İthalat kararı Togg için mi alındı? Yurtdışında tebliğ 'imkânsız' sözleriyle eleştirildi

Ticaret Bakanlığı'nın aldığı karar 29 Kasım 2023 tarihli Resmî Gazete'de ''Bazı elektrikli araçların ithaline ilişkin tebliğ'' başlığı ile duyuruldu.

Cumhurbaşkanı kararıyla yürürlüğe konulan ithalat rejimi kararına dayanılarak hazırlandığı belirtilen tebliğde şu ifadeler yer aldı:

''Gümrük tarife istatistik pozisyonları (GTİP) ve tanımları belirtilen eşyanın Avrupa Birliği ve Serbest Ticaret Anlaşması imzalanan ülkeler menşeli olmayanlarının Serbest Dolaşıma Giriş Rejimine tabi tutulması halinde, gümrük beyannamelerinin tescilinde gümrük idarelerince, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca veya yetki verdiği kurum veya kuruluşça düzenlenen 'İzin Belgesi' aranır. İzin belgesi muafiyeti sağlanabilmesi için eşyanın A.TR Dolaşım Belgesi veya ilgili Serbest Ticaret Anlaşması kapsamında menşe ispat belgesi ile gelmesi gereklidir.''

''(2) İzin Belgesi düzenlenebilmesi için;

a) İthalatı yapılacak eşyanın satış sonrası montaj, bakım ve onarımı için TS 12047 ve TSE K 646 standartlarında 7 coğrafi bölgede en az 20 yetkili servis istasyonunun ithalatçının kendisi tarafından kurulmuş olduğunun Türk Standardları Enstitüsü (TSE) tarafından belgelendirilmesi,

b) Elektrikli araç alım, satım, bakım ve onarımından sorumlu olacak kişilerin TSE veya Meslekî Yeterlilik Kurumu tarafından münhasıran elektrikli araç alım, satım, bakım ve onarımına ilişkin bir yeterlilik belgesine sahip olması,

c) İthalatı yapılacak her bir marka için Türkiye`de kurulmuş en az 40 personele sahip Türkçe çağrı merkezi ile hizmet verilmesi,

ç) İthalatı yapılacak eşyanın imalatçısının yurt içinde yerleşik yetkili temsilcisinin olması,

d) Batarya sistemlerinin izlenmesi, kontrolü ve denetimine ilişkin yürütülecek işlemlerin ithalatçı tarafından kabul edildiğine dair yazılı bir taahhütname verilmesi,

koşullarının bir arada sağlanması gerekir.''

KARAR YURTDIŞI BASININDA ELE ALINDI

Yurtdışı basınında tebliğde yer alan maddelerin uygulanmasının ''neredeyse imkânsız'' olduğu vurgulandı ve Türkiye'nin ''Çin'in artan elektrikli araç (EV) ithalatını dizginlemek amacıyla elektrikli araç ithalatına ilişkin düzenlemelerini sertleştirdiği'' yorumları yapıldı.

''Türkiye, Çin'den elektrikli otomobil ithalatına karşı düzenlemeleri sıkılaştırıyor'' başlıklı electrive.com'da yer alan haberde Türkiye'nin Çin'den elektrikli otomobil ithalatına karşı önlem almak istediği ifade edildi ve şu ifadelere yer verildi:

''Sadece yeni kriterleri yerine getiren üreticilerin Türkiye'ye elektrikli otomobil ithal etmeye devam etmesine izin verilecek. Neredeyse imkânsız bir görev.''

'KARARNAMENİN AMACI TOGG İÇİN REKABETİ ÖNLEMEK'

electrive.com'un Bloomberg haber ajansından derlediği bilgilerle yayımladığı haberde ''Kararnamenin öncelikli amacının Çinli elektrikli otomobillerin ithalatını engellemek ve Türk elektrikli otomobil üreticisi Togg için ucuz rekabeti önlemek olduğu anlaşılıyor'' ifadeleri dikkat çekti. Haberde şu satırlar yer aldı: 

''Şirketlerin e-araba ithal edebilmeleri için en az 140 yetkili şube ve ülke geneline eşit olarak dağılmış bir çağrı merkezi işletmeleri gerekiyor. AB'den ve Türkiye ile serbest ticaret anlaşması olan ülkelerden ithalatçılar bu zorunluluktan muaf tutuluyor.

Buna ek olarak, ithalatçıların düzenlemelere uymak için sadece bu yılın sonuna kadar süreleri var. Otomotiv danışmanlık şirketi EBS'nin Genel Müdürü Erol Şahin Bloomberg'e yaptığı açıklamada, 'Bu kurallar o kadar zor ki, bugün itibariyle tek bir marka bile uyum sağlamış değil' dedi. Özellikle de üreticiler bu şubeleri kendileri işletmek zorunda oldukları için. Türk Ticaret Bakanlığı tarafından yayınlanan bir kararnameye göre, bayi gruplarıyla yapılan dağıtım anlaşmaları sayılmıyor.

Türkiye, Avrupa'nın en büyük altıncı otomotiv pazarı ve Çinli üreticiler için önemli bir pazar. Bu yılın başlarında Türkiye, Çin'den elektrikli araç ithalatına yüzde 40 ek gümrük vergisi uygulayarak toplam gümrük vergisini yüzde 50'ye çıkardı. Yine de Bloomberg'e göre, 2023 yılının ilk on ayında Türkiye'de toplam 184 milyon dolar değerinde elektrikli araç satıldı - bu rakam 2022 yılının tamamında satılanın iki katı.

Kararnamenin öncelikli amacının Çinli elektrikli otomobillerin ithalatını engellemek ve Türk elektrikli otomobil üreticisi Togg için ucuz rekabeti önlemek olduğu anlaşılıyor.''

'SIKI DÜZENLEMELER GELDİ'

''Sinyal: Türkiye, Çin'den elektrikli araç ithalatını engellemek için AB'ye katıldı'' başlıklı just-autoc.com'da yer alan haberde de ''Mart ayında Çinli elektrikli araçlara uygulanan ithalat vergisini artıran Türkiye, şimdi de elektrikli araç ithalatçılarına yönelik yeni sıkı düzenlemeler getirdi'' ifadelerine yer verilirken haberde şu ifadeler kullanıldı:

''Yeni ithalat düzenlemelerinin, Togg tarafından somutlaştırılan Türkiye'nin kendi yerli elektrikli araç endüstrisini güçlendirmeyi amaçladığı düşünülüyor. 

Türkiye, Çin'in artan elektrikli araç (EV) ithalatını dizginlemek amacıyla elektrikli araç ithalatına ilişkin düzenlemelerini sertleştirdi.

Ticaret Bakanlığı'nın kasım ayında yayımladığı kararnameye göre, Türkiye'ye elektrikli araç ithal eden şirketler, ülke genelinde eşit olarak dağıtılmış en az 140 yetkili servis istasyonuna sahip olmalı ve her marka için bir çağrı merkezi açmalıdır. İthalatçıların bu ayın sonuna kadar sıkı düzenlemelere uymaları gerekecek.

AB'den ve ülke ile serbest ticaret anlaşması olan ülkelerden yapılan ithalatlar kararnameden muaf tutuluyor.''

ERDOĞAN'IN GÖZDE PROJESİ

just-autoc.com'da yer alan haberde Çin menşeli elektrikli araçlara yüzde 40 ek gümrük vergisi getirildiği de ''Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın gözde projesi olan ülkenin yerli elektrikli otomobil markası Togg'u desteklemek amacıyla'' denilerek hatırlatıldı. Ardından haberde şu ifadeler yer aldı: 

''Türkiye'nin bu hamlesi, Avrupa Komisyonu'nun ekim ayında Çin elektrikli araçlarına yönelik sübvansiyon karşıtı bir soruşturma başlatmasının ardından, Başkan Ursula von der Leyen'in Avrupa Birliği'nin Durumu konuşmasında küresel pazarların ucuz Çin elektrikli araçlarıyla 'dolup taştığı' uyarısında bulunmasının ardından geldi. 

Türkiye geleneksel olarak Çin ile yakın bir ekonomik ilişkiye sahiptir ve Pekin'in Kuşak ve Yol Girişimi'nde önemli bir rol oynamaktadır - bu rol Rusya-Ukrayna savaşından bu yana Rus demiryolu lojistiğinin daha az güvenilir hale gelmesiyle daha da güçlenmiştir. Türkiye Çin için stratejik açıdan da önemli çünkü Avrupa ve Asya'nın kesiştiği noktada yer alıyor ve Avrupa pazarına girmek isteyen Çinli teknoloji şirketleri için bir giriş noktası görevi görüyor.''