Cemil Tugay: Her türlü yetkimizi kullanacağız

İtalyan donanmasına ait Sauro sınıfı 3 denizaltı, 2 devriye ve 2 fırkateyn gemisinin tehlikeli madde envanter raporlarının (IHM) paylaşılmadan sessiz sakin İzmir’in Aliağa ilçesine demirlemesine tepkiler sürüyor. Aliağa Gemi Söküm Tesisi’ne gelen asbestli gemilere karşı İzmir’de meslek odaları ve STK’ler tarafından kurulan Gemi Söküm Koordinasyonu, Mimarlık Merkezi’nde İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Cemil Tugay ve Karabağlar Belediye Başkanı Emi·ne Heli·l İnay Kınay’ın katılımıyla bir basın açıklaması düzenledi.

TUGAY: FARKLI TEPKİLER OLACAK

Cemil Tugay, Greenpeace İtalya’nın tersanenin uygunluğunun Avrupa Komisyonu'nun Aralık 2023 tarihli denetim raporunda tam olarak doğrulanamadığını hatırlatarak, “Zehirli ve asbestli atık bulundurduğu için hiç bir Avrupa ülkesinin kabul etmediği 'Methania' isimli gemi, adı 'Ethan' olarak değiştirilip Ege Çelik tersanesinde sökülmüştü. Aliağa’da sorun çok büyük. ‘Gemi Söküm Yönetmeliği’ olsa burada bu kadar çok tesisin bu kadar dar bir alanda vahşi bir şekilde söküm yapmasına izin verilmeyeceği çok açık. Bir yönetmeliğe ihtiyaç var bu yönetmelik çerçevesinde yeni düzenleme ve ruhsatlandırmaya ihtiyaç var. en önemlisi de ‘kuru havuz’ tekniğiyle bunların yapılması gerekiyor. Her bir geminin mutlaka dikkatli bir şekilde IHM ile ilgili güvenilir bir raporlandırma ile yapılması gerektiği çok açık. Bu kadar serbest kendi halinde kontrolsüz denetimsiz gemi sökümünün insanlarının sağlığını tehdit edecek şekilde, toprağı, suyu, havayı kirletecek şekilde devam etmesine izin verilemez. İzmir Büyükşehir Belediyesi yetkisini kullanarak bölgede çok kapsamlı inceleme yapacak. Bu çerçevede hazırlanan raporlar kamuoyuna duyurulacak. Hem de ilgili bakanlıklara kurumlara gerekli başvuruda bulunulacaktır. Başvurularla, raporlarla bir noktaya gelmeye çalışacağız. Olmadığı takdirde daha farklı tepkiler olacaktır” diye konuştu.

SİVİL İTAATSİZLİK ÇAĞRISI

İzmir Barosu Başkanı Sefa Yılmaz da ülke genelinde çevrenin yok edilip talan edildiğine söyleyerek, “Hukuki anlamda mücadele ediyoruz. Gerektiğinde anayasal bir hak olan sivil itaatsizliği de harekete geçireceğini buradan paylaşıyorum. Çünkü bu ülke bizim, yaşam alanları, halkın sağlığı ve çevre her şey bu ülke için. Bu kadar sistemli bir şekilde çevrenin yok edilmeye çalışıldığı, her şeyi rant uğruna feda edildiği bir süreci bundan sonra dirençli bir şekilde durdurmak için çabalamanın zamanı” dedi.

BAKANLIĞA 10 SORU

Grup adına basın açıklamasını okuyan TMMOB İzmir IKK Sekreteri Aykut Akdemir de İtalya Savunma Sanayi Ajansı’nın düzenlediği ihaleyi 1.7 milyon avroya alan Ege Çelik adlı şirket tarafından sökülecek olan deniz araçlarına karşı kent genelinde her türlü anayasal haklarını kullanacaklarını söyledi.

Aliağa’da gemilerin söküm süreçlerindeki usulsüzlüklerin, izin ve raporlardaki eksikliklerin, uygunsuz çalışma şartlarının, yetersiz denetim ve alınmayan çevresel önlemler gibi birçok sorunun olduğunu işaret eden Aykut Akdemir, “Gemilerin yapım yılı, teknolojisi ve kullanım alanları göz önünde bulundurulduğunda asbest ve radyoaktivite dahil olmak üzere önemli miktarda tehlikeli ve zararlı atık içerme ihtimali bulunuyor” dedi ve yetkili kurumlardan bilgi ve belgeleri talep ettiklerini aktardı. Akdemir, Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na şu soruları yöneltti:

1. Gemi ile ilgili Tehlikeli Madde Envanter Raporu bulunmakta mıdır? 
2. Geminin notifikasyon onayı var mıdır?
3. Gemi Aliağa’ya gelmeden önce gas free belgesi sunulmuş mudur?
4. Gemiye ilişkin söküm izni verilmiş midir? 
5. Radyasyon ölçümü yapılmış mıdır? Sonuçları nelerdir?
6. Geri dönüşüm ve atık bertaraf süreçlerine ilişkin planlar sunulmuş mudur?
7. Gemide boyaların potansiyel olarak asbest içerdiği hakkında söküm tesisi bilgilendirilmiş midir?
8. Bakanlık ve ilgili kurumlar tarafından atık içeriği ve miktarı ile ilgili değerlendirme ve denetim yapılmış mıdır
9. Söküm işlemleri safhasında alınacak çevresel önlemler nelerdir?
10. İşçi sağlığı ve güvenliğine ilişkin önlemler nelerdir?