AYM kendi kuruluş yasasına uymadı

Anayasa Mahkemesi’nin (AYM), Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasıyla çıkılan İstanbul Sözleşmesi’ne yönelik yürütmenin durdurulması ve iptali istemiyle ilgili verilen “kabul edilemez olduğu” yönündeki kararında, “Anayasa Mahkemesi Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanunu”nu çiğnediği saptandı.

Erdoğan imzalı 2021’de Resmi Gazete’den yayımlanan kararla Türkiye’nin sözleşmeden geri çekilmesi kamuoyunda tepkilere neden olurken, idari yargıda davlar açıldı. Bu kapsamda  hukukçu Ali Suat Ertosun, kardeşi Süheyla Ertosun adına 2021’de söz konusu kararın yürütmesinin durdurulması ve iptali için Danıştay 10. Dairesi’ne dava açtı.

AKÇİL İLK DAVADA RET KARARI VERDİ

Ertosun’un başvurusunda “yasayla kabul edilen ulusalararası sözleşmeden idari tasarrufla çekilmenin mevzuat uyarınca mümkün olmayıp, anayasaya göre bu tasarrufun yasama ve yürütme arasında paylaştırıldığı, söz konusu anlaşmanın bir yasayla kabul edilmesi nedeniyle yine bir yasayla feshinin yasal düzene uygun olduğunu” belirtti.

Danıştay 10. Dairesi, bu talebi “İdari Yargılama Usulü Kanunu”nun “yürütmenin durdurulması” işlemlerini düzeleyen maddesinde öngörülen koşulların bu aşamada gerçekleşmediğini belirterek, Eylül 2021’de yürütmenin durdurulması talebini reddetti. Ret kararının altında ise o dönem Danıştay 10. Daire Başkanı olan Yılmaz Akçil’in imzası bulunuyordu.

AKÇİL, DOSYANIN İNCELENMESİNİ ENGELLEDİ

Bunun ardından Ertosun, itiraz başvurusunda bulundu. Aynı gerekçelerle yapılan itiraz başvurusu ilk karardan 10 ay sonra, Haziran 2022’de yine Akçil’in de ret yönündeki kararıyla reddedildi. Ertosun Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’na (DİDDK) kararı taşıdı ancak DİDDK de ret kararı verdi. Böylece DİDDK, İstanbul Sözleşmesi’nden cumhurbaşkanı kararıyla çıkılmasını hukuka uygun bulan kararı onaylamış oldu ve  Danıştay süreci tamamlandı.

Bunun üzerine Ertosun konuyu, Mayıs 2023’te Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) taşıdı. Bu gelişmenin yanı sıra Akçil, 30 Ocak 2024’te Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın imzasıyla AYM’ye üye olarak atandı. Ertosun’un AYM’ye başvurusunu Akçil ile AYM Üyesi Muhterem İnce inceledi. Ertosun’un başvurusu 20 Kasım’da karara bağlandı. AYM, başvuruyu “yetkisizlik kararıyla” kabul edilemez olduğuna hükmetti. Söz konusu kararın altında yine Akçil’in imzası bulunuyor.

‘BİR DEREBEYİ GİBİ ENGELLEMİŞTİR’

Bu kararın ardından avukat İsmail Sami Çakmak, Akçil hakkında AYM’ye 26 Kasım’da “Anayasa Mahkemesi Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’a aykırı davranmak, yasa hükmünün yok sayılmasına yol açmak ve görevi kötüye kullanmak” suçlarından şikayette bulundu.

Av. Çakmak, dilekçesinde AYM’nin kararının söz konusu yasanın “dava işlerine katılmaya engel durumlar” başlıklı maddesindeki “Hakim, savcı, hakem sıfatıyla bakmış veya tanık ya da bilirkişi olarak beyanda bulunmuş olduğu davalara başkan ve üyelere bakamaz” düzenlemesine aykırı olduğunu belirterek, şu ifadeleri kullandı:

“Akçil, Danıştay 10. Daire Başkanı ünvanı ile bu dairece verilen ret kararlarına imza atmış, ardından AYM Üyesi ünvanı ile bir süre önce imzalamış olduğu kararın AYM’ce incelenmesinin önünü bir derebeyi gibi kesebilmiş ve dosyanın heyet önüne gelmesini engellemiştir.

Kendi kuruluş kanunu tanımak ve ona uymak en başta AYM’nin ve üyelerinin görevidir. AYM ve üyeleri kuruluş kanununu tanımaz ise birileri çıkar ‘Ben AYM kararlarını tanımıyorum’ der. Birileri de AYM üyeleri hakkında suç duyurusunda bulunur. Birileri de çıkar ‘AYM kapatılsın’ yaygaralarıyla ortalıklara düşer. Akçil, suç işleyerek AYM’nin saygınlığına gölge düşürmeye kalkmıştır. Akçil ve diğer sorumlular hakkında gerekli adli ve idari soruşturmanın yapılarak cezalandırılmalarını istiyorum.”