AKP’nin ‘torba yasası’ndaki 80 maddenin yarısı Erdoğan’a ayrıldı: 2028 için bugünden yetki!

TBMM’de görüşmelerine başlanan ekonomiye yönelik “torba teklif” ile şirketlere milyarlarca liralık vergi istisnası sağlanıyor. Kur korumalı mevduatlara getirilen kurumlar vergisi istisnasının bu yılki etkisi 60 milyar, gelecek yılki etkisi de 20 milyar TL olacak.  CHP İzmir Milletvekili Rahmi Aşkın Türeli, Cumhurbaşkanına 2028 sonuna kadar verilen yetkilerin sonrasında 5 yıl daha uzatıldığına işaret ederek, “Parlamentonun var olan yetkileri Cumhurbaşkanına devrediliyor. Bu torba kanunun adını isterseniz şöyle koyalım: ‘Cumhurbaşkanına verilen yetkilerin artırılması hakkında ve diğer kanunlarda değişiklik yapılması hakkında kanun’ diyelim. Bu anayasaya aykırı” dedi. 

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda dün birçoğu ekonomiye yönelik toplam 28 yasa ile 2 kanun hükmünde kararnamede değişiklik yapan 80 maddelik “torba teklif” görüşüldü. 

ŞİRKETLERE MİLYARLIK KIYAKLAR 

Teklifte yer alan yap-işlet-devret projelerinde firmalara proje kapsamında inşaat yönelik olarak yapılan mal ve hizmet teslimleri ile tesislerin kiraya verilmesinde sağlanan KDV istisnası 31 Aralık 2028’e kadar uzatılıyor. Bu istisna kapsamında bu yılın ocak-eylül döneminde beyan edilen istisna tutarı yaklaşık 34.4 milyar TL olarak hesaplandı. 

Kamu İhale Yasası kapsamında devam eden yapım işi sözleşmelerinde 2024’te yapılacak imalatlar için ek fiyat farkı verilmesinin maliyeti de yaklaşık 82.9 milyar TL olacak. 

Finansal güçlük yaşayan firmalaların borçlarının yeniden yapılandırılması kapsamında Ekim 2019-Temmuz 2023 dönemi içinde, 141 milyar 513 milyon TL’si büyük ölçekli, 488 milyon TL’si küçük ölçekli uygulamalar kapsamında olmak üzere yeniden yapılandırılan toplam borç tutarı 142 milyar TL oldu. 

2014 yılından önceki Genel Sağlık Sigortası prim borçlarının silinmesi kapsamındaki maddeden 1.8 milyon kişi yararlanacak. 1.8 milyar TL alacağın tahsilinden vazgeçilecek.  

Kur korumalı mevduatlarda kurumlar vergisi istisnasında süre uzatılıyor. Etki analizinde şöyle denildi: “2022 yılında faydalanılan istisnanın vergisel etkisi 32.6 milyar TL olup, 2023 yılı sonu itibarıyla da 60 milyar TL olarak gerçekleşmesi beklenmektedir. İstisnanın 2024 yılında uygulanmasının gider etkisinin 20 milyar TL olacağı tahmin edilmektedir.”

'TORBA' DEMEYELİM

Teklifin ilk imza sahiplerinden AKP Afyonkarahisar Milletvekili Ali Özkaya, düzenlemeye “torba kanun” yerine “uyarlama kanunu” denilmesini istedi. Özkaya, pandemi, Rusya-Ukrayna savaşı ve 6 Şubat depremlerine işaret ederek, “Bu olaylar neticesinde ne yazık ki çok ciddi ekonomik bir sıkıntıyla karşı karşıya kalmış bulunuyoruz. Tespitlere göre 110 milyar dolar civarında bir zararın olduğu ifade edilmektedir. Bu kanun teklifimiz ülkemizi de etkileyen bu ekonomik sürecin hasarlarının en aza indirilmesiyle ilgili bir katkı olarak da sunulmaktadır” dedi. Özkaya, teklifinin yaşama geçirilmesinin ardından devletin hazinesine ciddi manada ilave kaynak sağlanacağını söyledi. 

YURTDIŞINDAN UÇAK KİRALANACAK

Özkaya’nın verdiği bilgiye göre, düzenlemenin yasalaşmasının ardından talebin yoğun olduğu dönemlerde yolcu taşımacılığı için yurt içinde kurulu şirketler, yurtdışından dönemsel olarak hava araçları da kiralayabilecek.

2028'DEKİ YETKİ UZATILIYOR

CHP İzmir Milletvekili Rahmi Aşkın Türeli, düzenleme ile Cumhurbaşkanına verilen yetkilerin artırıldığını belirterek, şöyle devam etti:

“2023 sonunda bitecek olan düzenlemeler 2028’e uzatılmış ve arkasına bir cümle eklenmiş, diyor ki: ‘Süre bittikten sonra Cumhurbaşkanı bu süreyi 5 yıl daha artırabilir.’ Ya böyle birşey olabilir mi arkadaşlar ? 5 yıl artırmışsınız, 5 yıl sonrası için Cumhurbaşkanı yeniden yetki artırıyor, böyle bir yetkisi yok Cumhurbaşkanının anayasaya göre. Burada yeniden bittiği zaman 4 yıl sonra, 5 yıl sonra yine bir kanun gelir, o kanunla bunu yaparız. Yani Parlamentonun var olan yetkileri Cumhurbaşkanına devrediliyor. Bu torba kanunun adını isterseniz şöyle koyalım: ‘Cumhurbaşkanına verilen yetkilerin artırılması hakkında ve diğer kanunlarda değişiklik yapılması hakkında kanun’ diyelim. Bu anayasaya aykırı.”

İYİ Parti İzmir Milletvekili Ümit Özlale, 80 maddenin neredeyse yarısında “Cumhurbaşkanının yetkisine devredilecek” ya da “Cumhurbaşkanının yetkisine verilecek” diye ibareler olduğunu söyledi. Özlale, kur korumalı mevduatlarda (KKM) kurumlar vergisi istisnasının 30 Haziran 2024’e kadar uzatılmasını da eleştirdi. Özlale, KKM sistemini “bir servet transferi” olduğuna işaret ederek, vergi istisnasında uzatmaya karşı çıktı. 

MEMUR DA TALEPLERİ İLETTİ

Bu arada memur konfederasyonları da taleplerinin teklife eklenmesini istedi. Türkiye Kamu-Sen, 3600 ek gösterge, memurların emekli aylıklarının günün şartlarına göre yükseltilmesi başta olmak üzere taleplerini komisyona iletti.