, askeri işbirliği ziyaretlerinin yanı sıra barışı koruma, insani yardım ve deniz haydutluğuyla mücadele operasyonları gibi savaş haricindeki harekâtlar sayıldı. Anlaşmadaki “uygulama ve işbirliği” esasları arasında ise “askeri tatbikatlara katılım, bu askeri tatbikatlara gözlemci statüsünde iştirak, geçiş eğitimlerinin ve liman ziyaretlerinin icrası, müşterek tatbikatların düzenlenmesi” de yer aldı.

GÖL DONANMASI 

Denize kıyısı olmayan Çad ile yapılan anlaşmada iki ülke donanma gemilerinin katılımıyla yapılan ve “passex” olarak adlandırılan geçiş eğitimlerinin icrasının da sayılması dikkat çekti. Çad’ın denize kıyısı olmasa da ülkenin batı sınırında Nijerya, Nijer ve Kamerun’un ortasında bulunan Çad Gölü’nde yakın zamanda kurduğu bir donanma gücü bulunuyor. Terör örgütü Boko Haram’ın yoğun faaliyet gösterdiği Çad Gölü havzasında bu örgütle mücadele için kurulan Çokuluslu Ortak Görev Gücü’nün de üyesi olan Çad’ın yeni kurulan donanmasını eğitmek için Nijerya’nın istekli olduğuna dair haberler geçen yıl sonunda Afrika basınında yer almıştı. 

SORU İŞARETLERİ VAR

Çad’ın ülkenin batısındaki gölde faaliyet gösteren donanma gücü olsa da Türkiye’yle yapılan anlaşmada yer alan geçiş eğitimlerinin nasıl yapılacağı merak konusu oldu. Müttefik ülkelerin, savaş durumu ya da insani yardım operasyonlarında denizde işbirliği yapabilmelerini sağlamak amacıyla yapılan ve “passex” olarak adlandırılan geçiş eğitimleri iki ülke donanma gemilerinin ortak katılımıyla yapılabiliyor. 

ZAMBİYA TARTIŞMASI YAŞANMIŞTI

Zambiya’yla yapılan güvenlik işbirliği anlaşması da işbirliği alanları arasında “gemilerle karşılıklı liman ziyaretleri”nin sayılması nedeniyle tartışma konusu olmuş, İYİ Parti, denize kıyısı olmayan Zambiya’yla yapılan anlaşmada yer alan bu maddeyi eleştirmişti. Bu eleştiri üzerine Dışişleri Bakanlığı, 26 Nisan’da “Zambiya’nın göllerinde faaliyet gösteren Su Yolları Kolluk Birimi bulunuyor” açıklaması yapmıştı.