Instagram'a erişim engelinin ardından.... Anayasa Mahkemesi'nde baş döndüren 'karar'sızlık!

Instagram'a getirilen Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından erişim engelinin ardından Anayasa Mahkemesi tarafından dikkat çeken bir duyuru geldi.

Yüksek mahkeme, BTK’nin kararının ardından geçmişte Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı ile ilgili daha önce verdiği bir kararı paylaştı. 

Mahkemenin "İletişim Başkanlığının Basın Özgürlüğü ve İfade Özgürlüğüne Müdahale Etmesine İmkân Tanıyabilecek Kuralların İptali" başlığıyla, "norm denetimi basın duyurusu" olarak yaptığı açıklamada, konuyla ilgili verilmiş karar ve gerekçesine yer verildi.

Mahkemenin resmi sosyal medya hesabından da paylaşılan duyuru daha sonra kaldırıldı. 

Duyuru şöyle:

"Anayasa Mahkemesi 27/12/2023 tarihinde E.2020/88 numaralı dosyada, (66) numaralı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin 5. maddesiyle (14) numaralı İletişim Başkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’ne eklenen 6/A maddesinin (c) ve (ç) bentlerinin Anayasa’ya aykırı olduğuna ve iptaline karar vermiştir.

Dava Konusu Kurallar

Dava konusu kurallarda; Türkiye Cumhuriyeti’ne yönelik iç ve dış tehdit unsurlarını analiz ederek stratejik iletişim ve kriz yönetimi açısından gerekli tedbirleri uygulamanın ve Türkiye Cumhuriyeti’ne karşı yürütülen psikolojik harekât, propaganda ve algı operasyonu faaliyetlerini belirleyerek her tür manipülasyon ile dezenformasyona karşı faaliyette bulunmanın İletişim Başkanlığı (Başkanlık)  bünyesinde ihdas edilen Stratejik İletişim ve Kriz Yönetimi Dairesi Başkanlığının görevleri arasında olduğu düzenlenmiştir.  

Başvuru Gerekçesi

Dava dilekçesinde özetle; kurallarla Başkanlığa verilen stratejik iletişim ve kriz yönetimine ilişkin görevlerin haberleşme ve basın özgürlüğüyle ilgili olması nedeniyle kanunla düzenlenmesi gerektiği, temel hak ve özgürlüklerin Cumhurbaşkanlığı kararnamesi (CBK) ile düzenlenemeyeceği, kurallarda öngörülen görevler kapsamında alınacak tedbirlerin genel çerçevesinin ilke ve esaslarının belirlenmediği belirtilerek kuralların Anayasa’ya aykırı olduğu ileri sürülmüştür.

Mahkemenin Değerlendirmesi

Anayasa’nın 104. maddesinde Anayasa’nın İkinci Kısmı’nın Birinci ve İkinci Bölümlerinde yer alan temel haklar, kişi hakları ve ödevleriyle Dördüncü Bölümü’nde yer alan siyasi haklar ve ödevlerin CBK’larla düzenlenemeyeceği belirtilmiştir.

Dava konusu kurallarla, Türkiye Cumhuriyeti’ne karşı yürütülen algı operasyonu faaliyetleri neticesinde oluşan krizin stratejik iletişimle yönetilmesine ilişkin tedbirler alınması ve her tür manipülasyon ile dezenformasyona karşı faaliyette bulunulması amaçlanmaktadır. Kurallar uyarınca alınacak tedbirler ve yapılacak faaliyetlerin Anayasa’nın 26. maddesinde yer alan düşünceyi açıklama ve yayma hürriyeti ile 28. maddesinde yer alan basın hürriyetine müdahale teşkil edeceği açıktır. Bu bağlamda kuralların, kapsamları itibarıyla Anayasa’nın İkinci Kısım İkinci Bölümü’nde yer alan kişi hakları ve ödevleri ile ilgili düzenlemeler içerdiği görülmüştür. Sonuç olarak kuralların CBK ile düzenlenemeyecek yasak alana ilişkin düzenlemeler içerdiği anlaşılmıştır.

Anayasa Mahkemesi açıklanan gerekçelerle kuralların konu bakımından yetki yönünden Anayasa’ya aykırı olduklarına ve iptallerine karar vermiştir."

Mahkemenin duyurusunun altında da “Bu basın duyurusu Genel Sekreterlik tarafından kamuoyunu bilgilendirme amacıyla hazırlanmış olup bağlayıcı değildir” şeklindeki notu görüldü. 

İşte AYM'nin resmi sosyal medya hesabından kaldırılan paylaşım: 

KARAR DUYURUSU KALDIRILDI!

Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığıyla ilgili 2 Ağustos tarihli karar duyurusunun ardından Anayasa Mahkemesi'nin internet sitesine bir süre erişim sağlanamadı. AYM'nin sitesinin erişime açılmasının ardından da karar duyurusunun kaldırıldığı görüldü.

Öte yandan AYM'siteye erişim de yeniden sağlanamaz hale geldi. Saat 12.00 itibariyle kullanıcılar Yüksek Mahkeme'nin internet sitesine giremiyor.  

AYM'DEN AÇIKLAMA

Yaşanan belirsizlik üzerine Anayasa Mahkemesi'nden kısa bir açıklama yapıldı. 

Açıklamada "66 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin Bazı Kurallarını iptal eden 2020/88 esas sayılı kararımız 2/8/2024 tarihli  tarihli Resmî Gazete’de yayımlanmış olup erişime açıktır. İnternet trafiğindeki yoğunluk nedeniyle sitemize erişim şu anda sağlanamamaktadır" denildi.