Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın bütçe görüşmeleri tamamlandı: Komisyonda 'Kandil' tartışması

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda önceki gün başlayan Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın 2025 yılı bütçe görüşmeleri tamamlanarak kabul edildi.

Görüşmeler, Bakan Murat Kurum’un sunumuyla başladı. Kurum, sunumunda çevre kirliliği, deprem konutları gibi konulara değinirken Türkiye’nin ağırlıklı sorunlarına değinmedi.

13 Şubat’ta Erzincan İliç’te yaşanan maden faciasına ilişkin konuşmayan Kurum, Türkiye genelinde açılmaya devam eden ve çevre kirliliğine yol açan maden ocaklarına ilişkin de bilgi vermedi.

Geçtiğimiz yıla kıyasla artış gösteren orman yangınlarına ilişkin de konuşmayan Kurum, sunumunda İzmir Körfezi’ndeki kirlilik kapsamında CHP’nin yönetiminde olan İzmir Büyükşehir Belediyesi’ni hedef aldı.

İzmir Körfezi’nden aldığı bir şişe sarı renkli deniz suyunu gösteren Kurum, “Bir felaket yaşandığını, canlıların can çekiştiğini” söyledi.

Kurum’un söylemleri, CHP’li vekillerin tepkisini çekti. CHP Malatya Milletvekili Veli Ağbaba, “İzmir Yunanistan’a mı bağlı? Beş kuruşluk yatırım yapmıyorsunuz” tepkisini gösterdi.

‘İLİÇ’İN ARDINDAN BAKANLIKLA ÖDÜLLENDİRİLDİNİZ’

Bakan Kurum’un yaptığı sunumun ardından CHP Adana Milletvekili Müzeyyen Şevkin, Kurum’un sunumunda İliç faciasına ilişkin konuşmamasına tepki gösterdi.

Şevkin, “Modern bir ülkede, 9 işçinin öldüğü İliç maden faciasında bir bakan ödüllendirilip yeniden bakan yapılmaz. Siz birinci derecede asli kusurlusunuz ve bir gün gelip Komisyona, konuşmadınız 9 insan öldü orada, bir gün gelip hesap vermediniz” dedi.

Kurum ise vekillerin sorularını yanıtladığı konuşmasında mevzuata uygunluğun 135 kez incelenerek en üst sınırdan para cezası kesildiğini söyledi.

Kurum, “Verdiğimiz ÇED raporu üzerinden, ta yerel seçimden beri, temcit pilavı gibi, bunu bir siyasi malzeme yapmanın doğru olmadığı düşüncesindeyim” ifadelerini kullandı. Kurum’un faciaya yönelik ‘temcit pilavı’ ifadelerini kullanması da vekillerin tepkisini çekti.

‘BAKAN KENDİNİ HAZIR SİYASETÇİ GÖRMEYE BAŞLAMIŞ’

CHP Antalya Milletvekili Cavit Arı da Bakan Kurum’un sunumunu eleştirerek, “Kendini hazır siyasetçi olarak görmeye başlamış, İstanbul’un acısını unutamamış” ifadesini kullandı.

CHP İzmir Milletvekili Rahmi Aşkın Türeli, Kurum’un sunumuna yönelik eleştirilerini dile getirdi.

Türeli, “Böyle bir usulü ilk defa gördüm ben. Bu, devlet yönetimi açısından son derece vahim ve acınacak bir durum bana göre çünkü Çevre ve Şehircilik Bakanı TBMM’ye gelerek burada, Plan ve Bütçe Komisyonu’nda İzmir Büyükşehir Belediye Başkanını şikâyet etti ve çok sert eleştirdi. Benim tüylerimi diken diken etti. Böyle bir konuşmayı dinlemiş olmaktan son derece üzüntü ve hicap duyuyorum” diye konuştu.

İzmir Körfezi tartışmalarına yönelik tartışmaları da değerlendiren Türeli, “2017’de Bakanlığın da kabul ettiği ve onayladığı bir proje var, hâlâ hayata geçmemiş. Üzerinden 7 yıl geçmiş, hâlâ bir şey olmamış. Yani İzmir ili yabancı bir ülkenin sınırlarında değil, İzmir ilinde her siyasi partiye oy veren insanlar yaşıyor, İzmir'i cezalandırıyorsunuz” tepkisini gösterdi.

‘KURNAZLIK YAPIYORSUNUZ’

CHP Yerel Yönetimlerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Gökan Zeybek, Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat depremlerinin etkisiyle Hatay’da 254 bin konutun yıkıldığını anımsatarak, 26 Ekim’e kadar yurttaşlara teslim edilen konut sayısının yalnızca 26 bin olduğuna dikkat çekti.

Deprem bölgesinde yer alan illerin bazılarında deprem konutunun yüksek oranda tamamlanmış gözükmesinin sebebinin “depremden önce yapımına başlanan konutların deprem konutuna dönüştürülmesi” olduğunu söyleyen Zeybek, 3 artı 1 konut maliyetinin bir yıl içerisinde 1 milyon 400 bin liradan 4 milyon liraya çıktığına işaret ederek, “Bütçeniz ne? 219 milyar lira. Bu bütçeyle, bu rakamlarla söz konusu binaların bitirilmeyeceği 2 çarpı 2’nin 4 etmesi gibi çok açık” dedi.

Zeybek, şu ifadeleri kullandı:

“Yıl sonunda ‘200 bin’ rakamını verdiniz, şimdi kurnazlık yapıyorsunuz, diyorsunuz ki: ‘Yıl sonuna kadar 200 bin konut ve iş yeri vereceğiz’ Önce konuttu, içine iş yerleri de dâhil edilerek rakam güncellenmeye çalışılıyor. Burada çıkın deyin ki: ‘Ülkedeki yüksek enflasyonun sebebi ben değilim, ülkedeki hayat pahalılığı, ülkedeki kötü ekonomi politikalarının sorumlusu Bakanlığım olmadığı için oluşan yüksek maliyetlerden dolayı bütçe hedeflerimi tutturamıyorum’ O zaman biz de ülkenin ekonomik olarak yanlış yönetildiğini söyleyelim.”

Kurum vekillerden gelen soruları yanıtladığı konuşmasında söz konusu iddiaların doğru olmadığını söyledi.

BÜTÇE GÖRÜŞMELERİNDE ‘ŞEREFSİZ’ TARTIŞMASI

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum’un sunumu esnasında İzmir Körfezi konusunda İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne yüklenmesinin ardından CHP’li vekillerden itirazlar yükseldi.

İtirazlarla birlikte vekiller arasında sözlü tartışma yaşandı. CHP Malatya Milletvekili Veli Ağbaba ve AKP Elazığ Milletvekili Ejder Açıkkapı arasında yaşanan tartışmada Ağbaba, Açıkkapı’ya  “Sen betoncusun. Sen Elazığ’da beton işi yapmıyor musun” ifadesini kullandı.

Açıkkapı, Ağbaba’ya “Sen Elazığ'a ne karışıyorsun şerefsiz, terbiyesiz ahlaksızsın sen. Haysiyetsizsin, yalancının önde gidenisin. Sen herkesi kendin gibi mi görüyorsun” dedi. Ağbaba, ise “Şerefsiz de ahlaksız da sensin. Ağzını topla terbiyesiz. Ahlaksızsın sen, ahlaksız olmasan bu lafları etmezsin” yanıtını verdi. Tartışmalar üzerine Komisyon Başkanı Mehmet Muş toplantıya ara verdi.

KOMİSYONDA ‘KANDİL’ TARTIŞMASI

Emek Partisi (EMEP) Gaziantep Milletvekili Sevda Karaca, Bakan Kurum’u madenler üzerinden sert eleştirdi.

Karaca, “Afet konuşuyoruz ama yerli ve millî afet olan AKP'yi de konuşmamız lazım. Bakın, Kaz Dağı'nda ve Mazıdağı'nda milyonlarca ağacı yok edip suları kurutarak çıkarılan bakır İngiltere tekeli “ICoNiChem'”e götürülecekmiş, silah sanayi için kobalt ve nikel tuzlarını verecekmişiz onlara. Yani bize doğa yıkımı, İngiltere majestelerine bal kaymağı elinizle sunuyorsunuz. İliç'in acısı hâlâ taptazeyken hem doğayı hem de işçilerin canını kurban ettiğinizi burada saklıyorsunuz. Görünen o ki sizin vatanseverliğiniz yabancı maden şirketlerinden, tekellerden aldığınız komisyon kadar” dedi.

Söz konusu söylemlerin üzerine Kurum ile Karaca arasında sözlü tartışma yaşandı.

KURUM, HAKARETLER SAVURDU

Daha sonra vekillerin sorularını yanıtladığı konuşmasında tartışmaya ilişkin konuşan Kurum, Karaca’ya hakaretler savurdu.

Kurum, “Karaca'nın çirkin iftirası, hazımsızlığının, düşmanca tutumunun, saygısızlığının kanıtıdır: Haddinîzi bileceksiniz. Kandilde el pençe divan durup Meclis çatısı altında böyle iftiralarda bulunamazsınız tamam mı. Şayet sizde biraz şeref, biraz haysiyet kırıntısı varsa kanıtlayacaksınız” dedi.

Karaca ise söz konusu söylemlere yönelik “O ne demek ya! Burada iddia değil, belgelerle ortaya konulmuş bir şey var. Siz benimle böyle konuşamazsınız! Azcık şeref kırıntısı, bu iddialar karşısında belgeyle konuşmaktır, ben burada belge sundum size” yanıtını verdi. Komisyon Başkanı Mehmet Muş, Karaca'nın söz talebini reddetti. Karaca bunun üzerine komisyonu terk etti.

CHP Malatya Milletvekili Veli Ağbaba, "Sevda Hanım'a karşı yapılan üslup doğru değil. Yani sıkışınca herkesi 'terörist' ilan etmenin anlamı yok çünkü siz geçmişte, 2013’te kol kolaydınız, Kandil’e heyetler gönderiyorsunuz, şu anda İmralı’yla, Öcalan’la görüşmeleriniz sürüyor" dedi.