Orta dalga sağ radyolar

Geçtiğimiz nisan ayı sonunda başlayan orman yangınları halen sürüyor. Kanada için beklenmedik biçimde aniden artış gösteren hava sıcaklığı, daha henüz yaz başındayken herkeste kaygı uyandırdı.

Şu ana kadar 8 bin kilometrekarelik alan küle döndü. Gökyüzü cehennem rengiyle kızıla boyanmış gibi ve sağlık kuruluşları solunum yetmezliği çeken insanlarla dolu. Yanık ağaç, reçine ve kuru ot kokusuyla beraber dumanların sarıp sarmaladığı kentlerde 1. derece hava kirliliği alarmı veriliyor. 

Türkiye’nin TRT’si gibi kamusal radyo hizmeti veren “Radio Canada”, yangından felaket bölgesi ilan edilmiş Alberta’ya sürekli yayın yaparak evlerdeki orta dalga radyolara taze haber geçmekte, uyarıları sürdürmekte.  

Edmonton Radyosu’ndaki  yayına, kuzeydeki Paskwa bölgesinden telefonla bağlanan ve kurtarılmayı bekleyen bir kadın dinleyici “Kızıl kıyametin tam ortasındayız, eğer siz ve radyomuz olmasaydı ya ne yapardık!” diye sormadan edemiyordu. 

UNUTULMUŞ GİBİ

“Radyo” dediği, düz bir topografyada çok çok 140 km mesafeye yayın yapan, ses kalitesi yüksek ama yayıldığı coğrafyası kısıtlı FM kanalları değildi, apaçık orta dalgaydı. Tam da bu günlerde, orta dalganın artık demode olduğu, eski ve köhnemiş bir sistemle çalıştığı iddiasıyla bu radyo istasyonların kapatılmasını talep edenler de ortaya çıkmaz mı! Böylesi bir felaket anında nasıl işe yarar oldukları unutulmuş gibi. 

“Işık hızındaki radyo dalgalarını en uzağa taşıyan orta dalgayı (A.M)  artık dinleyen kalmadı, üstelik otomobillerin elektrik-bilgisayar sistemlerine zarar veriyor yahut parazit yaptığı için kimse dinlemiyor” diye, aslında maliyetleri düşürmek amacıyla üretim hattından kaldırmak isteyen Amerikan ve Kanada otomobil şirketlerinin bu kararı da kısa süre önce açıklanmıştı. 

Bütün bunlara komşum Mr. Harold çok öfkeli. 50 yıl evvel Edmonton’a göç ettiği İngiltere’nin Liverpool kentinde orta dalgayla büyümüştü; Kanada’ya gelince de radyosu evinde her daim fısır fısır...

“Eğer orta dalgalar kaldırılırsa ülkenin güvenliği dahil her alanda büyük eksiklik olur” diye hayal kırıklığını söylemekteydi Mr. Harold. Sonra bunca yıllık komşumun bilinmedik bir yönünü öğrendim ki meğer İngiltere’deyken amatör pilot eğitimi almış, bir müddet Kanada’da küçük uçaklar da uçurmuş. 

Orta dalga istasyonların havacılıkta bile ne kadar önemli olduğunu söyledi; şaşırdım. Anlattı, anladığım şuydu: “A.M frekansları paylaşan NDB-non directional beacon diye bir cihaz var, gönderdiği sinyalleri uçakta bulunan ADF-automatic direction finder cihazlarıyla yakalar ve oraya doğru alternatif rota çizip yönümüzü rahatça buluruz. Bir keresinde Edmonton’dan Winnipeg’e uçarken rotayı kaybetmiş de kentin radyosunu açıp hem haberleri hem de müzik dinleye dinleye uçağı oraya indirmiş. 

İNTERNETE GÜVENİYORLAR!

Bu kertede önemi varsa A.M radyoları niye kaldırıyorlar? Doğrusu karışık iş. 

Mr. Harold buna da cevap verdi: “Artık herkes cep telefonlarına, internet iletişimine güveniyor!” Tabii uydu yayınlarının, baz istasyonlarının şu ya da bu nedenle kesilmesi ihtimali dikkate alınmıyor olmalı. “Atmosferde iyonosfer tabakasına erişen radyo dalgaları engel tanımadan transistörlü cihazlara ulaşır ve yayına acil durumlarda bile devam eder” diye ekliyor.

‘KIYAMETE LAZIM’

Otomotiv sektörünün araçlardan A.M radyoları kaldırma kararına karşılık, Kanada ve ABD’deki orta dalga taraftarı bir grup hukukçu ulusal karayolu trafik ve güvenlik dairesine ortaklaşa müracaatla otomobillerde tıpkı cam sileceği gibi bu radyoların takılı kalmasını talep etti. Ne cevap gelecek belli değil, sermaye ve patronların istediği mi olacak, o da belli değil!

Orta dalga radyolara karşı olanların bir kısmı da bu vaz geçişe “Oh” çekmiyor değil! ABD’de 1000’den fazla, Kanada’da ise 200 civarındaki radyonun sağcı ve komplo teorisi takipçilerinin elinde olduğunu, Trump tarzı popülist zihniyetine hizmet eden yayın yaptıklarını söyleyenler var. 

Yangına karşın, komünistlerden ayrılıkçı milliyetçilere, cumhuriyetçilerden monarşistlere kadar 12 siyasi partinin katılacağı Alberta seçimleri de yarın yapılacak. Muhafazakâr sağcı partinin koltuğu tekrar alması kaçınılmaz görünüyor. Seçimlere bir gün kala orta dalgadaki sağcı radyoların, özellikle kırsal alanda dinlendiğini düşündüm ama Mr. Harold’ın “Bu radyolar kıyamet zamanlarına lazım!” sözünü de değerli buldum, sustum.

senolasenola@gmail.com