YSK'den 'deprem sonrası seçimde' emsal karar: 'Belirlenen tarihte yapılmalı'

Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından seçimlerin ertelenip ertelenmeyeceğine yönelik YSK üzerinden de tartışmalar yaşandı.

“YSK’nin, seçimi erteleyebileceği” iddia edilirken, anayasa gereği YSK’nin böyle bir yetkisi olmadığı da belirtiliyor.

(YSK’nin dünkü toplantısında Elazığ 2. İlçe Seçim Kurulu’nun Güneykent Mahallesi muhtarlık seçiminin deprem nedeniyle ertelenip ertelenemeyeceğine yönelik sorusuna, “Belirlenen tarihte seçimin yapılması gerektiği” şeklinde karar verildi.)

Cumhuriyet’e konuşan CHP’nin YSK temsilcisi Yakupoğlu, anayasanın “Seçimlerin genel yönetim ve denetimi” başlıklı 79. maddesine işaret ederek, “YSK’nin böyle bir yetkisi yok. Bunu artık tartışmaya gerek olmadığını düşünüyorum. Anayasanın 79. maddesi son derece açık. Onun ötesinde erteleme kararını TBMM alır. Şartları da belli. Bunun dışında yapılan tüm yorumlar zorlama yorumlardır; anayasanın üstüne çıkan, onu yok sayan yorumlardır” dedi.

(Mehmet Hadimi Yakupoğlu)

‘‘YAPAMIYORUM’ DİYEMEZ’

YSK’nin şartlar gereği hazırlık yapamayacağına yönelik yorumlara değinen ve bu şekilde bir kararı “hiçbir şekilde muhtemel görmediğini” vurgulayan Yakupoğlu, “YSK’nin görevi, anayasanın 79. maddesine göre başlangıcından bitimine kadar seçimlerin düzen içinde yapılmasını ve denetimini sağlamak. Yani hem yönetmek hem denetlemek. ‘Ben bunu yapamıyorum’ deme şansı yok. AKP’nin getirdiği, 2018 tarihli yürürlüğe giren düzenlemeler, bunun da önünü çok açtı ve YSK’nin işini kolaylaştırdı. Bu konuyu YSK üzerinden tartışmayı gereksiz görüyorum” diye konuştu. 

‘KÜTÜKLER OLUŞTURULUR’

“Seçmen kütükleri herhalükarda oluşturulur. Bunda bir problem yok” diyen Yakupoğlu, yapılabilecekleri şöyle özetledi:

“2015’te terör nedeniyle uygulanan sandık taşıma ve birleştirme kararları vardı. Bu kararları 2018’de kanun hükmü haline getirdiler. Bir il içinde, yani seçim çevresinde valinin ya da il seçim kurulu başkanının talebi üzerine sandıklar bir başka mahalleye taşınabilir. Birden çok mahallenin sandıkları birleştirilebilir. Bu imkan da var. 6 Nisan 2023’te yürürlüğe girecek olan 298 sayılı kanunun 36. maddesinde de ‘Hiçbir seçmen oy kullanma hakkından yoksun bırakılamaz’ diyor. Bir seçmenin adresi kapalı dahi olsa, yani seçmen listesine kaydedilemeyecek durumda olsa bile en son kayıtlı bulunduğu adres bilgileri çerçevesinde seçmen olarak kaydı yapılır.”

‘AŞMANIN İMKANI YOK’

Tartışmanın YSK’nin değil, siyasetin olduğunu kaydeden Yakupoğlu, halihazırdaki yasal düzenlemelere değinerek, “Bu düzenlemeleri aşacak bir düzenleme, seçim kanunlarıyla yapılır. Seçim kanunlarında yapılacak bir düzenlemenin, anayasanın 67. maddesinin son fıkrasına göre 1 yıl içinde yapılacak seçimlerde uygulanabilmesi için anayasaya geçici madde getirilmesi gerekir. Aksine bir uygulamayla bu yasal düzenlemeleri aşmanın bir imkanı yok” dedi. Yakupoğlu, “Deprem bölgelerinde özellikle üç il gündemde. Bu illerden başka illere gidenler, askı listelerinin ilanının sonuna kadar ikametgahlarını taşıyabilir, o illerde oy kullanabilir. Cumhurbaşkanlığı seçiminde verilecek oylar aynı kazana düşüyor. Nerde kullanırsanız kullanın bir şey değişmiyor. Değişecek olan ne? Yalnızca illerin çıkaracağı milletvekili sayılarında birkaç oynama olur” ifadelerini kullandı.

(Mustafa Tolga Öztürk)

‘ERTELEME YETKİSI VERİLMEDİ’

İYİ Parti’nin YSK temsilcisi Mustafa Tolga Öztürk ise seçmen kütüğünün oluşumunda sorun yaşanmasının mümkün olmadığını, seçmen kütüklerinin elektronik ortamda bulunduğunu söyledi. “Depremzedenin evi yıkıldı, artık adresi yok” şeklindeki görüşlere işaret eden Öztürk, “6 Nisan 2022’de yapılan yasa değişikliği var. Adresi olmayan kişilere ilişkin ‘Eski adreslerinde, bir önceki geçerli adreslerinde oy kullanılır’ deniyor. Bu nedenle YSK’nin ‘Seçmen kütüğüne dayalı olarak bunları oluşturamıyorum’ deme şansı yok. Zaten seçim takvimi açıklanmadan YSK’nin görüş verme ihtimali de yok. Seçimlerin ertelenmesine yönelik YSK’nin alabileceği herhangi bir karar yok. YSK’nin görevi seçim ilanıyla başlar. Seçim ilanına kadar YSK’nin yapacağı bir şey yok. Kanun, YSK’ye ertelemeye yönelik görev veya yetki atfetmemiş” dedi.

‘BELİRLENEN TARİHTE YAPILMALI’

Seçimlerin ertelenip ertelenmeyeceği tartışmasına yönelik YSK’den emsal karar geldi. İYİ Parti’nin YSK temsilcisi Mustafa Tolga Öztürk; YSK’nin, dün gerçekleştirilen toplantısında, “Elazığ 2. İlçe Seçim Kurulu’nun Güneykent mahallesi muhtarlık seçiminin deprem nedeniyle ertelenip ertelenemeyeceğine yönelik sorusuna ‘belirlenen tarihte seçimin yapılması gerektiği’ şeklinde karar verdiğini” duyurdu.