Diyetisyenden 'Elma, domates ve muzu, buzdolabında diğer meyvelerin yanına koymayın' uyarısı

Beslenme ve Diyet Uzmanı Dyt. Özlem Araz, yiyeceklerin buzdolabında saklama koşulları ve tükettiğimiz besinlerin bozulmasına yol açabilecek hatalar hakkında açıklamalarda bulundu.

BUZDOLABINI AŞIRI DOLDURMAK HAVA DOLAŞIMINI ENGELLER

Buzdolabının maksimum 4 derecede tutulması gerektiğini vurgulayan Araz, “Buzdolabını yiyeceklerle tıka basa doldurmaktan kaçının. Havanın içeride dolaşabilmesi ve buzdolabının düzgün çalışabilmesi için öğeler arasında boşluk bırakın. Sıcak yemekler hemen dolaba konulmamalı, oda sıcaklığına geldikten sonra uygun bir kaba alınıp buzdolabına yerleştirilmelidir. Pişmiş hiçbir yiyecek de buzdolabına ağzı açık konulmamalıdır” diye konuştu.

MİKROORGANİZMALAR GIDALARI OLUMSUZ ETKİLEYEBİLİR

Dünyada üretilen gıdaların bir bölümünün mikroorganizmaların etkisi ile duyusal, fiziksel, enzimatik ve kimyasal değişimlere uğrayarak bozulduğunu belirten  Araz, “Gıdaların bozulmasına neden olan bu değişimler, kontrol altına alınarak bozulma tamamen veya kısmen engellenebilir. Mikroorganizmalar ya da bakteri toksinleri nedeniyle bozulmuş yiyeceklerin tüketilmesi sonucu besin zehirlenmesi ortaya çıkar” dedi.

Bazı tükettiğimiz gıdaların soğuk tutulması gerektiğine dikkat çeken Uzm. Dyt Araz, “Dünyada üretilen gıdaların bir bölümünün mikroorganizmaların etkisi ile duyusal, fiziksel, enzimatik ve kimyasal değişimlere uğrayarak bozulmaktadır. Gıdaların bozulmasına neden olan bu değişimler, kontrol altına alınarak bozulma tamamen veya kısmen engellenebilir. Enzimatik ve mikroorganizmalara bağlı olarak meydana gelen bu olumsuz değişmeleri yavaşlatmak veya durdurmak için çeşitli yöntemler uygulanmaktadır. Bu sayede bozulma sebepleri ortadan kaldırılırken aynı zamanda gıdanın besin değeri, renk, aroma ve fiziksel yapısına ait duyusal nitelikleri yani kalitesi de korunmuş olur. Düşük sıcaklıklarda mikroorganizmaların gelişme hızı yavaşlar. Gıdada meydana gelebilecek diğer kimyasal ve enzimatik reaksiyonların yavaşlaması, bu reaksiyonlar sonucunda gıdada meydana gelebilecek olumsuz değişikliklerin oluşumunu da yavaşlatır” diye konuştu. 

BAZI BESİNLERİ UZUN SÜRE MUHAFAZA ETMEK DOĞRU DEĞİL

Tükettiğimiz besinlerin buzdolabında en fazla ne kadar süre durması gerektiğine değinen Uzm. Dyt. Araz, “Çapraz bulaşmayı önlemek amacıyla çiğ besinler ile pişmiş yiyecekler ayrı raflarda muhafaza edilmeli, pişmiş yiyecekler üst raflara ve üzeri kapalı şekilde yerleştirilmelidir. Çiğ kümes hayvan etleri, balıklar veya diğer etlerden damlayan suların kesinlikle diğer yiyeceklerle teması engellenmeli ve bu tur yiyecekler mümkünse buzdolabının dondurucu kısmında depolanmalıdır. Pişmiş yemekler hemen servis edilmeyecekse en fazla 2 saat içerisinde uygun koşullarda soğutularak buzdolabına kaldırılmalıdır. Örneğin, artmış et yemekleri buzdolabında 1-2 günden, etsiz yemekler ise 3-4 günden fazla bekletilmemelidir” ifadelerini kullandı.

BESİNLERİN SAKLANMA SÜRELERİNİ BİLMEK ÖNEMLİ

Uzm. Dyt. Özlem Araz, mikroorganizmalar ya da bakteri toksinleri nedeniyle bozulmuş yiyeceklerin tüketilmesi sonucu besin zehirlenmesinin ortaya çıkabileceğini vurguladı. Uzm. Dyt. Araz, buzdolabında saklanan gıdaların raf ömrünü bilmenin gıda israfını önlemek için oldukça önemli olduğunun altını çizdi.

Uzm. Dyt. Özlem Araz, hangi besinin buzdolabında kaç gün saklanabileceğini şöyle sıraladı:

• Yumurta: 3 hafta.
• Süt: 4-5 gün.
• Yoğurt: 7 gün.
• Peynir çeşitleri: 3-4 hafta.
• Balık: 1-2 gün.
• Tavuk: 3-5 gün.
• Biftek: 3-5 gün.
• Yeşil yapraklı sebzeler: 3-5 gün.
• Turunçgiller: 2 hafta.
• Kayısı, şeftali, armut: 3-5 gün.
• Böğürtlen, çilek: 2-3 gün.

SÜT VE DENİZ ÜRÜNLERİ 5 DERECENİN ALTINDA TUTULMALI

Buzdolabında muhafaza ederken diğer besinlere göre daha çabuk bozulabilecek gıdalardan bahseden Uzm. Dyt. Özlem Araz, “Süt ve sütlü besinler, krema, deniz ürünleri, soğuk etler, ordövrler, kanapeler, sosis, salam, yumurta ve yumurtalı besinler, kremalı pasta ve tatlılar, kıyma kullanılmış besinler, sandviçler çabuk bozulacağından devamlı olarak 5 derecenin altında tutulmalıdır” dedi.

DONDURULMUŞ ETLER ÇÖZDÜRÜLDÜKTEN HEMEN SONRA TÜKETİLMELİ

Dondurulmuş gıdalar konusunda da dikkat edilmesi gereken durumların altını çizen Uzm. Dyt. Araz, şu bilgileri paylaştı:

"Donmuş gıdalar çözdürüldükten sonra oda ısısında bekletildiğinde çabuk bozulur. Bozulmanın nedeni, donma ve çözünme sırasında doku hücrelerinin zarar görmesidir. Bu nedenle de dondurulmuş etler çözdürüldükten sonra hiç bekletilmeden kullanılmalıdır. Dondurulmuş sebze ve meyveler çözdürülmeden kullanılmalıdır. Küçük parçalar hâlinde dondurulmuş bazı gıda maddeleri ise hiç çözdürülmeden pişirilmelidir. Gıdayı çözdürmek zorunluysa mikrobiyal gelişmeye ortam hazırlamayacak koşullarda buzdolabı veya mikrodalgalarda yapılmalıdır."