Bak postacı geliyor, selam veremiyor

Adı geçen firmanın İngiltere postanelerine özel olarak hazırladığı programdaki bir hata, eksiklik yüzünden birçok postane çalışanı yıllarca iftiraya uğradı, işinden edildi. Bazıları bu yüke dayanamayıp canına kıydı, bazılarının sağlığı bozuldu. İflas eden, insan içine çıkamayanlar mı dersiniz, hırsızlık ve dolandırıcılık nedeniyle haksız şekilde yargılanıp mahkûm edilenler mi, evlilikleri bozulanlar mı, neler ne acılar, haksızlıklar!.. 

Teknolojinin hayatımıza getirdiği faydaları saymakla bitiremeyiz ancak bu olay bir kez daha gösterdi ki teknoloji de insan elinden çıkar ve hataların kaçınılmaz olduğu göz ardı edilmemelidir!

YARAYDI KANGREN OLDU

Hikâye aslında 20 yılı aşkın bir zamandır süregelir. Geçen haftalarda gündeme tekrar gelmesi ve skandal olarak adlandırılması bir televizyon dizisi sayesinde oldu. Gerçek, senaryolaşınca etkisi başka oluyor demek ki!

Hikâye, 1999’da İngiltere devletine ait postanelerde Horizon adlı bir bilgisayar programına geçilmesiyle başlar. Fujitsu firması tarafından hazırlanan program yazılım, muhasebe ve stok sayımı gibi işlemler için geliştirilmişti. Aslında hizmete sokulmasından kısa bir sonra 2000’li yılların başında sistemde aksaklıklar kendini göstermeye başlamış; bireysel şube hesaplarında açıklar ortaya çıkmış; çalışanlar bir türlü anlam veremedikleri bu açıkları bir süre zararına kendi hesaplarıyla kapatmaya çalışmışlar. Ama sorunlar çözülecek gibi değilmiş. Aksaklıklar, yetkili ve sorumlulara iletilse de onlar, çeşitli nedenlerle bu sorunları duymazdan gelip çalışanları suçlamaya devam etmişler. Ta ki 2009’da ticari yayın yapan Computer Weekly dergisi, bu sorunları ele alıp röportajlar yayımlayarak hataların yazılım programı Horizon’dan kaynaklanabileceği iddialarını gündeme getirene kadar.

Yine bir gazetecilik başarısı! Dünyanın hiçbir yerinde gazetecilerin gözünden bir şey kaçmadığına, yargının ellerine teslim ettiklerine defalarca tanık olmuşuzdur. İlk aklıma gelen Watergate Skandalı’nı ortaya çıkan gazeteciler oldu; yazdıkları kitap Başkan’ın Bütün Adamları da daha sonra film yapılmıştı. Bu konuda birçok gazeteci başarısını sayabiliriz...

Haftalık bilgisayar dergisinin yayınları bu konuda bir başlangıç olmuş, çalışanlar örgütlenmeye ve kampanyalar yapmaya başlamış. Medya ve milletvekillerinin de artan baskısıyla postane, konuya el atmış ancak 2015 yılında postane patronu Paula Vennells, parlamento komitesine programın  hatalı olduğuna dair herhangi bir kanıt bulunmadığını söylemiş. Sonraki 10 yılda bazı postane müdür yardımcılarının sözleşmeleri feshedilmeye, para çalmaktan suçlu bulunarak hapse atılmaya devam edilmiş. Tedavi edilemeyen yara kangren olmaya başlamış. 

ITV kanalında 1 Ocak’ta gösterime giren “Bay Bates Postaneye Karşı” adlı 4 bölümlük dizide 20 yılı geçen bir sürede Horizon programı kaynaklı olaylardan etkilenen birçok kişinin hak arama mücadelesi dile getirilmiş. Büyük ilgi gören dizinin yayımlanan son bölümü izlenme rekoru kırmıştı. Ayrıca hâlâ yayında, internetten de izlenebiliyor.

DEVLET ÇÖZÜME İTİLİYOR

Dizinin ardından halkın tepkisi üzerine harekete geçen Başbakan Rishi Sunak, bu skandalı İngiltere tarihindeki en büyük adalet ayıplarından biri olarak nitelendirdi. Sunak, haksızlıkları tazmin etmek ve mağdurları aklamak için yeni bir yasa çıkarmaya çalışacaklarını ifade etti.

gjtozkoparan@gmail.com