AYM önce uyardı, sonra paylaşımı kaldırdı

AYM, dün İletişim Başkanlığı’na, basın ve ifade özgürlüğüne müdahale yetkisi veren Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’ndeki ilgili kuralları, “Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile düzenlenemeyecek yasak alana ilişkin düzenlemeler içerdiği” gerekçesiyle iptal etti. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı tarafından Instagram isimli sosyal medya platformunun erişime engellenmesinin ardından Anayasa Mahkemesi’nden (AYM) dikkat çeken bir paylaşım yapıldı. Mahkemenin “İletişim Başkanlığının Basın Özgürlüğü ve İfade Özgürlüğüne Müdahale Etmesine İmkân Tanıyabilecek Kuralların İptali” başlığıyla, “norm denetimi basın duyurusu” olarak yaptığı açıklamada, konuyla ilgili verilmiş karar ve gerekçesine yer verildi. Saatler içerisinde kaldırılan paylaşımın ardından AYM’nin internet sitesine de giriş yapılamadı. AYM’den yapılan açıklamaya göre siteye erişilememesinin sebebinin yoğunluk olduğu belirtildi. 

‘İLETİŞİM ÖZGÜRLÜĞÜNÜN GASPI’

Konuya ilişkin Cumhuriyet’e konuşan Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi’nden Hukukçu Prof. Dr. Nurcan Törenli, Instagram’ın kısıtlanmasını “İletişim özgürlüğünün gaspı” olarak değerlendirdi. BTK’nin yargı erkinin sahip olması gereken yetkileri kullanan bir ‘idari organ’ olduğunu vurgulayan Törenli, “‘çalıyı çevresinden dolaşmak’ diyebileceğimiz, yargı erkinin sahip olduğu ayrıcalıklı konumu aslında idari bir makamın, yürütme erki içerisindeki bir organın kullanması sözkonusu. Bu aslında hukukun çevresinden dolaşmak anlamına geliyor” ifadelerini kullandı. Instagram’ın erişime engellenmesi ve AYM’nin sitesine erişilememesine ilişkin konuşan Törenli, “Bugün çağdaş hiçbir Batı toplumunda uygulanmayan, doğrudan doğruya siteye erişimin engellenmesi dediğimiz bir yöntem var. Bu hiçbir şekilde ne demokrasi ile ne de hukukla bağdaşan bir durum. Bu olayda bunun uygulandığını görüyoruz. AYM ile toplumun bütün ilişkisi kesilmiş durumda” diye konuştu. 

‘AYM’NİN ÖZLÜK HAKLARINA VE YETKİLERİNE MÜDAHALE’

AYM’nin sosyal medya hesabından paylaşılarak saatler içerisinde kaldırılan gönderiye ilişkin de konuşan Törenli, “Bu durum AYM’nin koyduğu paylaşımı kendisinin kaldırdığı mı, yoksa birileri tarafından kaldırıldığı mı konusundaki şüpheleri arttırıyor. Eğer bu gerçekten AYM’nin kendi iradesi altında gerçekleşen bir şey değilse doğrudan doğruya AYM’nin özlük haklarına ve yetkilerine müdahale etmek demektir” dedi. Törenli, paylaşımın kaldırılmasının amacını ise “Instagram daha çok kanaat önderi dediğimiz insanların kullandığı bir platform. Çok geniş bir yaygınlığa sahip. AYM’nin İletişim Başkanlığı’nın düşünce ve özgürlüğüne ilişkin yetkilerini ortadan kaldıran, daha doğrusu bu yetkileri ona tanıyan CBK’yi iptal etmesi, aslında yapılan işin hukuka ve Anayasa’ya aykırı olduğunun alenen beyanı. Dolayısıyla bu ikisi üst üste çakıştığında paylaşımı kaldırıp AYM’nin sitesini erişime engelleyerek bunun daha da duyulmasını engellemeye çalıştılar” diyerek özetledi. 

NE OLMUŞTU?

Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle (CBK) İletişim Başkanlığı’na “Türkiye Cumhuriyetine yönelik iç ve dış tehdit unsurlarını analiz ederek stratejik iletişim ve kriz yönetimi açısından gerekli tedbirleri uygulamak” ve “Türkiye Cumhuriyetine karşı yürütülen psikolojik harekât, propaganda ve algı operasyonu faaliyetlerini belirleyerek her tür manipülasyon ve dezenformasyona karşı faaliyette bulunmak” görevleri verilmişti. CHP, bu yetkileri AYM'ye taşımıştı. AYM ise söz konusu iki düzenlemeyi “düşünceyi açıklama ve yayma hürriyeti ile basın hürriyetine müdahale teşkil edeceği açıktır” diyerek Anayasa’ya aykırı buldu. Kararların iptalinde kişi hakları ve ödevleri ile ilgili düzenlemeler içerdiği anımsatılarak CBK ile düzenlenemeyecek yasak alana dahil olduğu vurgulandı.