AYM'den 'kayyum rektör' kararı: Uzaklaştırma cezası hak ihlali sayıldı

Mersin Üniversitesi öğrencisi İlknur Uyan, Ankara Tren Garı saldırısını protesto eden öğrenciler hakkında üniversite yönetimi tarafından açılan soruşturmaya tepki göstermek için 30 Kasım 2017 tarihinde Mersin Gazeteciler Cemiyeti bürosunda bir grup öğrenci tarafından yapılan basın açıklamasına katıldı.

Açıklamada, “Rektörlüğün ve emniyet güçlerinin kaygısının üniversitenin değil biat edilen siyasal iktidarın huzurunun bozulması olduğunu da biliyoruz. Rektörlük seçimlerinde üçüncü olan ve daha sonra cumhurbaşkanı tarafından Mersin Üniversitesi’ne atanan kayyum rektör… Rektörlüğün derdi, siyasal iktidarın yaratmaya çalıştığı sorgulamayan, toplum değil sermaye çıkarlarına bilgi üreten bir gençlik kuşağının kurucu görevini üstlenmektir” denildi.

Üniversite yönetimince, basın açıklamasında rektöre yönelik “şeref ve haysiyetini zedeleyici nitelikte ifadeler” kullanıldığı gerekçesiyle Uyan hakkında disiplin soruşturması başlatıldı. Soruşturmanın ardından 23 Şubat 2018 tarihinde Uyan’a 1 ay okuldan uzaklaştırma cezası verildi. Uyan, cezanın iptali için Mersin 2. İdare Mahkemesi’nde dava açtı. Davanın idare mahkemesinde reddedilmesi üzerine istinafa temyiz başvurusu yapan Uyan, istinaftan da ret kararı aldı. Uyan, 14 Nisan 2022’de eğitim hakkının ihlal edildiği gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu.

MANEVİ TAZMİNAT ÖDENECEK

AYM, oybirliğiyle Uyan’ın eğitim hakkının ihlal edildiğine karar vererek, 13 bin 500 lira manevi tazminat ödenmesine hükmetti. AYM, kararının bir örneğini Mersin 2. İdare Mahkemesi’ne hak ihlalini ortadan kaldırması için gönderdi. AYM kararının gerekçesinde, ilk derece mahkemesinin kararıyla ilgili “Basın açıklamasında yer alan hangi sözlerin rektörün şeref ve haysiyetini zedeleyecek nitelikte olduğu ve başvurucunun hangi sebeplerle ifade özgürlüğünün korunmasından faydalanamayacağını tartışmamıştır” ifadesi yer aldı.

CEZA ORANTILI DEĞİL

Kararın gerekçesinde, “Davanın koşulları ışığında ve yukarıda belirtilen nedenler birlikte değerlendirildiğinde ifade özgürlüğünü kullanan başvurucuya verilen bir ay okuldan uzaklaştırma disiplin cezasının zorunlu bir ihtiyacı karşılamadığı gibi orantılı olduğu da kabul edilmemiştir. Bu kapsamda mahkemelerin ileri sürdüğü gerekçeler, başvurucunun eğitim hakkında yapılan müdahale için ilgili ve yeterli görülmemiştir” ifadeleri yer aldı.

EMSAL TEŞKİL ETMELİ

İlknur Uyan’ın avukat Eren Gönen, kararı Cumhuriyet’e değerlendirdi. Gönen, “İfade özgürlüğü kullanılırken, eylemin barışçıl olup olmadığı inceleniyor. Şiddet içeren ya da şiddet çağrısı yapılan bir eylem olmadığı sürece bu tarz durumlar ifade özgürlüğü olarak değerlendirilmeli. Öğrencilere katılmış oldukları eylemler nedeniyle ceza verilemez. Yurtları, bursları kesilemez. Bu karar benzer hukuki süreç içerisinde olan öğrenciler için de emsal niteliği taşımalıdır. Çünkü AYM kararında, öğrencilerin eğitim öğretim haklarının kısıtlanmaması ve engellenmemesi gerektiğini söylüyor. Kayyum rektör ifadesi, AYM tarafından onur kırıcı bir ifade ancak bir eleştiri ve rektör bu eleştiriye katlanmak durumundadır olarak değerlendiriliyor” dedi.