Ali Sirmen’i yitirdik... Laik cumhuriyet aydın kalemlerinden birine daha veda etti

Atatürk Devrimlerinin yılmaz savunucusu Cumhuriyet gazetesi yazarı ve Cumhuriyet Vakfı Yönetim Kurulu Başkan Vekili Ali Sirmen (84) yaşamını yitirdi. Gazeteci kimliğinin yanı sıra hukukçu ve oyuncu kimliğiyle de tanınan Sirmen, bir süredir İstanbul’da bir hastanede tedavi görüyordu.

Türk sanat müziği bestekârı ve keman sanatçısı Sadi Işılay’ın torunu olan Ali Sirmen, 10 Kasım 1939 tarihinde İstanbul’da doğdu. Galatasaray Lisesi ve İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi mezunu olan Sirmen, köşe yazarlığına 1966’da Akşam gazetesinde başladı. Yeni Ortam ve Milliyet gazetelerinde de köşe yazıları yazdı. Sirmen, 23 Nisan 1974’te Cumhuriyet ailesine katıldı.

25 Mart 2020’de koronavirüse yakalanan ve hastanede tedavi altına alınan Ali Sirmen’den 4 Nisan 2020’de güzel haber gelmiş ve hastalığı yenmişti. Ali Sirmen, beş yıl önce de eşi Mine Sirmen’i yitirmişti.

TAM 50 YILLIK BİR KÖŞE

Sirmen’in “Dünyada Bugün” köşesiyle dış politika anlattığı Cumhuriyet’teki ilk köşe yazısı “Günaydın” ismiyle 23 Nisan 1974’te, “Laiklik nedir?” başlıklı son yazısı ise 6 Mart 2024’te yayımlandı. Çok yönlü yorumculuğunu spor yazılarıyla da ortaya koyan Sirmen, tam 50 yıllık köşesindeki 6 Mart tarihli son yazısında ders niteliğinde şu ifadelere yer vermişti: 

“Laiklik mevcut değilse bir yerde demokrasi de yok demektir... Aralarında çok katı bir ast-üst ilişkisi olan dinsel kuruluşlar sivil toplum değillerdir. Nitekim Fransa’da sivil okuldan bahsederken laik okullar kastedilmektedir. O bakımdan laik olmayan eğitimden söz ederken tarikat ve cemaatleri ‘sivil olarak’ nitelemek mümkün değildir.” 

TÖREN YARIN

Sirmen için ilk tören yarın saat 11.30’da Cumhuriyet gazetesi önünde yapılacak. Zincirlikuyu Mezarlığı Camisi’nde kılınacak öğle namazının ardından aynı mezarlıkta son yolculuğuna uğurlanacak.

CUMHURİYET’TE BİR AİLE GİBİYDİK

Sirmen’in Nokta dergisinde Füsun Çelik’e verdiği 11-17 Haziran 1995 tarihli röportajda -Nadir Nadi’nin siyah beyaz fotoğrafına bakarak- “Bir aile gibiydik. Nadir Bey ailenin en büyüğü, babası gibiydi. Yeri doldurulamaz bir insandı. Cumhuriyet’te çok farklıydık. Bence hâlâ Cumhuriyet, Türkiye’nin tek farklı gazetesi” sözleri yer almıştı.

MİNE SİRMEN’İN ARDINDAN...

Ali Sirmen, eşi Mine Sirmen’in ölümünün ardından kaleme aldığı “Bir Cumhuriyet projesi” başlıklı yazıda , “Mine ile 58 yıllık birlikte yaşamdan sonra birden fark ettim ki ben artık Mine’siz tek başına yaşamayı unutmuşum. Şimdi 80 yaşında bunu yeni baştan öğrenmeye çalışıyorum” diye belirtmişti. Sirmen, 27 Ağustos 2019 tarihli yazısında eşiyle ilgili duygularını “Ömrünün 50 yıla yakın bir bölümünü Cumhuriyet gazetesi ile iç içe geçirmiş olan Mine Sirmen’in ardından söylenenler ve yazılanlar, çevresinde, az kişiye mazhar olan bir sevgi ve saygı çemberi oluşturduğunu gösteriyor” derken “Söz konusu sevgi ve saygıyı da, Türkiye Cumhuriyeti’nin kazanımları hanesine yazmak gerekir. Çünkü Mine Sirmen, Cumhuriyet’in nitelikli nice savunucusu gibi, cesur bir Cumhuriyet projesidir” diye ifade etmişti.

PEK ÇOK YAPIMDA ROL ALMIŞTI

1998-2001 yılları arasında “İkinci Bahar” dizisinde Antepli bir komiseri oynadı. Cumhuriyet adlı filmde ise gazetemizin kurucusu olan Yunus Nadi Abalıoğlu’nu canlandırdı. Rol aldığı yapımlar şöyle: Sevgili Dünürüm (2007), Ziya, Ahududu (2005), Hızlı Adımlar (2004), Şapkadan Babam Çıktı (2003), Hayat Bilgisi (2003) - Doktor, Sultan Makamı (2003) - Müteahhit, Esir Şehrin İnsanları (2003) - Ahmet Rasim, Havada Bulut (2002) - Demir Kaptan, Biz Size Aşık Olduk (2002) - Hakim, Cumhuriyet (1998) - Yunus Nadi Bey, İkinci Bahar (1998) - Başkomiser Halil, Seni Seviyorum Rosa (1992).

BARIŞ DERNEĞİ DAVASINDA YARGILANDI

1972 yılında Barış Derneği’nin kuruluşunda yer aldı. 12 Eylül askeri darbesinden sonra Barış Derneği davasında tutuklandı ve dört yıl hapis yattı. Hapisteyken yazılarını Samim Lütfi imzasıyla kaleme aldı.

‘TÜM GAZETECİLERE ÖRNEK OLMUŞTU’

Siyaset dünyasından pek çok isim de başsağlığı mesajlarını iletti.

CHP Genel Başka nı Özgür Özel: Yaşamını yitirdiğini büyük üzüntüyle öğrendiğim Cumhuriyet gazetesinin duayen yazarı, Atatürk devrimlerinin yılmaz savunucusu Ali Sirmen’e Allah’tan rahmet, ailesine, sevenlerine ve Cumhuriyet gazetesine başsağlığı diliyorum.

CHP Eski Genel Başka nı Kemal Kılıçdaroğlu: Duayen gazeteci yazar, hukukçu ve oyuncu, Cumhuriyet Vakfı Yönetim Kurulu üyesi Ali Sirmen’in vefatından dolayı büyük üzüntü duydum. Cumhuriyet aydını #AliSirmen’e Allah’tan rahmet, ailesine ve tüm sevenlerine başsağlığı diliyorum.

Eskişehir Belediye Başkanı Yılmaz Büyükerşen: Türk basın camiasının duayen gazeteci ve köşe yazarı, sevgili dostum Ali Sirmen’in vefat haberini büyük üzüntüyle öğrendim. Ali Sirmen, Atatürk ilke ve devrimlerine bağlılığı, demokrasiye olan inancı ve hiçbir baskıya boyun eğmeyen dik duruşu ile kamuoyunun saygı ve takdirini kazanmış, Türk basın camiasındaki tüm gazetecilere örnek olmuş, müstesna bir kişilikti. O’nu her zaman aklımızda ve kalbimizde yaşatacağız. Cumhuriyet gazetesi başta olmak üzere, tüm basın camiasına, ailesine ve sevenlerine başsağlığı diliyorum. Yeri asla doldurulamayacaktır.

İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu: “Cumhuriyet gazetesinin duayen yazarı Ali Sirmen’i kaybetmenin üzüntüsünü yaşıyoruz. Ailesine, okurlarına ve Cumhuriyet camiasına baş sağlığı diliyorum. Mekanı cennet olsun.” İzmir Büyükşehir Belediye Başka nı Tunç Soyer: Çok önemli bir Cumhuriyet aydınını kaybettik. Cumhuriyet Vakfı Yönetim Kurulu üyesi, hukukçu, gazeteci, yazar, oyuncu, baba dostu Ali Sirmen’in vefatını derin bir üzüntüyle öğrendim. Kederli ailesi ve yakınlarına başsağlığı diliyorum.

BURHAN FELEK BASIN HİZMET ÖDÜLÜ SAHİBİYDİ

SkyTürk kanalında “Siyah-Beyaz”, Cem TV’de Süheyl Batum ile “Ayıptır Söylemesi” isimli programları sundu. 2015’te Türkiye Gazeteciler Cemiyeti tarafından Burhan Felek Basın Hizmet Ödülü’ne değer görüldü. Ali Sirmen’in ayrıca Erkeklere Mahsus (1990), Sevgiliye Mektuplar (2007), Kelepçeli Yazılar (Samim Lütfü), Bir Eski Cumhuriyet İçin, Umut Anıları (Çeviri) ve Cüppeli Vesayet isimli kitapları bulunuyor.