Beyin nasıl genç kalır? Beyni genç tutmanın yolları nelerdir?

Beynin genç kalmasının sağlıklı yaşlanmanın da bir parçası olduğunu söyleyen Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Ahmet Levent Aydın, “Ayrıca beden sağlığı doğrudan doğruya beyin sağlığını da etkiliyor. Dolayısıyla beynin genç kalması her anlamda insan sağlığına fayda sağlıyor. Beden ve beyin sağlığı birbiriyle bağlantılı” diye konuştu. 

“OMEGA-3 YAĞ ASİTLERİ BEYİN SAĞLIĞI İÇİN ÖNEMLİDİR” 

Dengeli bir diyetin, vücudun ve beynin ihtiyaç duyduğu besin maddelerini almasına yardımcı olacağı belirten Doç. Dr. Aydın, “Omega-3 yağ asitleri gibi besinler beyin sağlığı için önemlidir. Omega-3 yağ asitleri, ceviz, keten tohumu, chia tohumu, soya, uskumru, somon, morina balığı, istiridye, ıspanak, brüksel lahanası, semizotu, yumurta gibi besinlerde bulunur. Yeterli miktarda vitamin, mineral ve diğer besinleri içeren bir diyet sağlıklı bir zihinsel fonksiyon için gereklidir.

Aşırı şeker ve işlenmiş gıdalardan kaçınmak, zihinsel netliği ve enerji seviyelerini korumak açısından önemlidir. Antioksidanlar açısından zengin meyve ve sebzeler, kuruyemişler, beynin oksidatif strese karşı korunmasına yardımcı olur. Tam tahıllar beyne düzenli bir enerji kaynağı sağlar ve genel bilişsel işlevi geliştirir. B, C, D ve E vitaminleri ile çinko ve magnezyum gibi mineraller gibi bazı besinler beyin sağlığı için gereklidir. Yeni araştırmalar belirli besinlerin beyin sağlığı üzerindeki etkisini vurguluyor. Örneğin meyvelerde, çayda ve bitter çikolatada bulunan polifenoller, beyin fonksiyonlarını destekleyen antioksidan ve antiinflamatuar özelliklere sahiptir. Zerdeçaldaki bir bileşik olan kurkumin, beyni koruyucu etkiye sahiptir. Ek olarak aralıklı oruç ve ketojenik diyetlerin beyin sağlığını ve ömrünü uzatma potansiyelleri olduğu düşünülmektedir” ifadelerini kullandı. 

“DÜZENLİ EGZERSİZ YAPMAK BEYNİ GENÇ TUTMAYA YARDIMCI OLUR” 

Haftada birkaç kez düzenli egzersiz yapmanın, zihinsel sağlığı korumaya ve beyni genç tutmaya yardımcı olacağını söyleyen Doç. Dr. Aydın, “Bireyin daha iyi ve olumlu hissetmesine yardımcı olur. Bunun mekanizması, egzersizin endorfin salgılanmasına yardımcı olmasıdır. Günde en az 30 dakika orta düzeyde fiziksel aktivite yapmak -tempolu yürüyüş, koşu, yüzme veya dans gibi fiziksel aktiviteler- stresi azaltabilir ve ruh halini iyileştirebilir. Egzersiz süresi ve türü, kişinin yaşına ve genel sağlık durumuna göre ayarlanmalıdır” dedi. 

“UYKU, ZİHİNSEL VE DUYGUSAL DENGE İÇİN HAYATİ ÖNEM TAŞIR” 

Her gece yeterli uyku almanın, zihinsel netliği ve dayanıklılığı artırabildiğini ifade eden Doç. Dr. Aydın, “Uyku, beyni dinlendirerek dinç kalmasını sağlar ve zihinsel ve duygusal denge için hayati önem taşır. Yeterli uyku almak, zihinsel ve duygusal sağlığı destekler. Uyku, beyin hücrelerinin yeniden yapılandığı ve gün içindeki deneyimlerin işlendiği bir zaman dilimidir. Uyku, hafıza güçlendirme, zihinsel netlik sağlama ve duygusal dengeyi koruma gibi işlevlere sahiptir. Kaliteli uyku, bilişsel fonksiyonları artırır, stresi azaltır ve duygusal dengeyi korur. Uyku düzensizliği depresyon ve anksiyete gibi zihinsel sağlık sorunlarını tetikleyebilir. Zihinsel sağlığı olumsuz etkileyen aşırı stres ile de meditasyon, derin nefes egzersizleri, yoga, masaj veya sanat gibi aktiviteler gibi tekniklerle baş edebilir” diye konuştu. 

“DESTEKLEYİCİ BİR ÇEVRE KİŞİNİN ZİHİNSEL SAĞLIĞINI GÜÇLENDİREBİLİR” 

Doç. Dr. Aydın, şöyle devam etti: 

“Aile, akraba ve arkadaşlarla düzenli olarak zaman geçirmek, ihtiyacı olanlara sosyal destek sağlamak ve kurumlarla, kişilerle sosyal bağlantıları güçlendirmek zihinsel sağlığı olumlu yönde etkiler. Duygusal olarak destekleyici bir çevre, stresle başa çıkmayı kolaylaştırabilir ve kişinin zihinsel sağlığını güçlendirebilir. Sosyal bağlantılar kurmak, güçlü ilişkiler geliştirmek ve toplumsal etkinliklere katılmak zihinsel sağlığınızı destekleyebilir. Toplumda yer almak, destek sistemleri oluşturmak ve başkalarıyla bağlantı kurmak beyin sağlığına olumlu katkı sağlar.” 

“SAĞLIKLI BİR ÖZSAYGI GELİŞTİRMEK BEYNİ SAĞLIKLI KILMAYA YARDIMCI OLUR” 

Bireylerin kendilerine değer vermesi gerektiğini belirten Doç. Dr. Aydın, “Bireyin kendini tanıması, kendi hakkında farkındalık geliştirmesi, kendine değer vermesi zihinsel sağlığını güçlendirir. Kendinizi sevmek, değer vermek ve kabul etmek zihinsel sağlığı olumlu yönde etkileyebilir. Kendi duygularını ve düşüncelerini anlamak, kendi ihtiyaçlarına ve sınırlarına saygı göstermek, sağlıklı bir özsaygı geliştirmeye ve böylece zihni ve beyni sağlıklı kılmaya yardımcı olur” ifadelerini kullandı. 

“ZİHİNSEL SORUNLAR YAŞANDIĞINDA PROFESYONEL BİR YARDIM ALMAK ÖNEMLİDİR” 

Duyguları ifade etmenin önemli olduğuna değinen Doç. Dr. Aydın, “Zihinsel sorunları yaşandığında, bireyin kendisini sürekli olarak huzursuz, mutsuz, endişeli hissetmesi veya günlük aktiviteleri sürdürmekte zorlanması durumunda, profesyonel bir yardım almak önemlidir. Psikologlar, psikiyatristler ve danışmanlar gibi uzmanlar sorunlara yönelik tedaviler uygulayarak, psikolojik travmaların hasarsız atlatılmasına ve zihnin korunmasına yardımcı olurlar. Duygularınızı ifade etmek önemlidir. Duygularınızı paylaşabileceğiniz güvenilir bir arkadaşınız yok ise, uzman bir danışmanınız olmalıdır. Ayrıca, destek gruplarına katılarak diğer insanlarla deneyimleri anlatmak da zihnen sağlıklı olmaya yol açar” dedi. 

“HAYVANLARLA VAKİT GEÇİRME GİBİ AKTİVİTELER DE RUH HALİNİZİ İYİLEŞTİREBİLİR” 

İş ve kişisel yaşam arasındaki dengeyi korumak için bireyin zamanını verimli yönetmesinin önemli olduğunu ifade eden Doç. Dr. Aydın, "Bu da stresi azaltarak zihinsel sağlığı olumlu yönde etkiler ve zihni dinç tutmak için gereken farklı uygulamalara vakit ayırmanızı kolaylaştırır. Doğayla mümkün olduğunca iç içe yaşamak, hayvanlarla vakit geçirme gibi aktiviteler de ruh halinizi ve zihinsel sağlığınızı iyileştirebilir. Kendi hobilerinize ve ilgi alanlarınıza zaman ayırmak, zevk aldığınız aktivitelerle uğraşmak ise zihni çalıştırıp beyni dinç tutarak yaratıcı ve mutlu olmanıza katkıda bulunabilir” diye konuştu. 

“AŞIRI ÇALIŞMA STRESİ KÖRÜKLER” 

Çalışma hayatıyla kişisel zaman arasında denge kurmanın önemini vurgulayan Doç. Dr. Aydın, “Kişisel zamana önem vermeden ve yeterince dinlenmeden aşırı çalışma stresi körükler ve zihinsel sağlığı olumsuz etkileyebilir. Zihinsel sağlığı teşvik etmek için farklı uygulamalarla beyin jimnastiği yapmak, sürekli yeni beceriler öğrenmek veya hobilerle ilgilenmek gibi zihinsel aktiviteler de bulunmak beyni ve dolayısıyla zihni dinç tutar. Bulmacalar çözmek, yeni beceriler öğrenmek veya müzik dinlemek gibi aktiviteler zihinsel sağlığı korur ve geliştirir” ifadelerini kullandı. 

Duygusal zekanın, duyguları anlama, yönetme ve başkalarının duygularını anlama yeteneği olduğunu söyleyen Doç. Dr. Aydın, “Duygusal zeka becerilerini geliştirmek, duygusal dengeyi koruma, ilişkilerde empati kurma ve stresle başa çıkma konularında size yardımcı olabilir. Bu gelişim de zihnin dinçliğini korumada yardımcı olur” dedi. 

“TEKNOLOJİ ARA VERMEK ZİHİNSEL DİNLENMEYE KATKIDA BULUNABİLİR” 

Sosyal medya, haber akışları ve bilgisayar oyunları gibi sürekli uyarıcılardan ara sıra uzaklaşmanın, zihni dinlendirebileceğini ifade eden Doç. Dr. Aydın, “Teknoloji ara vermek, doğaya çıkmak, sessiz bir ortamda zaman geçirmek, zihinsel dinlenmeye katkıda bulunabilir. Düzenli bir günlük rutin oluşturmak, gününüzü planlamak ve hedefler belirlemek de kendinize odaklanmanıza ve motivasyonunuzu artırmanıza yardımcı olabilir. Günlük düzenli aktiviteler, istikrarlı bir yaşam tarzını sürdürmeye katkıda bulunabilir” diye konuştu. 

“ZİHİNSEL SAĞLIK, BEDENSEL SAĞLIKLA AYNI DERECEDE ÖNEMLİDİR” 

Doç. Dr. Aydın, konuşmasını şu ifadelerle sonlandırdı: 

“Düzenli kontroller, kontrol edilmediğinde beyin sağlığını olumsuz etkileyebilen hipertansiyon, diyabet ve yüksek kolesterol gibi durumların yönetilmesine yardımcı olabilir. Ruh sağlığı duygusal, psikolojik ve sosyal refahı kapsar. Bireylerin nasıl düşündüğünü, hissettiğini ve davrandığını etkiler ve aynı zamanda stresle nasıl başa çıktıklarını, başkalarıyla nasıl ilişki kurduklarını ve kararlar aldıklarını da belirler. Ruh sağlığı çocukluktan ergenliğe, yetişkinliğe kadar yaşamın her aşamasında önemlidir. Zihinsel sağlığı desteklemek, kişinin kendisine yönelik bir yatırım olarak görülmelidir. Kendi zihinsel sağlığınıza değer vermek ve gerekirse uzman yardımı aramak, mutlu, sağlıklı ve tatmin edici bir yaşam sürmenize katkıda bulunabilir. Zihinsel sağlık, bedensel sağlıkla aynı derecede önemlidir ve sürekli bir özen ve dikkat gerektirir.”