Tarihle ‘yüz’leşmek!

Aşırı sağcı yaklaşımlarıyla seçmen desteğini alan Nols, Schaerbeek’te Flamanca konuşanlara ve göçmenlere dönük küçümseyici, aşağılayıcı ve damgalayıcı politikalarıyla tarihe geçti. Nols, 1970’lerde ve 1980’lerde Fransızca konuşanlar, Flamanca konuşanlar ve yabancılar için ayrı gişeler oluşturmasıyla tanınan ve ulusal bir tartışmaya yol açan bir belediye başkanıydı. Belçika siyasetine “gişe sorunsalı” (Affaire des guichets) ile geçen bir siyasetçi kendisi. Ayrıca, Faslıları ve Türkleri aşağılamak için “djellaba” giyerek deve üzerinde kentte dolaşmış ve göçmenlerin oy kullanma hakkını protesto etmişti.

5 Eylül 2017’de MRAX (Irkçılığa, Yahudi Karşıtlığına ve Yabancı Düşmanlığına Karşı Hareket) Schaerbeek Belediyesi’ne yönelik açık bir mektup yayımladı ve Roger Nols’un büstünün kaldırılmasını istedi. Çünkü “onun diğer belediye başkanları arasındaki varlığı, uyguladığı kabul edilemez politikaları ve yaptığı nefret dolu konuşmaları meşrulaştırıyor”du. Çağrıyı dikkate alan belediye yönetimi, Brüksel Araştırmaları Enstitüsü’nü (BSI) Nols’un eylemlerini tarihsel bağlamına oturtmak için bilimsel bir araştırma yürütmesi için görevlendirdi. Ve belediye yönetimi de belediye başkanı Cécile Jodogne ile “kültür ve fırsat eşitliği”nden sorumlu belediye başkan yardımcısı Sihame Haddioui’nin eşbaşkanlığında bir çalışma grubu oluşturarak yaratıcı ve sıradışı bir çözüm buldu. Brüksel Araştırmaları Enstitüsü’nün rehberliğinde siyasi temsilciler, uzmanlar, yurttaşlar ve derneklerden de oluşan çalışma grubu, geçen yıl çeşitli tavsiyelerde bulundu, bunlardan biri de büstün ters çevrilmesiydi. Belediye meclisi teklifi Aralık 2022’de kabul etti.

YÜZÜNÜ TERS ÇEVİRDİLER

Schaerbeek Belediye binasında sergilenen Nols’un büstü, geçtiğimiz günlerde simgesel olarak ters çevrildi. Schaerbeek’teki okulların öğrencileri büstün yakınına yerleştirilebilecek ve Schaerbeek’in mevcut değerlerini aktarabilecek bir karşı nesne üzerinde çalışmaya davet edilecek.

Belediye başkanının sözcüsü Baptiste Buidun, “Tersine çevirmek orijinal bir fikir” dedi ve “Büstü kaldırmamanın avantajı, hâlâ o döneme atıfta bulunup onun hakkında konuşabilmenizdir” şeklinde konuştu. Belediye yönetimi, heykelin yüzünü halka göstermeyerek ayrımcı eski belediye başkanı Nols ile arasına mesafe koyduğunun altını çiziyor. Buidun, “Bu yeni bir tarihin başlangıcı” diyerek geçmişle yüzleştiklerini teyit ediyor.

Heykeli ters döndürme töreninde konuşan belediye başkanı Cécile Jodogne, “Büstü ters çevirmemizin amacı, bu büstün neden bu salonda bulunan tüm belediye başkanları arasında ters çevrilmiş olan tek büst olduğunu ziyaretçilere merak ettirmek ve tartışmalı bir figür olan Roger Nols’u araştırmalarını sağlamak” dedi.

Diğer taraftan belediye binasında Nols’un birkaç metre ötesinde, hemen belediye başkanının bürosunun sağ tarafında, Afrika’daki kanlı geçmişiyle tepki toplayan Belçika Kralı Leopold II’nin heykeli dikkat çekiyor. Belediye başkanı Jodogne, “Bu konuda federal ve bölgesel düzeyde verilecek kararları uygulayacağız” derken Haddioui de “Belki o Leopold II şimdi Nols’a bakıyor ve  ‘Sıradaki ben miyim?’ diye düşünüyordur” şeklinde konuştu.

Tarihle ve kendileriyle yüzleşenler ve kendileriyle barışık yaşayanları görmek güzel. Darısı Leopold II heykeline yaratıcı ve sıra dışı bir çözüm bulmaya…

erdincutku@yahoo.com