Yargı krizinden sonra yeni gündem seçimlerde yüzde 50+1 koşulu: Erdoğan tipi anayasa adım

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, kendi getirdiği düzenlemeyi tartışmaya açarak seçimlerde 50+1 koşulunun değiştirilmesini istedi. Hukukçular Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, daha önce reddettikleri “yüzde 50+1” açıklamalarını Cumhuriyet’e değerlendirdi. 

(Başar Yaltı)

Hukukçu Başar Yaltı, Erdoğan’ın açıklamalarını gündem değiştirmeye yönelik hamle olarak değerlendirerek “Gündem üretmek bakımından çok mahir olan Erdoğan, ekonomideki açmazları ve diğer sıkıntıları örtmek için gündem değiştiriyor. Kulağa hoş gelecek şekilde sivil anayasa diyor ama sivil olmak, o anayasanın özgür olduğu anlamına gelmez. Mevcut iktidarın yapacağı anayasanın sivil olmayacağı kanaatindeyim” dedi. 

‘MEŞRUİYET OYUNU’

“Mevcut anayasaya uymayanların sivil anayasa değişikliği önermesi, kaybettikleri meşruiyet zemini üretmeye yönelik bir oyundur” diyen Yaltı, “Erdoğan, kendisine payanda olarak gördüğü MHP’nin aşarı sivriliklerinden kurtulma amacıyla da yapılabilir. Bununla birlikte muhalefetteki diğer parçaları kendisine çekme anlamında bir manevra da olabilir” ifadelerini kullandı. 

(Mehmet Durakoğlu)

‘AZINLIK YÖNETİMİNE GİDER’

Hukukçu Mehmet Durakoğlu ise 2017’deki anayasa değişikliğine işaret ederek “O dönem ‘Türk tipi bir anayasa’ deniyordu. Böyle nitelendirilmesinin nedeni, anayasacılık hareketleri bakımından bir örneğinin görünmüyor olmasıydı. 50+1’den ‘Ona da gerek yok’ dersek bu kez ‘Tayyip Erdoğan tipi bir anayasa’ olmaya yönelecektir. Bunun kendi açısından çok çeşitli siyasi nedenleri olabilir ancak neticede bu bir azınlık yönetimine doğru gider. Başkanlık sistemi içerisinde hiçbir uygar ülkede görünmeyen bu tür uygulamaların Türkiye’de yansımasının sağlanması, bizi demokrasi sıralamasında daha da geriye götürecektir” dedi.

“AKP, 2010’da bir referandum yaptı. Kendisi 2017’de o değişikliği değiştirdi. 2017’de yaptığı referandumunun da şimdi ne kadar yanlış olduğunu anlatmaya çalışıyor” diyen Durakoğlu, şunları kaydetti: “AKP, Türkiye’nin geleceğini tasarımlamaya çalışırken doğru bir anayasal tasarım yapamadı. Kendi anayasasını, bir süre sonra kendi değiştirmek için çabaladı. Bunu da reform olarak bize sundu. AKP, kendi yarattığı garabet sistemin içinde çırpınıyor.” 

(Ahmet Zeki Üçok)

‘ÖLÜNCEYE KADAR YÖNETMEK İSTİYOR’

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklaması, siyaseti de karıştırdı. Cumhuriyet’e konuşan İYİ Parti Hukuk ve Adalet Politikaları Başkanı Ahmet Zeki Üçok, Erdoğan’ın “yeni anayasa” çağrılarını anımsatarak “Kendisinin demokratik bir anayasa yapmakla bir ilgisi yok. Erdoğan tamamen gelecek dönemdeki seçim süreçlerini garantilemek için bir anayasa istiyor” dedi.

Erdoğan’ın kendisine uygun ve giydirilmiş bir anayasa istediğinin altını çizen Üçok, “Hatırlarsanız ‘Yeni anayasa, yeni süreç’ demişlerdi. Şimdi bu yeni sürece seçilme süreçlerini garantileyecek yeni bir madde daha eklemek istiyor. 50+1’i bulmak artık çok zor. Gittiler, terörle ilişkilendirilen partilere kadar işbirliği yapmak durumunda kaldılar. Çok eleştirildiler. Bunlardan kurtulmak için 50+1 değil de 40+1 olsun veya ona benzer şeyler söyleyerek kendisine uygun, ölünceye kadar cumhurbaşkanı olarak kalıp bu ülkeyi yöneteceği bir anayasa istiyor” ifadelerini kullandı. 

İYİ Parti olarak buna izin vermeyeceklerini vurgulayan Üçok, “Tek adam rejimini güçlendiren hiçbir anayasal yasal düzenlemenin yanında olmayacağız. Güçlendirilmiş parlamenter sistem dışında herhangi bir anayasa değişikliğini kabul etmiyoruz. Geliyorlarsa bununla gelsinler” diye konuştu. 

Erdoğan’ın, 15 Temmuz sonrasındaki desteğin ölünceye kadar devam edeceğini zannettiğini ancak halkın artık aynı güveni göstermediğini vurgulayan Üçok, “Oy oranları yüzde 30’lara düştü. Tek başına artık 50+1 almasının imkânsız olduğunu gördü. Bunun için de böyle bir hamle yaptı. Tabii ki bunu boşa çıkaracağız” diye konuştu. 

‘ÜMMETÇİ KESİM RAHATSIZ’

Üçok, “Yıllarca MHP ile ittifak yaptılar. MHP olmasa şu an Meclis’te kanun dahi çıkaramayacaklar. ‘Bu ülke koalisyonlardan çok çekti’ diye söylemleri vardı. Bu konuyu sürekli eleştirdi ama şu anda MHP ile doğrudan koalisyon yapıyor. MHP’nin içerisindeki milliyetçi kesim, AKP içerisindeki ümmetçi kesimi rahatsız ediyor. O yüzden Erdoğan, MHP’den kurtulmak istiyor. Zaten ‘Ben milliyetçiliği ayaklarımın altına aldım’ diyen bir cumhurbaşkanıyla Türklüğü kutsayan bir partinin bu kadar uzun süre bir arada olması, ancak çıkar işbirliği ile izah edilir. Bu nedenle Erdoğan, MHP’ye ihtiyacı olmadan seçilebileceği bir hamle yaptı ama başaramayacak” dedi.